The role of the theather in the contraction of state ideology
Devlet ideolojisi inşaasında tiyatronun işlevi
- Tez No: 271141
- Danışmanlar: DOÇ. DR. NUR GÜRANİ ARSLAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sahne ve Görüntü Sanatları, Türk Dili ve Edebiyatı, Performing and Visual Arts, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Boğaziçi Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 295
Özet
Bu tez, Halkevleri döneminde yazılan tiyatro oyunları aracılığıyla Kemalistideolojinin topluma nasıl aktarıldığını ve oyunların, modern ulus devletin kurulmasısürecinde toplumun dönüstürülmesine nasıl hizmet ettiğini ele almaktadır. 1930'luyıllar, kendisini cumhuriyetçilik, milliyetçilik, halkçılık, devletçilik, laiklik veinkılapçılık ilkeleriyle tanımlayan Kemalizm açısından, toplumun desteğini almayanhiçbir reform hareketinin kalıcı olamayacağının görüldüğü bir dönemdir. Ülke içindeve dısında ekonomik, politik ve toplumsal sahalarda yasanan gelismeler, Kemalizminhalk desteğini örgütleme ihtiyacını ve bunun için de kurumsallasma yolunda hızlaatılımlar yapmasının gerekliliğini ortaya koyar. Bu süreçte Cumhuriyet Halk Partisibütün inisiyatifi eline alarak Kemalist ideoloji ile halk arasında bir köprü olusturur.Bu dönemde faaliyet gösteren tüm sivil toplum kurulusları ve dernekler kapatılarakbir parti organı olarak çalısmak üzere Halkevlerinin kurulmasına karar verilir.Halkevleri, yeni modern ulus devletin insa sürecinde halka Kemalist söyleminilkelerini benimsetmek, halkı bu ilkeler doğrultusunda eğitmek ve dönüstürmek içinbirçok kolda faaliyet gösterir. Dil ve Edebiyat, spor, tarih, sanat gibi çalısmakollarının yanında özellikle tiyatro kolu, okuryazarlık oranının nüfusun beste birinibulmadığı bir toplumda önemli bir islev yüklenir. Tiyatronun telkin kuvvetinden,kolay ulasılabilir ve anlasılabilir olusundan, Kemalist ideolojiye gerekli halkdesteğinin sağlanması sürecinde faydalanılır. Bu süreçte CHP ve Halkevleri çalısmatalimatnameleri ile belirlenen kurallar çerçevesinde yoğun bir sekilde tiyatro oyunuyazımı faaliyetleri baslatılır. Kemalizmin toplumu ulus devlet çatısı altında, milletbilinciyle ve vatandaslık statüsünde birlestirme projesi, tiyatronun telkin kuvveti vepropaganda gücündan yararlanılarak halka ulastırılmaya çalısılır. Cumhuriyetinonuncu yıl kutlamaları dolayısıyla yazılan, Türk Tarih Tezi'ni ele alan, Kemalizminköy kalkınma projesini isleyen ve okullarda oynanmak üzere kaleme alınan yüzüaskın oyunla, Kemalist ideolojinin halk tabanıyla bulusması sağlanır.
Özet (Çeviri)
This dissertation examines how theatrical works written during the period ofHalkevleri (People?s Houses) functioned to communicate Kemalist ideology to thepublic and investigates the particular role of these plays in the transformation ofsocial consciousness during the establishment of the modern nation state.For Kemalism, self-describe through its core principles of republicanism,nationalism, populism, statism, secularism and revolutionalism, the 1930?s was aperiod in which it became clear that a reform movement could not be fully successfulor long-lived without public support. Economic, political and social developmentsboth in Turkey and abroad made clear the necessity for Kemalism to seek publicsupport and to organize this support through rapid institutionalization.In this period the Cumhuriyet Halk Partisi (Republican People?s Party) served as acritical bridge between the public and Kemalist ideology. A decision was taken toclose all non-governmental organisations and associations active at the time and toestablish Halkevleri as official party organs. During the rise of the modern nationstate, Halkevleri functioned in multiple domains in order to educate the public in linewith the principles of Kemalist ideology and to encourage the public to embracethese principles. In addition to the fields of language and literature, sports, history,and the arts, theater played a particularly important role in 1930?s Turkey at a timewhen less than twenty percent of the population was literate.The government capitalized on the accessability and persuasiveness of theater in itsattempts to gain public support for Kemalist ideology. This period saw a flourishingof scriptwriting in line with explicit rules stated by the directives of CumhuriyetHalk Partisi and Halkevleri.Much effort went into harnessing the persuasive powers of theater as a means ofpropaganda when attempting to garner support for nationhood and raiseconsciousness of the role of the citizenry in a unified nation state. Over a hundredplays were written on the occassion of the tenth anniversary of the founding of theRepublic of Turkey adressing the Turkish History Thesis and Kemalism?s villagedevelopment projects in the hopes of getting broad based grassroots support forKemalist ideology.
Benzer Tezler
- Teatral performansta örtük mekansallıkların inşası
The construction of implicit speciality in the theatrical performance
İLDA ERSEZER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İFFET HÜLYA ARI
- Atatürk dönemi (1923-1938) Türk tiyatrosunda folklorik unsurlar
Atatürk period (1923-1938) folkloric elements in Turkish theater
ALPEREN KINIK
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)Hacettepe ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KORAY ÜSTÜN
- Tarihsel kent mekanında süreklilik ve kopukluk öğeleri: Sultanahmet Meydanı çevresinde ve Suriçi Galata bölgesinde analitik inceleme
Başlık çevirisi yok
M.SELİM GEDİKOĞLU
- Toplumsal bellekte radyo ve Antalya'da radyo anıları (1937-1977)
Radio in collective memory and radio memories in Antalya (1937-1977)
GÖKTUĞ ÖZGÜL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Radyo-TelevizyonAkdeniz ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÜSTÜN
- Tüketim kültürü değişimi bağlamında işlevini yitiren/ölü alışveriş merkezlerinin değerlendirilmesi
Evaluation of dead malls in the context of consumption cultural change
EDA VELİBAŞOĞLU
Doktora
Türkçe
2022
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLÇİN PULAT GÖKMEN