Geri Dön

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu'nda kamu davasının açılması, iddianamenin unsurları ve iadesi

The opening of public case, the elements and refusal of indictment in Criminal Procedure Act numbered 5271

  1. Tez No: 273810
  2. Yazar: MİNE GÜLİZ BAYKAL
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET EMİN ARTUK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Hukuk, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Marmara Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Hukuk Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Kamu Hukuku Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 195

Özet

5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu, Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin ceza yargılaması sürecine ilişkin yükümlülüklerinin birçoğunu somutlaştırmıştır. Adil yargılanma ilkesini güvenceye alan, mahkemelerin iş yükünün nitelik ve nicelik bakımından azaltılması amacı taşıyan, ceza muhakemesin akış şemasında köklü değişikliklere neden olan bir çok yeni kurum hukuk sistemimize dahil edilmiştir. Bu bağlamda, sınırlı da olsa kamu davasının mecburiliği ilkesinin istisnalarına yer verilmiştir. İstisnalardan ilki, mahkemelerin is yükünü hafifletmek ve hafif yaptırımlı suçlara ilişkin uyuşmazlıklarda kişiyi kovuşturma evresinin olumsuz yüklerinden kurtarmak amacı taşıyan önödeme ve uzlaşma kurumlarıdır. İkinci istisna, maslahata uygunluk ilkesi doğrultusunda Cumhuriyet savcısına, kamu davasının açılması konusunda takdir yetkisi tanınmış olmasıdır. Cumhuriyet savcısı takdir yetkisini kullanarak, kamu davasının açılmasının ertelenmesine karar verebileceği gibi kovuşturmaya yer olmadığına dair karar da verebilecektir. Hukuk sistemimizde önemli bir yenilik olan iddianamenin iadesi kurumu ise soruşturma makamını etkin ve eksiksiz soruşturmaya zorlama fonksiyonu taşımaktadır. İddianamede bulunması zorunlu unsurların Kanun'da düzenlenmiş olması, etkin ve eksiksiz soruşturmanın yol göstericisi olacaktır. Kurumun amacına uygun uygulanması halinde, ihlalden sorumlu olanların belirlenmesi ve cezalandırılmaları konusunda sonuca götürebilecek nitelikte olmayan, maddi ve hukuki anlamda olgunlaşmamış iddianameler ile kamu davası açılamayacaktır. Böylelikle hem mahkemelerin nicelik ve nitelik bakımından iş yükü azalacak hem de sanık hakları bakımından büyük güvence sağlanacaktır. Fakat, onbeş gün içerisinde iade edilmeyen iddianamenin kabul edilmiş sayılacağına ilişkin düzenleme, kurumu işlevsiz bırakma tehlikesi taşımaktadır. İddianameyi değerlendiren mahkemenin uyuşmazlığın esası hakkında karar verecek mahkeme olması, tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlali endişesi doğurabilecektir. İddianamenin kabulünden önce şüpheli ve müdafisine tebliğ edilmemesi ve iddianamenin değerlendirilmesi sürecine dahil edilmemesi çelişmeli yargılama ilkesinin ihlali niteliğindedir.

Özet (Çeviri)

The criminal code act numbered 5271 embodies many obligations of European Convention of Human Rights. Many new institutions are included in our law system which guarantees the right of fair judgment, decreases the work load of the courts in terms of quality and quantity, and makes radical changes in the flow chart of the criminal code. In this context, though to a limited extent, the law enables some exceptions to the ?the obligation of opening a public case? principle. The first exception is the institutions of down payment and compromise, which aims to decrease the work load of the courts as well as to spare the person from the burdens of the prosecution phase in the disputes that might result with relatively small sanctions. The second exception is to grant the public prosecutor the discretion to open a public case, aligned with the principle of ?suitability of peace and order?. With his/her discretion, the public prosecutor can decide to delay the opening of the public case or can decide on not to prosecute at all. The institution of ?the refusal of the indictment?, which is an important innovation in our law system, intents to force the investigating party conduct an efficient, thorough investigation. The elements that must be in the indictment are clearly stated by the law, will be the guide to an efficient and through investigation. If implemented along with the objective of the institution, one cannot open a public case with a physically and legally immature indictment.

Benzer Tezler

  1. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda iddianamenin iadesi kurumu

    Restitution of indictment in Criminal Prosedure Law no.5271

    ALPASLAN ŞİRİN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2016

    HukukBahçeşehir Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. MEHMET SİNAN ALTUNÇ

  2. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanununda iddianamenin iadesi

    The return of the indictment as per the Code of Criminal Procedure no. 5271

    OYA AKBULUT ÖZEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    HukukGalatasaray Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. VESİLE SONAY EVİK

  3. Kamu davasının açılmasının ertelenmesi

    Postponement of the initiation of the public prosecution

    CEYLAN AYANOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2022

    HukukBahçeşehir Üniversitesi

    Kamu Hukuku Bilim Dalı

    PROF. DR. AYŞE NUHOĞLU

  4. Ceza Muhakemesi Kanunu'nda soruşturmanın sonuçlandırılması

    Conclusion of the investigation in the Criminal Procedure Code

    TÜLAY KİTAPÇIOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HukukMarmara Üniversitesi

    Hukuk Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. AHMET CANER YENİDÜNYA

  5. Cumhuriyet savcısının kamu davasını açmada takdir yetkisi

    The public prosecutor's discretionary power in filing public claim

    SERKAN MERAKLI

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2011

    HukukDokuz Eylül Üniversitesi

    Kamu Hukuku Ana Bilim Dalı

    PROF. VELİ ÖZER ÖZBEK