Türk dış politikasının temel ilkeleri ışığında Türkiye'nin hükümetlerarası küresel ve bölgesel örgütlere üyeliği
Turkey's membership to intergovernmental global and regional organizations in the light of Turkish foreign policy's fundamental principles
- Tez No: 286594
- Danışmanlar: PROF. DR. ENGİN BERBER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Uluslararası İlişkiler, International Relations
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uluslararası İlişkiler Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 489
Özet
Tarih boyunca uluslar arasında birçok anlaşmazlıklar ortaya çıkmış, ve genellikle de bu anlaşmazlıklar sonucunda savaşlar olmuştur. Bu savaşlarda birçok insan hayatını kaybetmiş, devletlere maliyetleri de büyük olmuştur. Anlaşmazlıkların barışçıl yollarla çözümü için tarihsel süreç içerisinde önemli çabalar verilmiş, özellikle on dokuzuncu yüzyıl boyunca gerçekleşen kongreler ve konferanslar, çağdaş anlamda uluslararası örgütlerin oluşumu açısından zemin hazırlamış, yirminci yüzyılda ise söz konusu örgütler fiilen oluşturulmuştur.Bu tarihten itibaren uluslararası sistemde meydana gelen değişimler sonucunda, uluslararası ilişkiler sadece hükümetlerin ya da devletlerin aktif rol oynadığı bir alan olmaktan çıkmış, devlet dışı bazı aktörlerin de içinde bulunduğu bir ilişki türü olarak tanımlanmaya başlamıştır. Bu devlet dışı aktörlerin başında uluslararası örgütler gelmektedir.Uluslararası örgütlerin gerekliliği ve uluslararası barışın sağlanmasında işlevi olduğunu ortaya koyan işbirliği teorileri; pluralizm, liberalizm, neoliberalizm, fonksiyonalizm, neofonksiyonalizm, transnasyonalizm, karşılıklı bağımlılık teorisi, çok taraflılık teorisi, uluslararası rejim teorisi, demokratik barış teorisi, dünya hükümeti teorisi ve İngiliz ekolü olarak sıralanabilir.Dış politikada karar alma sürecini etkileyen faktörlere bakıldığında; güç sistem ve karar verme süreci olarak sıralanabilir. Devletlerden sonra gelen en önemli aktör olan uluslararası örgütlerin de devletlerin dış politika kararları almasına yönelik süreçlerde önemli katkıları bulunmaktadır.Bu çerçevede Türk dış politikasında alınan kararların büyük bir bölümüne yön veren, 1923'ten beri süre gelen temel ilkeler olarak Statükoculuk ve Batıcılık öne çıkmakta, ayrıca bir temel ilke olmamakla birlikte Türk dış politikası açısından yönlendirici etkisi bulunan Sevr Sendromu da önem taşımaktadır. Söz konusu ilkelerin tarihsel arkaplan içerisinde Osmanlı İmparatorluğu döneminden kalan miraslarla önemli bağlantıları bulunmaktadır. Türk dış politikası tarihsel olarak bütünlük içeren dönemlere göre ayrıldığında; Atatürk dönemi, İkinci Dünya Savaşı dönemi, Soğuk Savaş dönemi ve Soğuk Savaş sonrası dönemler içerisinde Türkiye'deki durum, uluslararası sistemdeki durum, Türkiye'nin iç ve dış politikalarındaki tavrı ve bu dönem içerisinde üye olunan uluslararası örgütler ve bu üyelik kararını almasında etkili olan faktörler, Türkiye'nin dış politikasında uluslararası örgütlere üyelik yönünde bir sürekliliğinin mevcut olduğunu ortaya koymaktadır.1923'ten günümüze kadar olan süreci kapsayacak olan bu analizi yapmak için Cumhuriyet Arşivi, TBMM Tutanakları gibi birinci elden kaynaklar, yanı sıra dönemin nabzını ortaya koyması açısından önemi göz ardı edilemeyecek kadar büyük olan gazetelerden yararlanılmıştır.Sonuç olarak da Türkiye'nin uluslararası örgütlere üye olmayı seven bir ülke olduğu, ancak söz konusu üyelikler sayesinde yarattığı diyalogun sınırlı olduğu, söz konusu örgütlerin Türkiye'nin bölgesel bir güç olarak öne çıkmasına katkısı olduğu ve Batı kurumlarına üye olma yönünde bir isteği olduğu ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Throughout history, many disputes have emerged between nations, and often as a result of these disputes have been wars. In these wars; a lot of people lost their lives and the costs of the states have been much bigger. Resolution of disputes by peaceful means provided for the significant efforts in the historical process, in particular conventions and conferences have taken place during the nineteenth century, prepared the ground for the formation of international organizations in the contemporary sense, these organizations actually created in the twentieth century.As of this date as a result of the changes in the international system, international relations are not defined as an area that only governments or states had played an active role, but ceased to be an area which includes non-state actors of a certain type of relationships. International organizations are the most important non-state actors.Co-operation theories that set out that international organizations are needed and helps ensuring peace are can be listed as; co-operation theories, pluralism, liberalism, neo-liberalism, functionalism, neofonksiyonalizm, transnasyonalizm, interdependence theory, the theory of multilateralism, international regime theory, democratic peace theory, the theory of world government and the British school.Looking at the factors that affect foreign policy decision-making process of the states can be listed as; power, system and the decision-making process. As being the most important actor in international organizations after states, they have significant contributions to the processes to take foreign policy decisions.In this context, a large part of decisions that shape Turkish foreign policy, which has been going since 1923 and stands out as the basic principles are Status Quo, Westernism. Although not been a basic principle but has guiding effect in terms of Turkish foreign policy is also important: Sevres Syndrome. The remaining period of the Ottoman Empire in the historical background of these principles by inheritance, there are important connections. Stratified by historical periods, including the integrity of Turkish foreign policy; Atatürk era, the period of the Second World War, the Cold War era and in post-Cold War periods, the situation in Turkey, the situation in the international system, domestic and foreign policies of Turkey and within this period the attitude of members receipt of the decision of the membership of international organizations and factors which affect Turkey's foreign policy towards membership in international organizations reveals that there is a continuum.This analysis will cover the period from 1923 to the present to make the records of Turkish Republican Archives, Records of the Parliament as the primary sources, as well as to demonstrate the importance of the pulse period, the newspapers were used.As a result, Turkey is a country that loves to be a member of international organizations, but the dialogue created through these memberships are limited, these organizations stand out as contributing to Turkey as a regional power and has been demonstrated for a general desire to become a member of Western institutions.
Benzer Tezler
- 2002-2022 dönemi Türk dış politikası'nın insani güvenlik yaklaşımı ışığında değerlendirilmesi
Evaluating Turkish foreign policy of 2002-2022 in light of human security approach
ÖMER ÇELİK
Doktora
Türkçe
2023
Siyasal BilimlerMarmara ÜniversitesiSiyaset Bilimi ve Uluslararası İlişkiler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NAİL YILMAZ
- Uluslararası ilişkiler yönünden Türkiye Cumhuriyeti'nin Milletler Cemiyeti üyeliğine kabulü ve önemi
Başlık çevirisi yok
OĞUZ ÖZCAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
Türk İnkılap TarihiYıldız Teknik ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
DR. RİFAT UÇAROL
- War or peace? The dodecanese islands in Turkish foreign and security policy (1923-1947)
Savaş ya da barış? Türk dış ve güvenlik politikasında oniki ada (1923-1947)
HAZAL PAPUÇÇULAR
Doktora
İngilizce
2015
Türk İnkılap TarihiBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BABUNA
- Turkish-Italian relations in the interwar period
İki savaş arası dönemde Türk-İtalyan ilişkileri
HAZAL PAPUÇÇULAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2009
TarihBoğaziçi ÜniversitesiAtatürk İlkeleri ve İnkılap Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYDIN BABUNA
- Türk tütün politikasının Avrupa Topluluğu ortak tütün politikasıyla bütünleşmesi
Başlık çevirisi yok
HALUK TANRIVERDİ
Doktora
Türkçe
1990
Ekonomiİstanbul ÜniversitesiOrganizasyon ve İşletme Politikaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YILDIRIM ÖNER