Toplumsal bellekte radyo ve Antalya'da radyo anıları (1937-1977)
Radio in collective memory and radio memories in Antalya (1937-1977)
- Tez No: 604763
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ HASAN ÜSTÜN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Radyo-Televizyon, Sosyoloji, Radio and Television, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Toplumsal Bellek, Sözlü Tarih, Radyo, Antalya, CollectiveMemory, Oral History, Radio, Antalya
- Yıl: 2019
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Radyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 261
Özet
Bu çalışmada, Antalya Halkevi'nin 1937'de getirttiği ses düzeni ile halka konferanslar, ajans ve radyo yayınları dinletilmeye başlanmasından, yapımı tamamlanan Sarıçınar televizyon verici istasyonunun 1977'de TRT Ankara yayınına bağlanıncaya kadar geçen süreç içerisinde radyonun toplumsal bellekteki yeri ele alınmıştır. Radyo yayını, radyo aygıtının keşfi, geliştirilmesi ve ilk yayın denemelerinden kısa süre sonra Türkiye'de de başlamıştır. Savaştan yenik çıkmış bir ülkenin ardılı olan genç Türkiye Cumhuriyeti ve onun kurucusu Cumhuriyet Halk Partisi (CHP), bu yeni aygıtı, bilhassa halkevleri ve halkodalarında kullanıp, okuma yazmayı yaygınlaştırmak ve Cumhuriyet'in ulusal kimliğini inşa etmek için kullanmıştır. Ardından iktidara gelen Demokrat Parti (DP) ise radyoyu gündelik hayata daha fazla dâhil etmiş, ayrıca siyasi parti amaçları doğrultusunda da kullanmıştır. Antalya'da Türkiye'ye ne zaman sıçrayacağı belli olmayan 2. Dünya Savaşı'nın gidişatına ilişkin ayrıntılar, ABD'nin Ay'a ayak basışı dâhil, içeride ve dışarıda birçok olay, ilk kez radyodan haber alınmıştır. Toplum, yüzyıla yakın bir süre bu sihirli kutudan eğitim, kültür, müzik-eğlence, drama, haber, spor ve din programları dinlemişlerdir. Ankara Radyosu başta olmak üzere, İstanbul Radyosu, İzmir Radyosu, Polis Radyosu, Meteoroloji Radyosu, Londra'nın Sesi, Amerika'nın Sesi gibi istasyonlar dinlenmiştir. Ayrıca Mısır, Tunus, Kıbrıs ve Yunanistan yayınları da anımsanmaktadır. Yurttan Sesler, Tarihten Bir Yaprak, Çocuk Saati, İdman Saati, Günaydın, Radyo Tiyatrosu, Arkası Yarın ve Radyo Gazetesi gibi programlar anımsanmaktadır. Halk, kahvehaneler, Şehir Kulübü, radyo dükkânları, komşuluklar, evler, bahçeler, okullar, Konyaaltı obaları ve teknelerde radyo dinlemiştir. Yayın, 1938'den sonra Antalya Halkevi tarafından sokak hoparlörlerindendinletilmiştir. Tüm bu süreçte radyo sadece toplumun; dinleyicilerin ve tek tek bireylerin yaşamlarının bir parçası olmakla kalmamıştır; insanların bakış ufkunu genişleten bir aygıt olarak da algılanmıştır. Aynı zamanda bir propaganda aracı olan radyo yayını, Türkiye'de 1927'de başladığı tarihten 1992'ye kadar devlet eliyle şekillenmiştir.Toplumsal kimliğin inşasında radyoya başat bir rol biçilmeye çalışılmıştır. Radyo bunun ötesinde, kültürel yaşamda kendi özgün yerini almış ve yaşamları bir parça da olsa şekillendirmiştir. Bu araştırmada, 2007-2019 arasında Antalya Kent Belleği Merkezi tarafından 201 kişiyle yapılan toplam 820 saatlik sözlü tarih görüşmesinin video kaydı dinlenmiş ve analiz edilmiştir. Ayrıca-en eski nüshası 1922'ye tarihlenen yerel gazeteler ile fotoğraf ve muhtelif belgelerin olduğu- Antalya Kent Belleği Merkezi Arşivi taranmış; yazılı arşiv malzemesi ile öz yaşam öyküleri bir arada değerlendirilmeye çalışılmıştır. Araştırmanın amaçları doğrultusunda 2017-2019 arasında 10 kişiyle tematik sözlü tarih görüşmesi gerçekleştirmiştir. Araştırmada, 20.yüzyılda Antalya'da radyonun toplumsal bellekteki yeri incelenerek, 52 kaynak kişinin tanıklığıyla, kronolojik olarak dökümü yapılmaya çalışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the place of radio in social memory is discussed for the time period from 1937, when the Antalya Community Center imported a sound system and began to play conferences, news, and radio programs for the public, to 1977, when the Sarıçınar television station was built and linked to TRT Ankara broadcast. Radio broadcasting has started in Turkey shortly after the invention, improvement, and initial broadcast testings of the radio device. The Republic of Turkey, the successor of a war-torn country, and the Republican People's Party, its founder, have used this device especially in community centers and houses to promote literacy and build a national identity for itself. The Democratic Party, which came to power afterwards, has incorporated it into daily life and used it to achieve its political objectives. Many domestic or international events were first heard on the radio, such as details about the course of World War 2, which could come to Turkey at any moment, and US moon landingwere listened in Antalya firstly via radio broadcasts. For nearly a century, society has listened to this magic box for education, culture, music, entertainment, drama, news, sports and religious programs. Stations such as Ankara Radio, Istanbul Radio, Izmir Radio, Police Radio, Meteorological Radio, Voice of London and Voice of America were listened to. Egypt, Tunisia, Cyprus and Greece are also recalled. Programmes are remembered such as Voices from the Dormitory, A Leaf from History, Children's Hour, Training Hour, Good Morning, Radio Theater, Soap Opera and Radio Newspaper. The public listened to the radio in coffeehouses, City Club, radio shops, neighborhoods, houses, gardens, schools, Konyaalti beach huts and on boats. After 1938, the broadcast was played by the Antalya Community Center through street speakers. During this period, the radio was not only a part of people's lives but also a device that broadened their horizons. At the same time radio broadcasting as a propaganda tool, has been shaped by the state from the very beginning in 1927 to 1992 in Turkey. It was tried to establish a dominant role for radio in the construction of social identity. Beyond that, radio has taken its own place in cultural life and has shaped life even if it is a part. 820 hours of video recording of 201 oral history interviews conducted by the Antalya City Memory Center between 2007 and 2019 was viewed. Also, Antalya City Memory Center Archive, which contains local newspapers dating back to 1922 as well as various documents, was scanned so that written archival material and autobiographies could be evaluated together. For the purpose of this study, 10 thematic oral history interviews were conducted between 2017 and 2019. The place of radio in social memory in 20th century Antalya was examined and itemized with the testimony of 52 source persons in chronological order.
Benzer Tezler
- Müzeye dönüştürülen İzmir geleneksel konutların mekânsal analizi
Spatial analysis of İzmir's traditional houses converted into museums
DAMLA GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Mimarlıkİzmir Demokrasi ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET ELDEK GÜNER
- Toplumsal travmaların izinde: 2000 sonrası Türk sinemasında gayrimüslim anlatıları
Tracing the social traumas: Non-muslim peoples representation in Turkish cinema after 2000
BAGER GÜLMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Sahne ve Görüntü SanatlarıMarmara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SERPİL KIREL
- Ahlaki panik çerçevesinde örnek olay incelemesi: 10 ağustos 2021 Altındağ olayları
Case study in the framework of moral panic: 10 august 2021 Altındağ incidents
BAYRAM DEMİRTAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikAnkara ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. OĞUZHAN TAŞ
- İletişim psikolojisi açısından televizyon programlarının birey farkındalığının oluşmasındaki rolü
The role of television programs on individual awareness in terms of communication psychology
YASEMİN NESLİHAN SARAL
Doktora
Türkçe
2018
Psikolojiİstanbul ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NEŞE KARS TAYANÇ
- 2000 sonrası Türk belgesel filmlerindetoplumsal bellek ve gerçeğin temsili
Social memory and represantation of reality in Turkish documentary films after 2000
ASUMAN SUSAM
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Radyo-TelevizyonEge ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HURİYE KURUOĞLU