Erzurum ekolojik şartlarında yetiştirilen bazı çerezlik ayçiçeği (Helianthus annus L.) ekotiplerinin adaptasyonu ve bazı önemli tarımsal özelliklerinin incelenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 27792
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TAHSİN KARADOĞAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1993
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 59
Özet
ÖZET Bu araştırma, ülkemizin değişik yerlerinden getirtilen 13 çerezlik ayçiçeği ekotipinin Erzurum ekolojik şartlarına adaptasyonunu belirlemek amacıyla yapılmıştır. şansa bağlı tam bloklar deneme desenine göre kurulan bu deneme, Atatürk üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarımsa] Araştırma ve Yayım Merkezi Müdürlüğüne ait 4 numaralı deneme sahasında yürütülmüştür. Ekimden önce dekara 8.5 kg N ve 9 kg ?205 hesabıyla gübreleme yapılmıştır. Araştırmada elde edilen sonuçlar aşağıdaki gibi özetlenebilir. 1.Denemede kullanılan ekotiplerin çıkış süreleri 15.0 (Çorum ) ile 18.0 gün (Amasya) arasında değişmiştir. 2.Burdur 60.7 gün ile en. geç tabla oluşturan ekotip olur¬ ken, Kirş.ehir-2 ise 44.3 gün ile en erken tabla oluşturan ekotip olarak ortaya çıkmıştır. 3.Ekotiplerin çiçeklenme süreleri 28.0-42.7 gün arasında değişmiş, en erken 8/1 hattı (28.0 gün) en geç ise Edirne-1 ve Burdur (42.7 gün) ekotipleri çiçek açmıştır, 4.Burdur, Çorum ve ığdır-2 ekotipleri 121.3 gün ile en erken, Edirne-3 ise 125.7 gün ile en geç hasat olgunluğuna gelen ekotipler olarak tesbit edilmiştir. 5.Ekotiplere göre bitki boyu 196.7 ile 250.0 cm arasında değişmiş, en kısa bitki boyu Iğdır-2, en uzun bitki boyuii Amasya ekotipinde belirlenmiştir. 6.. Bitki başına yaprak sayısı ekotiplere göre 22.6 ile (Iğdır-1) 36.7 adet (Amasya ) arasında değişmiştir. 7.Dallanma oranı % 4.0 ile 38.2 arasında değişmiş,dallanmanın en yüksek Edirne-2 ekotipinde, en düşük ise 8/1 hattında olduğu gözlenmiştir. 8.Tabla çapları 18.2 (Iğdır-1) ile 22.2 cm (Edirne- 1) arasında değişiklik göstermiştir. 9.Ekotiplerin sap çapı 2.5 ile 2.9 cm arasında değişmiş, en fazla sap kalınlığı Erzurum ekotipinde, en az sap kalınlığı ise Kırşehir-2, çorum, Kayseri, Burdur ekotiplerinde olmuştur. 10.Tane tutma oranı \ 87.2 ile 97.9 arasında değişmiş Edirne-2 ekotipi en az 8/1 hattı ise en yüksek tane tutma oranı sahip olmuşlardır. 11.Denemede kullanılan ekotiplerin tane uzunlukları 14.1 ile 28.0 mm tane genişlikleri ise 6.2 ile 8.3 mm arasında değişmiştir. 12.Ekotipler arasında en düşük hektolitre ağırlığı Amasya (21.5 kg), en yüksek Edirne-2 ve lğdır-2 (28.0 kg) eko¬ tiplerinde olmuştur. 13.Ekotiplere göre 1000 tane ağırlığı 69.7 ile 183.3 g arasında değişmiştir. En düşük 1000 tane ağırlığı Edirne- 1 ekotipinde, en yüksek 1000 tane ağırlığı ise Iğdır-1 ' ekotipinde tesbit edilmiştir. 14.Tane iç oranları % 46.2 ile 8/1 hattında en düşük, % 57.3ile Kırşehir-1 ekotipinde en yüksek olmuştur. 15.Ekotlplerin tane verimleri dekara 218.4 ile 354.9 kg arasında değişmiştir.Iğdır-l ekotipinden en yüksek verim alınmış ve bunu Erzurum, Iğdır-2, Edirııe-3, ve çorum ekotipleri takip etmiştir. En düşük tane verimi ise Amasya ekotipinden alınmıştır. 16.Ekotiplerin sap verimi dekara 605.2 -1009.1 kg arasında bulunmuştur. 17.Ekotiplerin ham protein oranları % 12.5 (Kayseri) ile 18.4 (8/1 hattı), ham yağ oranları ise % 20.5 (Edirne-3) ile % 27.9 (Edirne-1) arasında değişmiştir. 18.En yüksek dekara ham protein verimi 57.7 kg ile Iğdır-2 ekotipinde olmuştur. Bunu Erzurum ve Kırgehir-2 ekotipleri izlemiştir. 19.Ekotiplere göre ham yağ verimi dekara 48.9 ile 76.5 kg arasında değişmiş en düşük ham yağ verimi Amasya, en yük¬ sek ise Edirne-1 ekotiplerinden sağlanmıştır. Bir yıllık sonuçlara göre Iğdır l, Iğdır 2 ve Erzurum ekotipleri Erzurum koşullarında ümitvar görünmüşlerdir. Bununla birlikte bu konuda daha sağlıklı sonuçların alınabilmesi için bu konudaki araştırmanın uzun yıllar sürdürülmesi gereklidir.
Özet (Çeviri)
XV SUMMARY This research was carried out in order to determine snack type sunflower cultivars suitable for Erzurum conditions using 13 ecotypes obtained from different regions of Turkey were used. The experiment was conducted on the Agricultural Research Farm Atatürk University, in 1992. Using a randomized complete block desing with three replicates before sowing to each plot 8,5 kg N da~l and 9 kg P2O5 da~l were applied. The results can be summarized as fallows. 1. The number of days to 50 % emergence of the ecotypes ranged between 15.0 (çorum) and 18.0 (Amasya) days. 2. Burdur (60.7 days) had the highest and Kırşehir-2 had the lowest, number of days to the on set of head formation. 3. The number of days to the on set of flowering varied from 28.0 (8/1) to 42.7 (Edirne-l and Burdur) respectively/ days. 4. Burdur, çorum and lğdır-2 had the earliest, and Edirne-3 had the latest maturity date among ecotypes. 5. The plant height of ecotypes ranged from 196.7 (lğdır-2) to 250.0 cm (Amasya). 6. The number of leaves per plant varied between 22.6 (İğdır -1) to 36.7 (Amasya).V 7. The percantage of branching of ecotypes varied from 4 % (8/1) to 38.2 (Edirne-2). 8. Head diameters varied between 18.2 (Iğdır-1) and 22.2 (Edirne-1) cm. 9. Stem diameters changed from 2.5 (Kirşehir-2, çorum, Kayseri, Burdur) to 2. 9 cm (Erzurum). 10. Percentage of hull in achenes ranged between 87.2 % (Edirne-2) to 97.9 (8/1). 11. The lenght and width of achenes varied from 14.1 to 28,0 mm and from 6.2 to 8.3 mm, respectively. 12. The hectolitre weight was found to be the lowest in Amasya (21.5 kg) and the highest in Edime-2 and Iğdır- 2 (28.0 kg). 13. The weight of 1000 seeds ranged between 69.7 and 183.3 the heighest and lowest 1000 seeds weight was found in Edirne-1 and Iğdır-1, respectively. 14. The percentage of filled achenes was found to be the highest in 8/1 with 46.2 %, the lowest in Kırşehir-1 with 57.3 % and followed by Edirne-1 and Burdur ecotypes, respectively. 15. Seed yields changed from 218.4 to 354.9 kg/da~l. Iğdır-1 had the highest seed yields and followed by Erzurum, Iğdır-2, Edirne-3 and çorum ecotypes, Amasya had the lowest value. 16. Stem yield ranged from 605.2 to 1009.1 kg/da"l.VI 17. The protein content of achenes ranged from 12.5 % (Kayseri) to 18.4 % (8/1) and oil content from 20.5 % (Edirne-3) to 27.9 (Edirne-1), respectively. 18. İğdır- 2 (57.7 kg/da) had the highest protein yield fallowed by Erzurum and Kırşehir-2 ecotypes. 19. Oil yield ranged from 48.9 to 76.5 kg/da~l. The highest and lowest oil yield obtained from in Edirne-1 and Amasya, respectively. According to the one year results, lğdır-1, Erzurum and Iğdır-2 were promising ecotypes. However, more work was needed to be able to provide a satisfactory information regarding pratical use of snack type sunflower under Erzurum conditions.
Benzer Tezler
- Bölgesel coğrafya açısından bir araştırma Yusufeli ve yakın çevresinin coğrafi etüdü
Başlık çevirisi yok
MEHMET TIRAŞ
