Açık ocak patlatmalarında sıkılama parametresinin patlatma verimliliğine etkisi
In open pit blasting, the effect of stemming parameter to blasting efficiency
- Tez No: 283781
- Danışmanlar: PROF. DR. H. TARIK ÖZKAHRAMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Maden Mühendisliği ve Madencilik, Mining Engineering and Mining
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2010
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Süleyman Demirel Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Maden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 110
Özet
Bu tez çalışmasında; patlatma deliklerinde, farklı bir sıkılama yöntemiyle patlatma verimi arttırılmaya çalışılmıştır. Yapılan literatür araştırmalarında ve bir dizi patlatma sonucunda da verimi etkileyen en önemli parametrelerden birinin sıkılama metodu, cinsi, sıkılama şekli ve boyu olduğu gözlemlenmiştir. Bu nedenle sıkılama sorununa alçı ile bir yenilik getirilmeye çalışılmıştır. Uygulama atımlarında patlayıcı olarak Anfo kullanılmış ve Nonel ateşleme sistemiyle patlatılmıştır. Yeni sıkılama yöntemi saha atımlarıyla da denenmiştir. Isparta ili Kartaş A.Ş Gümüşgün ve Bozanönü kireçtaşı ocakları, Baştaş Çimento Fabrikası kireçtaşı ocağı, Konya Çimento Fabrikası kireçtaşı ocağı ile Göltaş A.Ş. Çimento Fabrikası kiltaşı ve kireçtaşı ocaklarında inceleme ve deneme atımları yapılmıştır. Beş ayrı ocakta, delikler alçı ile sıkılanmıştır. Alçı kullanılarak yapılan sıkılama ile alışılagelmiş alçısız sıkılama atımlarının sonuçları birbirleriyle karşılaştırılmıştır. Karşılaştırma, alçı ile çabuk sertleşen sıkılama malzemesinin verimi arttırdığını göstermiştir. Yapılan bir atımda, delikler arası mesafe ve dilim kalınlığı artırılarak, birim kayaç hacmi için, alçı ile sıkılama ile, % 16 düşük maliyetle atım gerçekleştirilmiştir. Hem de daha iyi bir parçalanma sağlanmıştır. Atım kütlelerinde, +30 cm boyutlu ürün oranı, klasik sıkılamalı atımda % 34 iken alçı sıkılalı atımda % 4 olmuştur.Ayrıca bazı sahalardaki patlatmalar esnasında patlatma kaynaklı titreşim ve hava şoku değerleri de ölçülerek atım lokasyonundaki saha hasar parametreleri tespit edilmiştir. Patlatma enerjisinin daha yüksek verimlilik oranıyla kayaç kırılmasına yönlendirilmesi nedeniyle titreşim ve hava şoku değerleri bir miktar artmıştır. Ancak yine de ölçülen değerler izin verilen limitlerin çok altındadır. Yapılan çalışma kırmataş sektöründe verimi arttırıcı değerli bilgiler vermektedir.
Özet (Çeviri)
In this thesis study, blasting efficiency is increased by using different stemming method in blast holes. Stemming method, stemming type, stemming length and its application is found to be the most important parameter as a result of literature studies and a series of blasting tests. For this reason stemming problem is solved by new blast tests using gypsum stemming method. Anfo is used as a main blasting agent and holes are blasted by Nonel caps in experimental blast tests. The new stemming method is verified by in-situ tests. The thesis study is carried out at limestone quarries in Gümüşgün region of Isparta Province, Baştaş cement factory at Ankara province , cement factory at Konya province and Göltaş cement factory at Isparta province. At five different quarries, blastholes are stemmed by gypsum. The results of both methods which are using gypsum and conventional method stemming without gypsum are compared with each other. As a result of comparison using gypsum solution as a hardened stemming material gave better and improved efficiency. In one of blast tests, blast cost was reduced 16 % for unit rock volume by increasing burden and spacing distance, with using new gypsum stemming method. Also better fragmentation is obtained. Blast trials with gypsum stemming was produced 4 %, +30 cm size fragments against 34 % in conventional method of classical stemming.Also values of vibration and air shock are measured and in situ parameters of blast damage is determined in some of the field blast tests. Vibration and air shock values are increased slightly by directing blast energy to rock breakage with higher efficiency ratio. But these measured values are under the limit damage criteria. The thesis study gives a very valuable knowledge in limestone breakage sector.
Benzer Tezler
- Açık ocak madenlerdeki patlatma operasyonlarında çift yemleme kullanımının, infilak hızı, tane boyutu ve fragmantasyona etkilerinin incelenmesi
Investigation of the effects of double primer explosive usage on velocity of detonation, grain size and fragmentation in open pit mine blasting operations
MUHAMMET HÜSNÜ ÇELİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Maden Mühendisliği ve MadencilikHacettepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ EMRE YILMAZKAYA
- Açık ocak patlatmalarında parçalanma boyutunun belirlenmesinde bilgisayar yazılımlarının kullanımı
Fragmentation on quarry blasting size determination using computer software
SELMA YONAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Maden Mühendisliği ve MadencilikAfyon Kocatepe ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. İRFAN CELAL ENGİN
- Açık ocak patlatmalarında yığın boyut dağılımının optimizasyonu
Muck pile fragmentation optimization at open pit bench blasting
ABDURRAHMAN TOSUN
Doktora
Türkçe
2013
Maden Mühendisliği ve MadencilikDokuz Eylül ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜRCAN KONAK
- Açık işletme patlatmalarında patlayıcı maddelerin parçalanmaya etkisi
Effect of materials on fragmentation in the blasts of open pits
LEVENT DENKSOY
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
Maden Mühendisliği ve MadencilikEskişehir Osmangazi ÜniversitesiMaden Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ADNAN KONUK
- Ground vibration assessment at Y-3 panel of Tunçbilek open pit lignite mine
Tunçbilek açık ocak linyit madeni Y-3 panosunda yer sarsıntılarının değerlendirilmesi
KÜRŞAD BÜYÜKYILDIRIM
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
Maden Mühendisliği ve MadencilikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiMaden Mühendisliği Bölümü
DOÇ.DR. AYDIN BİLGİN