Örgütsel yaşamda kişilik ve davranışlar arasındaki ilişkiler: Duyguların aracı rolü
The relationship between personality and behavior in organizational life: The mediating role of emotion
- Tez No: 270829
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MAHMUT ÖZDEVECİOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Kişilik, Pozitif ve Negatif Duygusallık, Performans, Örgütsel Vatandaşlık Davranışı, Stres, Personality, Positive and Negative Affectivity, Performance, Organizational Citizenship Behavior, Stress
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Erciyes Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İşletme Bölümü
- Bilim Dalı: İşletme Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
Bu çalışmanın amacı beş faktör kişilik özellikleri (dışadönüklük, uzlaşmacılık, sorumluluk, duygusal denge, deneyime açıklık) ile davranış (görev performansı, bağlamsal performans, örgütsel vatandaşlık davranışı, stres) ilişkisinde pozitif ve negatif duygusallığın aracı rolünü belirlemektir. Bu amaçla hazırlanan çalışmada veri toplama tekniği olarak anket kullanılmıştır. Kolayda örnekleme yöntemi ile Kayseri Organize Sanayiinde faaliyette bulunan işletmelerden 457 kişiden veri toplanmıştır. Çalışanlardan kişilik, duygu ve davranışlarına yönelik kendilerini değerlendirmeleri istenmiştir. Veriler korelasyon, regresyon ve aracı değişkenli regresyon analizleri yardımıyla incelenmiştir.Korelasyon analizi sonuçlarına göre, pozitif duygusallık görev performansı, bağlamsal performans ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile pozitif yönlü ilişkilidir. Negatif duygusallık ise görev performansı, bağlamsal performans ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile negatif, stres ile pozitif yönlü ilişkilidir.Kişilik özellikleri itibariyle ilişkiler incelendiğinde dışadönüklük ve sorumluluk ile pozitif duygusallık pozitif, negatif duygusallık ile negatif ilişkilidir. Sorumluluk ile görev performansı, bağlamsal performans, örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif yönlü ilişkiler vardır. Uzlaşmacılık ile pozitif duygusallık arasında anlamlı bir ilişki mevcut değil iken, negatif duygusallık ile negatif yönlü ilişki tespit edilmiştir. Ayrıca uzlaşmacılık ile görev performansı, bağlamsal performans, örgütsel vatandaşlık davranışı arasında pozitif, stres arasında negatif yönlü ilişkiler tespit edilmiştir. Deneyime açıklık pozitif duygusallık, görev performansı, bağlamsal performans ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile pozitif yönlü ilişkilidir. Duygusal denge, negatif duygusallık ve stres ile negatif yönlü ilişkili iken, görev performansı, bağlamsal performans ve örgütsel vatandaşlık davranışı ile pozitif yönlü ilişkilidir.Kişilik ile davranış ilişkisinde pozitif ve negatif duygusallığın aracılık etkisine yönelik yapılan regresyon analizi sonuçlarına göre, pozitif duygusallık; sorumluluk ile görev performansı, bağlamsal performans, örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde ve deneyime açıklık ile görev performansı, bağlamsal performans ve örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde aracı bir rol üstlenmektedir. Negatif duygusallık ise, uzlaşmacılık ile örgütsel vatandaşlık davranışı, stres ilişkisinde; sorumluluk ile örgütsel vatandaşlık davranışı ilişkisinde ve duygusal denge ile örgütsel vatandaşlık davranışı ve stres ilişkisinde aracı rol üstlenmektedir.Son olarak çalışma güçlü yönlerinin yanında birtakım sınırlılıkları ile kuramsal ve uygulamaya yönelik birtakım bilgiler ve öneriler sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
The purpose of this study is to determine the mediating effect of positive and negative affectivity in relationship between big five personality characteristics (extraversion, conscientiousness, agreeableness, openness to experience, emotional stability) and behavior (task performance, contextual performance, organizational citizenship behavior, stress). Questionnaire was used as data collection technique in survey. The questionnaire was responded by 457 participants of the Industrial Zone in Kayseri with convenience sampling method. People evaluated self-report about own personality, affect and behavior. The data was examined with Pearson correlation, regression and mediated regression analysis.According to the findings of the research, positive affectivity was found to be positively related to task performance, contextual performance and organizational citizenship behavior. Negative affectivity was found to be negatively related to task performance, contextual performance, organizational citizenship behavior and to be positively related to stress.Extraversion and conscientiousness are positively related to positive affectivity but negatively related to negative affectivity. There are positive relations between task performance, contextual performance, organizational citizenship behavior and conscientiousness. While there is not significant relationship between positive affectivity and agreeableness, it is determined a negative relationship between negative affectivity and agreeableness. Openness to experience is positive related with positive affectivity, task performance, contextual performance and organizational citizenship behavior. While emotional stability is negative related to negative affectivity and stress, emotional stability is positive related to task performance, contextual performance and organizational citizenship behavior.Mediated regression was used to test the hypotheses related to the constructs. According to the results of regression analysis that is displayed mediating effect of positive and negative affectivity in relation between personality and behavior, there is mediating effect of positive affectivity in relationship between conscientiousness and task performance, contextual performance, organizational citizenship behavior. Also, there is mediating effect of positive affectivity in relationship between openness to experience and task performance, contextual performance, organizational citizenship behavior.There is mediating effect of negative affectivity in relationship between agreeableness and organizational citizenship behavior, stress, conscientiousness and organizational citizenship behavior. Furthermore, there is mediating effect of negative affectivity in relationship between emotional stability and organizational citizenship behavior and stress.Finally, practical implications, suggestions and directions for the future research were discussed.
Benzer Tezler
- The dark side of service environment: A systematic literature review and experimental examination of dysfunctional behaviors during service experiences
Hizmet ortamının karaklık yüzü: Hizmet deneyimleri sırasındaki işlev dışı davranışlar için sistematik literatür taraması ve deneysel bir araştırma
MEHMET OKAN
Doktora
Türkçe
2018
İşletmeİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BANU ELMADAĞ BAŞ
- Örgüt kültürü ile mobbing arasındaki ilişki: Farklı sektör çalışanlarına yönelik bir araştırma
The relevance between organizational culture and mobbing: A research about employees who work different sectors
NESRİN YÜCE
- Örgütlerde bireyler arası rekabetin dinamikleri
Dynamics of interpersonal competition in organizations
ARZU AÇAR ESKİCİ
- Yenilikçi örgüt kültürünün sinizm algısına etkisi: Van Yüzüncü Yıl Üniversitesi'nde bir uygulama
Başlık çevirisi yok
FIRAT EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İşletmeYüzüncü Yıl Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ABDULLAH OĞRAK
- Demografik değişkenlerin farklı kuşak ayrımlarında örgütsel sinizime etkisi
The effect of demographic variables on organizational cynicism on the basis of different generation
SEHER AYTAŞ