17-19. yüzyıl âşık tarzı Türk şiirinde sosyo-kültürel hayat
Social-cultural life in âşik-style Turkish poetry in 17 th-19 th centuries
- Tez No: 286752
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. BEKİR ŞİŞMAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ondokuz Mayıs Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 568
Özet
Âşık Tarzı Şiir Geleneği, Halk edebiyatının bir şubesi olarak kabul edilmekte ve günümüzde de varlığını devam ettirmektedir. Bu geleneğin temelleri İslâm öncesi döneme kadar uzanmakta ve Türklerin içinde bulunduğu kültür dairelerine göre bazı değişiklikler gösterse de özünü muhafaza etmektedir. Halkın konuştuğu sade dille ve saz/bağlama eşliğinde millî konuların işlendiği bir gelenek olarak vasıflandırılmaktadır. Bu gelenek yine halk içinden çıkan ve geleneği özümseyerek yetişen ?âşıklar? tarafından icra edilmektedir.Osmanlı döneminde 17, 18 ve 19. yüzyıllarda parlak bir dönem geçiren ve güçlü temsilciler yetiştiren bu disiplin, halkın millî kültürünü oldukça başarılı ve canlı bir şekilde yansıtmış ve gelecek kuşaklara taşımıştır. Bir şairin içinde yaşadığı toplumun değerlerinden bağımsız bir eser veremeyeceği muhakkaktır. Bu çerçevede Osmanlı döneminde yaşayan saz şairleri de halkın kültürel değerlerini geleneğin kalıpları içinde ifade etmeye çalışmışlardır.Bu üç yüzyılda yaşamış halk şairlerinin şiirlerine ?sosyal hayat? perspektifinden yaklaşılmış ve şiirler bu açıdan değerlendirilip anlamlandırılmaya çalışılmıştır. Tarih, sosyoloji, etnografya gibi farklı disiplinlere ait bilgiler kullanılarak ortaya konulmaya çalışılan değerler edebi olarak da irdelenmiştir. Bu esnada sosyal hayata ait tespit edilen unsurların saz şairleri tarafından gerçek veya mecaz olarak kullanımı da ifade edilmeye çalışılmıştır.Bu geleneğe ait verimlerin irdelenmesiyle hem incelenen döneme ait kültür kodları tespit edilmeye çalışılmış hem de bunların günümüzdeki konumları üzerinde düşünülebilecek bir kazanım elde edilmiştir. Sonuçta saz şairlerinin şiirlerinin bu açıdan zenginlik taşıdığı görülmüştür.
Özet (Çeviri)
Aşık-style poetry tradition is accepted as a branch of folk literature and it has still continued its presence sofar. The foundations of this tradition extend up to pre-Islamic period and they maintain their essence even if there are some changes according to the cultural frame in which Turks live. This tradition is described as a plain language spoken by folk and a convention in which national issues are dwelt on with saz/bağlama. This tradition has been performed by ?aşıklar? who have grown up in folk by assimilating the convention.This discipline which was brilliant in 17th, 18th and 19th centuries of Otoman period and which trained strong representatives reflected people?s national culture in a quite successful and lively way and moved it to the following generatiions. There is no doubt that a poet can not produce works which are independent from the values of the communityin which s/he lives. In this context, saz poets living in Ottoman period have tried to express people?s cultural values within the frame of the tration.The poems of folk poets who lived in this three centuries have been approached from the perspective of ?social life? and they have been evaluated and interpreted from this point of view. The factors which have been tried to be identified by benefiting from different disciplines such as History, Sociology and Ethnography have been explicated literally as well. In the meantime, the use of these factors belonging to social life by saz poets as literal or metaphor has been tried to be expressed.With the explication of the factors belonging to this tradition, it has been tried to determine the cultural codes of the analysed period and at the same time it has been obtained a gain which can be considered on their current positions as well. To sum up, it has been noticed that saz poets? poems have been rich from this perspective.
Benzer Tezler
- Âşık Sadık Gül (Hayatı-sanatı ve eserleri)
The life, art and poems of Âşik Sadık Gül
AYNUR KAHRAMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Halk Bilimi (Folklor)Nevşehir Hacı Bektaş Veli ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ÇERİBAŞ
- Yirminci asırdan günümüze âşıklık geleneğinin icra ortamları
The performing environment of minstrel tradition from twentieth century to the present
HİKMET ÇIĞLIK
Doktora
Türkçe
2014
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FERHAT ASLAN
- Âşık Özemir'in (Ali Yenmez) hayatı sanatı ve şiirleri üzerine bir inceleme
Âşik Özemi̇r / his life, art and poems
OĞUZHAN UTKU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Halk Bilimi (Folklor)Niğde ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NAMIK ASLAN
- Malatyalı Aşık Birfani (Hayatı, sanatı ve şiirleri)
Malatyali Aşık Birfani (His life, art and poems)
MAHMUT ERCİL
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Türk Dili ve EdebiyatıFırat ÜniversitesiTürk Edebiyatı Bölümü
PROF. DR. ESMA ŞİMŞEK
- Dolapdere semti ve Evangelistria Rum Ortodoks Kilisesi koruma önerileri
Conservation proposal for district of Dolapdere and Evangelistria Greek Orthodox Church
ESİN AŞIK
Doktora
Türkçe
2015
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ZEYNEP AHUNBAY