Aziz Mahmud Hüdayi Divanı'nda dini muhteva
The content exploration in Aziz Mahmud Hüdayi's Divan
- Tez No: 274126
- Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET AKKUŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Türk Dili ve Edebiyatı, Religion, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bölümü
- Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 283
Özet
Celveti tarikatı piri Aziz Mahmud Hüdâyî (1543-1628), tasavvuf tarihinin en müessir mutasavvıflarından biridir. Hüdâyî, tasavvuf tarihi açısından olduğu kadar edebiyat tarihimiz açısından da çok önemli bir yere sahiptir. Onun saygınlığı ve etkinliği, yazmış olduğu eserler ve üstün kişiliği sayesinde, kendisinden sonraki dönemlerde de hiç kaybolmadan devam etmiştir.Bu çalışmamızın temel amacı, edebiyatımıza önemli katkılar sağlamış olan Aziz Mahmud Hüdâyî'yi ve Dîvân'ındaki dini muhtevayı ele alarak edebiyat dünyasına tanıtmaktır.Bu temel amacın yanı sıra şairin yaşadığı dönem olan XVI-XVII. yüzyıllardaki kültürel ve edebî hayatı tanıtmak, Hüdâyî'nin beyitlerinde ifadesini bulan dînî-tasavvufî duygu ve düşüncelerin dönemin edebiyatına yansıması ve bu yüzyıl edebiyatına olan katkılarını araştırmak çalışmamızın önemli hedeflerindendir.Biz bu çalışmamızı gerçekleştirirken Mustafa Tatcı ve Musa Yıldız tarafından hazırlanan ?Divan-ı İlahiyat? adlı eseri ele aldık.?Aziz Mahmud Hüdâyî Dîvân'ında Muhteva İncelemesi? isimli bu çalışmamıza, Aziz Mahmud Hüdâyî'nin yaşadığı devrin özelliklerini; dönemin siyasî ve sosyal durumu ile kültürel ve edebî durumu açısından ele alarak başladık.Çalışmamızın birinci bölümünde, Aziz Mahmud Hüdâyî'nin hayatı, edebî ve ilmî şahsiyeti, tarikatı ve eserleri ile incelememize esas aldığımız Dîvân'ı hakkında bilgi vermeye çalıştık.Çalışmamızın ikinci bölümü ,?Aziz Mahmud Hüdâyî Dîvân'ında Din ve Tasavvuf? başlığını taşımaktadır. Bu bölümde Dîvân'da kullanılan dinî ve tasavvufî kavramların açıklamasına yer verdik. Bu kavramların eserdeki kullanımını tespit ederek örneklendirmeye çalışırken, kavramların doğru anlaşılabilmesi için, dilbilim ve dinî ilimlerin imkânlarından yaralandık.
Özet (Çeviri)
The patriarch of Jelveti order Aziz Mahmud Hudayi (1543-1628) was one of the most effective sufies of mysticizm history. His place in the history of our literature is also important as in the history of mysticizm. His respectability and activity had lived and continued after his period without disappearance through the Works written by him and owing to his superior identity.İn our research we aimed to introduce the religious contents of Aziz Mahmud Hudayi, who supplied important additions to our literature and his Divan, to the world of literature.We also would like to introduce the cultural and literary life of XVI-XVII centuries in which the poet lived. And so we?d like to research the religious-mystic emotion and thinkings which are realized in Hudayi?s structures. And finally we?d like to learn the reflection of these thinkings which affected in the literature of that period and in the literature of present time. These all are main goals of our research.İn the period of realizing our research we used the Work named ?Divan-ı İlahiyat? which prepared by Mustafa Tatji and Musa Yildiz.We began our research named ?The Content Exploration in Aziz Mahmud Hudayi?s Divan? including tales like importance of the period in which Aziz Mahmud Hudayi lived; and also political-social and cultural-literary positions.İn the first part of the research we introduced Aziz Mahmut Hudayi?s life, his literary and scientific identity, religious order. We also introduced his Divan which we researched using Hudayi?s other Works.The second part of the research is named as ?The Religion and Mysticism in Aziz Mahmut Hudayi?s Divan.? We explained the religious and mystic termins in the second part. We used the science of linguistics and religion to assign and exemplify the using of these termins in the Divan, as our aim was to explain right meanings of them.
Benzer Tezler
- Fenayi Cennet Mehmed Efendi ve Divanı
Fenayi Cennet Mehmed Efendi and his Divan
ABDULLAH AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Türk Dili ve EdebiyatıGazi ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CEMAL KURNAZ
- Üftâde Dîvânı'nda dinî tasavvufî muhtevâ
Religious sufistic content in The Uftade divan
ADEM KIYICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinNecmettin Erbakan Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HİKMET ATİK
- Azîz Mahmûd Hüdâyî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A concept dictionary of the sufi terminology in the Divan of Azîz Mahmûd Hüdâyî
GÜLDEMET GÜLTEKİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
DinÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ
- Aziz Mahmud Hüdâyî'nin dîvân-ı ilâhîyat'ı ile Johann Wolfgang Von Goethe'nin doğu-batı dîvânı'nda tasavvuf
Sufism in divan theology of Aziz Mahmud Hüdâyî and east-west di̇van of Johann Wolfgang Von Goethe
SABRİ BALTA
Doktora
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıVan Yüzüncü Yıl ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ÖMER DEMİRBAĞ
- Kemâl-i Ümmî Dîvânı'nda tasavvuf terminolojisinin işlevsel sözlüğü
A functional dictionary of the sufi terminology in the Divan of Kemâl-i Ümmî
GÖRKEM SÜRÜCÜ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Türk Dili ve EdebiyatıÜsküdar ÜniversitesiTasavvuf Kültürü ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EMİNE YENİTERZİ