Peyzaj mimarlığında değerlendirme potansiyeli olan akçaağaç yapraklı üvez (Sorbus torminalis L. Crantz)'ın generatif ve vejetatif yöntemler kullanılarak üretimi
The production of wild service tree (Sorbus torminalis L. Crantz), which has potantial of assesing in landscape architecture, by using vegetative and generative methods
- Tez No: 270700
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MUSTAFA VAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Peyzaj Mimarlığı, Landscape Architecture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Peyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 202
Özet
Çevre tasarımlarında oldukça sık kullanılan bitki materyalinin, önemli algısal ve işlevsel bir eleman olması, peyzaj planlamalarının en önemli fiziksel elemanı olduğunu göstermektedir. Özellikle son yıllarda biyoteknoloji ve gen araştırmalarındaki gelişen teknoloji, peyzaj tasarımlarında kullanılabilecek bitki türlerinin rahatlıkla ve istenilen sayıda üretimine imkan sağlamaktadır. Bu tez kapsamı içerisinde, değişik güçlükleri nedeniyle fidanlıklarda hemen hemen hiç üretilmeyen Doğu Karadeniz Bölgesi Ormanları'nda doğal olarak yetişen Sorbus torminalis L.Crantz'ın vejetatif ve generatif yöntemler kullanılarak üretilmesi, fidelerin dış ortama adaptasyonu, Peyzaj Mimarlığındaki öneminin belirlenmesi ve peyzaj tasarımlarındaki bitki kompozisyonlarında nerede ve nasıl kullanılabileceği konusunda uygulayıcılara bilgi sunmaktır.Çalışma dört aşamada gerçekleştirilmiştir. Birinci aşamada, Sorbus torminalis L.Crantz tohumlarına katlama işlemi (soğuk katlama ve asit işlemi uygulaması) uygulanarak çimlenme yüzdelerinin belirlenmesi, ikinci aşamada, Sorbus torminalis L.Crantz'dan alınan yumuşak ve sert çeliklerin köklenme yüzdelerinin tespit edilmesi, üçüncü aşamada, Sorbus torminalis L.Crantz embriyoları ve tomurcuklarının doku kültürü yöntemiyle MS ve LS ortamlarında üretilebilmesi ve üretilen fidelerin dış ortama adaptasyonu son aşama olarak da Peyzaj Mimarlığındaki öneminin belirlenmesi araştırılmıştır.Generatif ve vejetatif üretim çalışmalarında, 120 gün süre ile soğuk katlamaya alınan Sorbus torminalis L.Crantz tohumlarında en iyi çimlenmeler elde edilirken, diğer ön işlemlerin çoğunda çimlenmelere rastlanılmamıştır. Yumuşak çelikle üretim çalışmasında orman toprağında %16,6 oranında IBA hormonunda köklenme elde edilirken, sert çelikle üretimde köklenmenin olmadığı görülmüştür. Doku kültürü çalışmasında ise en iyi gelişme MS ve LS ortamlarında 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin doz kombinasyonlarında, en iyi sürgün oluşumu ve kardeşlenme sayısı MS 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin ortamında, en iyi köklenme LS 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin ortamında, mikroçeliklerin köklendirilmesinde ise en etkili hormon IBA, en iyi doz 1mg/l, en iyi ortamında %56,6 köklenme oranıyla ½ MS ortamı, toprağa adaptasyonda'da en iyi karışımın 2:1:1 orman toprağı:kum:perlit karışımı olduğu tespit edilmiştir.
Özet (Çeviri)
As plant material has great visual and functional importance and it is often used within landscape architecture, it can be easily said that it is one of the most important physical components of landscape architecture and landscape planning. Owing to recent improvements in biotechnology and gene researches, it is possible to use any plant species more easily and in the desired quantity. In this research, a native species of Black Sea Region of Turkey, Sorbus torminalis L.Crants, was examined as an important plant material for landscape architecture and some information regarding its vegetative and generative seedling methods and its adaptation to the outer media were provided for the implementers.This study performed in four stages. In the first stage, the determination of Sorbus torminalis L. Crantz seeds? stratification process (cold stratification and acid process application) , in the second stage, determination of taking root percentages from Sorbus torminalis L. Crantz?s soft and hard cuttings, in the third stage, production of Sorbus torminalis L. Crantz?s embryos and buds with the method of tissue culture in the MS-LS media and the adaptation of the seedlings to the environment, then in the last stage, searched for determination of the importance for Landscape Architecture.In generative and vegetative production, while there was germination in Sorbus torminalis L. Crantz seeds which taken to cold stratification for 120 days, germination was not seen mostly in other prosess. In the study of soft steel production, there was rooting in the forest soil having %16.6 percent of IBA hormone though, there was not any rooting in the production of hard cutting. In the tissue culture study, it was ascertained that the most perfect development was in MS and LS areas 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin dosed combinations, the most perfect shoot length and shoot number were in MS 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin area, the most perfect rooting was in the LS 3mg/l BAP+1mg/l Kinetin area, the most efficient hormone was IBA in rooting of micro steel, the most perfect dose was 1mg/l, the most perfect area was ½ MS area with %56,6 percent of rooting and the most perfect mixture of adaptation to the soil were 2:1:1forest soil: sand : perlite mixture.
Benzer Tezler
- Permakültür bahçelerinde kullanım potansiyeli olan Stevia rebaudiana Bertoni ve Hypericum perforatum L. bitkilerinin kuraklık stresi altında büyüme koşullarının belirlenmesi
The determination of growth conditions of Stevia rebaudiana Bertoni ve Hypericum perforatum L. having used potantial in permaculture gardens under drought stress
ELMAS ÜLKÜHAN USTA
Yüksek Lisans
İngilizce
2021
Peyzaj MimarlığıDüzce ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EROĞLU
- A comparison study of vernacular settlemnets in ıran; Case of Masouleh and Abyaneh Villages
İran'da yerel yerleşim karşılaştırma araştırması; Masouleh ve Abyaneh Koyu
ELAHEH AMINI
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Peyzaj Mimarlığıİstanbul Teknik ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM ERDEM KAYA
- Maçka (Trabzon) ilçesinde yetişen bazı bitkilerin etnobotanik özellikleri ve peyzaj değerleri
Ethnobotanic features and landscape values of some plants growing in Maçka (Trabzon) district
ZEHRA ÖZTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Peyzaj MimarlığıArtvin Çoruh ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DERYA SARI
- Erzurum ve çevresinde alpin vejetasyonunda yer alan bazı bitkilerin peyzaj mimarlığı çalışmalarında kullanım olanakları üzerinde bir araştırma
A research on use potential of some alpine plants in Erzurum and its surroundings in respect of landscape architecture studies
FARİS KARAHAN
Yüksek Lisans
Türkçe
1998
Peyzaj MimarlığıAtatürk ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
Y.DOÇ.DR. HASAN YILMAZ
- Türkiye'deki odun dışı orman ürünü olarak belirlenmiş bazı tıbbi ve aromatik bitkilerin peyzaj mimarlığında değerlendirme olanaklarının belirlenmesi
The determination of potenti̇al using in landscape architecture of some medical plants whi̇ch determi̇ned as non-wood forest products in Turkey
FATMA BANU AK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Peyzaj MimarlığıDüzce ÜniversitesiPeyzaj Mimarlığı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ENGİN EROĞLU