Social identity and intergroup relations: The case of Alevis and Sunnis in Amasya
Sosyal kimlik ve gruplar arası ilişkiler: Amasya?da yaşayan Aleviler ve Sünniler örneği
- Tez No: 277668
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Sosyoloji, Psychology, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Bölümü
- Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 139
Özet
Bu tezin amacı Alevi ve Sünnilerin aralarındaki ilişkileri ve mevcut durumu ne ölçüde meşru ve istikrarlı gördükleri ve kendi gruplarına karşı ayrımcılık algılayıp algılamadıklarını anlamak amacıyla Sosyal Kimlik, Sosyal Baskınlık ve Kontak Kuramları açısından incelemektir. Alevi ve Sünnilerin iç grup özdeşimlerinde, sosyal baskınlık yönelimlerinde, gruplar arası ilişkilerinin sayısı ve kalitesinde, meşruiyet ve istikrar algılarında ve kendi gruplarına yönelik ayrımcılık algılarında farklılık göstermeleri beklenmiştir. Bununla birlikte, dini grup özdeşimi, sosyal baskınlık yönelimi ve sosyal ilişki değişkenleri ve meşruiyet, istikrar ve ayrımcılık değişkenleri arasındaki ilişkinin iki grupta farklılık göstereceği öngörülmüştür. Araştırmanın örneklemi Amasya'da yaşamakta olan 157 Sünni ve 172 Alevi katılımcıdan oluşmaktadır. Katılımcılar dini mezhep özdeşimi, sosyal baskınlık yönelimi, sosyal ilişki, meşruiyet, istikrar ve algılanan ayrımcılık ölçeklerinden oluşan anket bataryasını doldurmuşlardır. Bulgular iki grup arasında topluluk içindeki dini iç grup özdeşimi, dini iç gruptan uzaklaşma, eşitliğe karşı olma, ilişki kalitesi, algılanan meşruiyet ve iç gruba ve dış gruba yönelik algılanan ayrımcılık değişkenlerinde anlamlı derecede farklılık olduğunu göstermiştir. Hem Alevi hem de Sünni grupta dini iç grup özdeşimi ve sosyal baskınlık yönelimi değişkenleri, meşruiyet ve istikrar algısını anlamlı derecede yordamıştır. Ayrıca, temel değişkenler arasındaki ilişkiler incelendiğinde, dini iç grup özdeşimi ve algılanan ayrımcılık arasındaki ilişkinin Sünni gruba göre, Alevi grupta biraz daha güçlü olduğu görülmüştür. Özellikle Sünni grupta, grup temelli baskınlığı destekleme, eşitliğe karşı olmaya oranla, algılanan ayrımcılığı yordamada daha güçlü olduğu bulunmuştur. Sosyal ilişki düzeyinin (kontak) , özellikle ilişki kalitesinin, gruplar arası ilişkiler üzerinde olumlu bir etkiye sahip olduğu görülmüştür. Bu tezin Aleviler yaşadığı sorunların altında yatan temel süreçleri görgül olarak inceleyen ilk çalışma olduğu dikkate alınarak, bulgular hem politik ve sosyolojik yönleri hem de batı kültürlerinde yapılan çalışmalar temelinde tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
The aim of the current thesis was to investigate the relationship between Alevis and Sunnis through the lenses of Social Identity Theory, Social Dominance Theory, and Contact Hypothesis to understand whether they see the current situation stable and legitimate, and perceive discrimination. It was expected that Alevis and Sunnis will differ in ingroup identifications, social dominance orientations, quantity, and quality of intergroup contact, perception of legitimacy and stability, and perceived discrimination against their ingroup. Moreover, the relationship between the dimensions of religious group identification, social dominance orientation, social contact and legitimacy, stability, and perceived discrimination is expected to differ between groups. The sample was consisted of 157 Sunni and 172 Alevi participants living in Amasya, Turkey. Participants completed a questionnaire package including the measures of religious identification, social dominance orientation, social contact, legitimacy, stability, and perceived discrimination. Results revealed that there were significant differences between Alevis and Sunnis in public religious identity, alienated religious identity, opposition to equality, contact quality, perceived legitimacy of the group status, and perception of discrimination directed against ingroup and outgroup. Moreover, religious group identification and social dominance orientation significantly predicted the perception of legitimacy and stability in both Alevi and Sunni groups. Examination of the associations among the major variables revealed that the relationship between perceived discrimination and ingroup identification was slightly stronger for Alevi group compared to Sunni group. The power of group based dominance was stronger than opposition to equality in predicting the perception of discrimination, especially for the Sunni group. Finally, intergroup contact, especially the quality of contact, had a positive effect on intergroup relations. Considering that this thesis is the first attempt to empirically examine the fundamental social psychological processes underlying the Alevi issue in Turkey, findings were discussed on basis of sociological and political aspects as well as previous work in Western cultures.
Benzer Tezler
- Motivasyonel ilkelerden paylaşılan temsillere benlik sınıflandırması olgusu: 'İnsanlık kategorisi' kullanımının Aleviler örneğinde incelenmesi
The phenomenon of self-categorization from motivational principles to shared representations: The investigation of 'humanity category' usage in the case of Alevis
SERCAN KARLIDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
PsikolojiBursa Uludağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUHARREM ERSİN KUŞDİL
- Sunnis' perceptions of Alevi between materyalist and authentic identifications:the case of istanbul
Materyalist ve otantik kimliklendirmeler arasında Sünnilerin Alevi algısı: İstanbul örneği
NİGAR TUĞSUZ
Doktora
İngilizce
2016
Siyasal BilimlerFatih ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER ÇAHA
- Gruplar arası ilişkiler bağlamında sosyal kimlik ve din: Ankara Önder Mahallesi örneği
Social identity and religion in the context of intergroup relations: The case of Ankara önder neighbourhood
MEHMET EMİN SARIKAYA
Doktora
Türkçe
2024
DinAnkara Yıldırım Beyazıt ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZCAN GÜNGÖR
- Dış grup kayırmacılığına alternatif bir yaklaşım: Paylaşılan gerçeklik algısının rolü üzerine deneysel bir çalışma
An alternative approach to out-group favoritism: An experimental study on the role of shared reality
ÖMER TOPUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
PsikolojiBursa Uludağ ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATİH ÖZDEMİR
DOÇ. DR. AHMET ÇOYMAK
- Kosovo and transitional justice: How do post-conflict measures affect the intergroup relations across the country?
Kosova ve geçiş dönemi adaleti: Çatışma sonrası uzlaşma sürecinin gruplararası ilişkilere etkisi
ZEQINE SHESHI
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Siyasal BilimlerSabancı ÜniversitesiUyuşmazlık Analizi ve Çözümü Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ KEREM YILDIRIM