Geri Dön

Kazdağları'nda açık maden işletmeciliğinin koruma - kullanma dengesi açısından değerlendirilmesi ile ilgili bir modelleme

A modelling for assessment of open cast mining in ida mountains in terms of conservation and usage balance

PDF İndir

  1. Tez No: 282726
  2. Yazar: DAMLA ŞAHİN ALTUN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN DİRİK
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2010
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Silvikültür Bilim Dalı
  13. Sayfa Sayısı: 129

Özet

`İnsan sağlığı ve refahı, sağlıklı ekosistemler tarafından sağlanan yaşam ve desteksistemlerine ve doğal kaynaklara bağlıdır.' (USEPA, 1995)Ekonominin en önemli sektörlerinden biri olan madencilik, ülkelerin sosyo-ekonomik gelişimleri için gerekli olan enerji ve sanayinin hammadde ihtiyacını karşılayan bir faaliyettir. Ülkelerin sahip oldukları doğal zenginliklere olan talepleri, artan nüfus ve gelişen teknoloji ile birlikte giderek artmış, madenlerin işletilmesi kaçılmaz olurken çeşitli ekolojik sorunlarını da beraberinde getirmiştir.“Dünya Çevre ve Kalkınma Komisyonu”, Nisan 1987 tarihinde“Ortak Geleceğimiz”adlı raporu yayımlanmıştır. Bu raporda, giderek ağırlaşan çevresel sorunlar karşısında, insanlığın çıkış yolu olarak, çevresel gelişme ile ekonomik kalkınma arasında bir dengenin sağlanması ve gelişmenin“sürdürülebilir”olması gerektiği belirtilmiştir. Artan çevre sorunlarıyla birlikte faaliyetlerin beraberinde getirebileceği risklerin bilinmesi de önem kazanmıştır. Risklerin değerlendirilmesiyle ilgili ilk çalışmalar USEPA tarafından 1970'li yıllardan beri çeşitli konular üzerinde yapılmıştır. USEPA risk yönetimi ve süreciyle ilgili yayınlarda bulunmuştur (USEPA, 1989; 1991; 1992; 1994; 1995; 1996 a,b; 1997; 1998 a,b; 2000; 2004). Bu çalışmada milli park, önemli bitki alanı, tabiatı koruma alanı ve GEKYA (Gen Koruma ve Yönetim Alanları) statüleriyle koruma altında olan Kazdağları bölgesinde meydana gelebilecek olası madencilik faaliyetleri sonucunda oluşabilecek risklerin belirlenmesi amaçlanmıştır. Baskı unsurları belirlenip, değerlendirme uç noktaları seçilerek, Kazdağları için kavramsal model oluşturulmuştur ve hipotez etki matrisi yardımıyla baskı unsurları önem derecelerine göre sıralanmıştır. Araştırma kapsamında, örnek alanlar için ekolojik risk değerlendirme matrisleri oluşturulmuş ve matrisler yardımıyla riskler değerlendirilmiştir. Çalışma sonucunda ulaşılan sonuçlar ve sonuçlara ait yorumlar aşağıda açıklanmıştır.1. İncelenen örnek alanlardan 1., 2., 3. ve 4. alan için 85 etki belirlenmiştir. Fiziksel çevre elamanlarının en fazla etkiye maruz kaldığı görülmektedir. Toplamda fiziksel çevre için 48 etki tespit edilmiştir. Bunu sırasıyla 21 etkiyle sosyal çevre elemanları ve 16 etki ile biyolojik çevre elemanları izlemektedir. Bu örnek alanlar için belirlenen etkilerden 4 etki az, 29 etki orta, 15 etki yüksek ve 37 etki şiddetli değerli olarak belirlenmiştir. 5. örnek alan için 95 etki belirlenmiştir. Belirlenen 49 etki fiziksel çevre elemanları için belirlenmiş etiklerdir. Sonra sırasıyla 21 sosyal çevre elemanları etkileri ile 25 biyolojik çevre elemanları üzerinde belirlenen etkiler tespit edilmiştir. İncelenen son örnek alan belirlenen etkilerden 4 etki az, 31 etki orta, 18 etki yüksek ve 43 etki şiddetli olarak belirlenmiştir.2. Kazdağları bölgesi ekolojik yönetim ana hedefleri olarak; Milli Park, Tabiat Koruma Alanı, Önemli Bitki Alanı ve GEKYA kapsamında biyolojik ve faunistik çeşitliliğin korunması ve alanın sahip olduğu doğal özelliklerden kaynaklı kültürel değerlerin korunması öngörülmüştür.3. Kazdağları bölgesi ekolojik yönetim uygulama hedefleri olarak; alana özgü 23 endemik türün korunması, Avrupa ölçeğinde tehlike altındaki 35 bitki taksonunun korunması, mevcut kuş popülasyonun korunması, bölgenin zengin yer altı ve yerüstü kaynaklarının korunması, kültürel tarım alanlarının korunması ve WHO (World Health Organization-Dünya Sağlık Örgütü) tarafından onaylanan hava kalitesinin korunması öngörülmüştür.4. Kavramsal model kapsamında baskı unsuru olarak; kimyasal maddeler; atıklar; gürültü-toz-hava kirliliği ve insan baskısı değerlendirme uç noktası olarak da; tarım alanları, flora ve orman varlığı, arazi şekli, hidrolojik yapı, hava kalitesi ve sosyal sorunları öngörülmüştür.5. Hipotez etki matrisi sonucunda baskı unsurlarından atıkların (B2) 16 değerle en çok etki yaptığın belirlenmiştir. Daha sonra 15 değerle insan baskısı (B4), 14 değerle kimyasal maddeler (B1) ve 9 değerle gürültü, toz ve hava kirliliği (B3) sıralanmaktadır.6. Belirlenen baskı unsurlarının, değerlendirme uç noktalarına yaptığı değişimlerin izlenebilmesi için çeşitli ölçüm önerileri getirilmiştir. Bunlar; ürün rantının izlenmesi ve toprak özelliklerinin ölçümü, vejetasyon yapısının izlenmesi, topografyanın ve yapay göl formasyonlarının izlenmesi, su seviyesi, debi ölçümü, kimyasal analizler ve izleme, SO2 ve NO2 ölçümleri ile yöre halkı üzerine etkileri, suni gelişim problemleridir.Kazdağları bölgesi için yürütülen ekolojik risk değerlendirme çalışmasıyla, sorunlar ortaya konulmuş, kavramsal model oluşturularak daha sonraki çalışmalar için bilimsel bir altlık hazırlanmıştır. Bu altlık yönetim kararları arasında seçim yapılabilmesi için de bilimsel bir temel oluşturmaktadır.

Özet (Çeviri)

?Human health and welfare ultimately rely upon the life support systems and naturalresources provided by healthy ecosystems.? (USEPA, 1995)Mining, one of the most important sectors of the economy, is an activity that meets energy and raw material needs of industry which are necessary for socio-economic development of the countries. As population grows and technology advances, the demand of nations? natural resources increases gradually. It becomes necessary to operate the mines and this brings a variety of ecological degradation issues.The World Commission on Environment and Development, which is best known for developing the broad political concept of sustainable development, published its report Our Common Future in April 1987. In this report, it has been specified that ensuring balance between environmental development and economic development is needed and the growth needs to be "sustainable? as a way out for humanity in response to environmental problems which become increasingly severe. Defining environmental problems, involving pressing issues such as risks associated with industrial activities, has become important for the last few decades. The first studies about risk assessment were carried out on various issues since the 1970s by USEPA. It has made publications with regard to risk management and process. (USEPA, 1989; 1991; 1992; 1994; 1995; 1996 a,b; 1997; 1998 a,b; 2000; 2004). These publications form an important basis for risk analyses. In this study it has been aimed to identify the risks which may arise as a result of possible mining activities in Ida Mountains region which is under protection with its national park, important plant area, natural conservation area and GMZs (Gene Management Zones). In the research, ecological risk assessment matrices were created for the sample areas and the risks were evaluated with the help of the matrices. By specifying stressors and selecting assessment endpoints the conceptual model for Ida Mountains were created and assessment endpoints were prioritized with the help of the hypothesis effect matrix. In conclusion, the results and the interpretation of the results are explained as following:1. 85 impacts have been identified for the 1st, 2nd, 3rd and 4th examined sample areas. It has been observed that the elements of the physical environment were exposed to the maximum effect. 48 impacts have been identified in total for physical environment. This is followed by the social environment elements with 21 impacts and biological environment elements with 16 impacts respectively. 4 of the impacts are ranked as minor, 29 of the impacts are ranked as moderate, 15 of the impacts are ranked as highvalue and 37 of the impacts are ranked as severe among the determined impacts for the sample areas. 95 impacts have been identified for the 5th sample area. 49 impacts have been identified for physical environment. This is followed by the social environment elements with 21 impacts and biological environment elements with 16 impacts respectively. 4 of the impacts are ranked as minor, 38 of the impacts are ranked as moderate, 15 of the impacts are ranked as high-value and 43 of the impacts are ranked as severe among the determined impacts in the last examined area.2. As for main objectives of ecological management of Ida Mountains region; the conservation of biological and faunistic diversity and the conservation of cultural values as a consequence of natural features of the area have been envisaged in the scope of National Park, Natural Conservation Area, Important Plant Area and GMZs.3. As for application objectives of ecological management of Ida Mountains region; preservation of 23 endemic species which are specific to the area, conservation of 35 plant taxon endangered within the European scale, protection of existing bird population, conservation of the region's rich underground and aboveground resources and protection of air quality approved by the WHO (World Health Organization) have been envisaged.4. As for stressors for the conceptual model; chemical substances, wastes noise-dust-air pollution and human pressure have been identified. And as for assessment endpoints; agricultural areas, flora and forests, land type, hydrological structure, air quality and social issues have been envisaged.5. By the result of hypothesis effect matrix, it has been evaluated that the stressorwastes (B2) has the maximum effect with the value of 16. This is followed by human pressure (B4) with the value of 15, chemicals (B1) with the value of 14 and noise- dustair pollution (B3) with the value of 9.6. For monitoring of the changes made to the assessment endpoints by specified stressors, a variety of measuring proposals have been made. These are: monitoring of product rant and measuring soil properties, monitoring of vegetation structure, topography and artificial lake formation, water level and flow measurement, chemical analyses and monitoring chemicals, SO2 and NO2 measurements, effects on the local people and social problems of fading industrial towns.By ecological risk assessment studies conducted for the Ida Mountains region, issues are specified and the help of establishing the conceptual model, a scientific base for further studies were prepared. This study may be used as a scientific basis to make a choice between a range of management decisions

Benzer Tezler

  1. Tez No

    783907

    Siirt Madenköy açık ocak maden işletmesinde meydana gelen kütle hareketlerinin geriye dönük deterministik ve olasılıksal duraylık analizi

    Deterministic and probabilistic stability back analysis of mass movement occured in open mine pit in Madenkoy-Siirt

    OKAN KARAKOÇ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2023

    Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesi

    Jeoloji Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ENVER VURAL YAVUZ

  2. Tez No

    295764

    İstanbul ve Çanakkale boğaz geçiş sisteminin incelenmesi

    Ship transition system of Istanbul and Çanakkale bousphors

    NACİYE NURSEL BAŞSA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Jeodezi ve FotogrametriYıldız Teknik Üniversitesi

    Harita Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALİL ERKAYA

  3. Tez No

    673369

    İstanbul boğazı geçişi yapan gemiler için makine öğrenmesi uygulamaları ve kantitatif risk analizi

    Machine learning applications and quantitative risk analysis for ships passing through the istanbul strait

    MUSTAFA TOPAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Deniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. YASİN ARSLANOĞLU

  4. Tez No

    710785

    Seyir emniyetinde insan hatası risk analizi ve insan faktörleri temelinde köprüüstü dizaynına yönelik kural önerileri

    Human error risk analysis in navigational safety and human factors based rule recommendations on bridge design

    RİFAT BURKAY ALAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Denizcilikİstanbul Teknik Üniversitesi

    Gemi İnşaatı ve Gemi Makineleri Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. OĞUZ SALİM SÖĞÜT

  5. Tez No

    583498

    Sağlık kuruluşlarında çalışanların iş sağlığı ve güvenliği kapsamında karşılaştıkları sorunlar

    Health care facilities within the scope of the occupational health and safety employees faced problems

    SAKİNE YELEKÇİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    Hastanelerİstanbul Okan Üniversitesi

    İş Sağlığı ve Güvenliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HAMZA SAVAŞ AYBERK

Geri Dön