Geri Dön

Veri zarflama analizinin kimya mühendisliğine uygulanması

Application of data envelopment analysis to chemical engineering

  1. Tez No: 270436
  2. Yazar: GÖKAY SERDAR ERGÜN
  3. Danışmanlar: PROF. UĞUR AKMAN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Kimya Mühendisliği, Chemical Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Kimya Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 79

Özet

Veri Zarflama Analizi (VZA) Karar Verme Birimlerinin (KVB) göreceli verimliliklerini ölçmek için kullanılan bir yöntemdir. VZA KVB'lerinin göreceli verimliliklerinin sıralanmasında kullanılır. Son otuz yıldır, inanılmaz sayıda VZA ve uygulamalı çalışmaları vardır. Ancak, bugüne kadar, VZA'nin Kimya Mühendisliği uygulaması yoktur. Bu sebeple, bu tez, geçerliliğini görmek ve özellikle kimyasal proses sistemleri mühendisliğinde yeni bir araştırma alanı açabilmek amacıyla, VZA'nin Kimya Mühendisliği problemlerine uygulanabilirliği üzerine odaklanmıştır.Bu tezde, CRS (Constant Returns-to-Scale) modeli doğrultusunda iki farklı kimya mühendisliği problemi çözülmüştür. Problemlerden biri, alternatif Isı Değiştirici Ağı (IDA) yapılarının verimliliklerinin düzenlemesi, diğeri ise Asetonun Hidro-di-alkilasyon sürecinin (HDA) alternatif akım şemaları verimliliklerinin düzenlenmesidir. Öncelikle sistemdeki KVB'lerinin, girdilerin ve çıktıların belirlenmesi ile her iki problem için VZA formülleri geliştirilmiştir. Sonrasında, bu VZA modelleri Doğrusal Programlama (DP) problemlerine dönüştürülmüştür. DP'lar Excel Çözücüsü kullanılarak çözülmüştür. VZA'de değer yargılama kısıtlamalarının etkileri de dikkate alınmıştır.Bu tez çalışmasının bir sonucu olarak, eğer bir kimya mühendisi verimlilik ölçümünü açıkça tanımlayabilir ve KVB'lerinin girdileri ve çıktıları arasındaki ilişkileri iyi analiz edebilirse; VZA'nin alternatif akım şemalarının ve tasarımlarının göreceli verimliliklerini elde etmek ve sıralamak için kolayca uygulanabilir, güvenilir bir yöntem olduğu anlaşılmıştır. VZA, sadece DP çözümü gerektirmesinden dolayı birçok alternatif KVB ve girdi/çıktı içeren çok geniş yelpazeli sistemlerde dahi uygulanabilir.

Özet (Çeviri)

Data Envelopment Analysis (DEA) is a method for measuring relative efficiencies of Decision Making Units (DMUs). DEA is used to rank the DMUs according to their relative efficiencies. For the last three decades, there have been incredible numbers of works on DEA and its applications. However, as of today, there is no application of DEA to Chemical Engineering. Hence, this thesis is focused on the applicability of the DEA to Chemical Engineering problems in order to judge its effectiveness, and possibly, to open up new research area particularly in chemical process systems engineering.In this thesis, two different problems of chemical engineering are solved via DEA by using Constant Returns-to-Scale (CRS) model. One of the problems is the ranking of the efficiencies of the alternative Heat Exchanger Network (HEN) structures, and the other is the ranking of the efficiencies of the alternative flowsheets of the Hydrodealkylation of Acetone (HDA) process. The DEA formulations are developed for both problems firstly by determining the DMUs, inputs, and outputs of the systems. Then, the DEA models are transformed into Linear Programming (LP) problems. The LPs are solved using the Excel Solver. The effects of the addition of value-judgement constraints in the DEA models are also considered.As a result of this thesis work, it is concluded that if a chemical engineer can clearly define the measure of efficiency and analyzes the relationships among the DMUs, inputs, and outputs, then the DEA is an easily applicable and trustable method to compute and rank the relative efficiencies of the alternative process flowsheets or designs. DEA is also applicable to very large-scale systems with many alternatives (DMUs), and many inputs and outputs since it requires the solution of LPs only.

Benzer Tezler

  1. Yönetim muhasebesi uygulaması olarak performans analizinde veri analitiklerinin kullanımı: Borsa şirketleri üzerine bir inceleme

    The use of data analytics in performance analysis as a management accounting implementation: An analysis of listed companies

    HAYRİYE TARTICI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    İşletmeİstanbul Gelişim Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. METİN UYAR

  2. The relationship between unionization, productivity and firm efficiency: Evidence on the chemical industry in Turkey

    Sendikalaşma verimlilik ve firma etkinliği ilişkisi: Türkiye kimya sektöründe bir araştırma

    NURGÜN KOMŞUOĞLU YILMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2011

    İşletmeIşık Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TOKER DERELİ

  3. Veri zarflama analizinin stokastik değişiklikler altında geçerliliği -Gürültünün verimsizlik bileşeni

    The Validity of dea under stochastic variations -Inefficiency component of noise

    HASAN MURAT ERSEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    İşletmeHacettepe Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. BİLGE HACIHASANOĞLU

  4. Veri zarflama analizinin Robust CoPlot yöntemi ile grafiksel gösterimi

    Graphical representation of data envelopment analysis by Robust CoPlot

    ARSLAN SÖYLEMEZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    İstatistikHacettepe Üniversitesi

    İstatistik Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. YASEMİN KAYHAN ATILGAN

  5. Veri zarflama analizinin performans temelli kullanılması: Perakende sektöründe örnek bir uygulama

    Başlık çevirisi yok

    CEM ÜLKER

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    EkonomiMarmara Üniversitesi

    İşletme Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ATA ÖZDEMİRCİ