Çevrimiçi öğrenme topluluklarında iletişimci biçimlerinin belirlenmesi
Exploration of communicator styles in online learning communities
- Tez No: 286785
- Danışmanlar: DOÇ. DR. CENGİZ HAKAN AYDIN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: İletişim Bilimleri, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 232
Özet
Bu çalışma, bireylerin yüzyüze ve çevrimiçi öğrenme topluluklarındaki iletişimci biçimlerinin belirlenmesi ve her iki ortamdaki iletişimci biçimleri arasındaki ilişkilerin ortaya çıkarılması amacıyla gerçekleştirilmiştir. Araştırma, Anadolu Üniversitesi Eğitim Fakültesi Bilgisayar ve Öğretim teknolojileri Eğitimi Bölümü'nde yürütülmekte olan BTÖ105 Etkili İletişim dersi kapsamında, 2009-2010 Öğretim Yılı Bahar döneminde pilot çalışma, 2010-2011 Güz döneminde de uygulama olmak üzere iki aşamada gerçekleştirilmiştir. Araştırmanın pilot çalışma süreci farklı bölümlerde öğrenim gören 13 Kadın 18 Erkek toplam 31 katılımcıyla; uygulama süreci ise yine farklı bölümlerde öğrenim gören 13 Kadın 15 Erkek olmak üzere toplam 28 katılımcıyla gerçekleştirilmiştir.Araştırma nicel ve nitel yöntemlerin birlikte işe koşulduğu karma desenli bir araştırmadır. Araştırmada kullanılan farklı veri toplama araçları ile araştırma sorularına yanıt verebilmek için, nicel araştırma yaklaşımlarından tekil ve ilişkisel tarama modelleri ve nitel araştırma yöntemlerinden kültür analizi deseninden yararlanılmıştır. Araştırmanın nicel verilerini toplamak için kullanılan İletişimci Biçimleri Ölçeğinin uyarlama çalışmaları kapsamında açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Uyarlama sonucunda 11 faktör altında toplanan 47 maddelik 5'li likert biçiminde oluşturulan veri toplama aracıyla ilgili araştırma verileri toplanmıştır. Araştırmada nitel verileri toplamak üzere, Çevrimiçi İletişimci Biçimleri Kontrol Listesi olarak isimlendirilen 11 tema altında toplanan 55 alt temadan oluşan bir veri toplama aracı geliştirilmiş ve ilgili araştırma verileri bu araç yardımıyla toplanmıştır. Araştırmanın nitel verileri, açık uçlu sorulardan oluşan bir anket formu, gözlem formları, araştırmacı günlükleri ve bireylerin çevrimiçi ortamlardaki paylaşımlarını temel alan tüm görsel, işitsel, yazılı kayıtlardan yararlanarak değerlendirilmiş, veri çeşitlemesi gibi çeşitli tekniklerden yararlanılmış? ve bulgular ayrıntılı bir biçimde betimlenmiştir.Araştırma sorularının ilkini yanıtlayabilmek amacıyla; çevrimiçi öğrenme topluluğunun bireylerinin iletişimci biçimleri ile demografik değişkenler arasındaki ilişki araştırılmıştır. İletişimci Biçimleri Ölçeğinden alınan puanların, iki düzeyli değişkenlere göre fark gösterip göstermediğini görmek amacıyla bağımsız gruplar t testi, sürekli değişkenler ile arasındaki ilişkileri görmek amacıyla da korelasyon analizleri gerçekleştirilmiştir. İkinci araştırma sorusu bağlamında bireylerin yüzyüze ortamlardaki iletişimci biçimlerini belirleyebilmek üzere İletişimci Biçimleri Ölçeği, çevrimiçi ortamlardaki iletişimci biçimlerini belirleyebilmek üzere ise Çevrimiçi İletişimci Biçimleri Kontrol Listesi kullanılmıştır. Bu kapsamda her iki boyuta ilişkin katılımcılardan elde edilen veriler aynı puanlama yöntemiyle değerlendirilmiş ve bireylerin her iki ortama yönelik 11 farklı iletişimci biçimine ilişkin puanları ortaya çıkarılmıştır. Son araştırma sorusu bağlamında ise, bireylerin yüzyüze ve çevrimiçi öğrenme topluluklarındaki iletişimci biçimleri arasında anlamlı fark bulunup bulunmadığı ve her iki ortam arasında iletişimci biçimleri bağlamındaki ilişkiler bağımlı gruplar için t testi ve korelasyon analizleriyle, bireylerin çevrimiçi ortam ile yüzyüze ortamdaki iletişimci biçimleri arasındaki değişim ise betimsel analiz tekniği ile ortaya konmuştur.Araştırmada elde edilen bulgular her bir araştırma sorusu bağlamında değerlendirilmiştir. Buna göre iletişimci biçimleri ile öğrenim görülen sınıf dışındaki tüm demografik nitelikteki değişkenler arasında anlamlı bir farkın bulunmadığı görülmüştür. Sınıf ile rahat iletişimci biçimi arasında da düşük nitelikte bir farkın bulunduğu, buna göre öğrenim görülen sınıf yükseldikçe rahat değişkeninden alınan puanların da yükseldiği gözlenmiştir. Yüzyüze ve çevrimiçi öğrenme ortamlarında, iletişimci biçimlerini oluşturan 11 karakteristik özelliğe ilişkin alınan puanlar değerlendirildiğinde, katılımcı grubu ortalama puanlara göre yüzyüze ortamdaki en yüksek iki değer kesin ve sözsüz iletişim kuran, en düşük iki değerin ise rahat ve açık iletişimci biçimlerine ait olduğu gözlenmiştir. Aynı bireylerin çevrimiçi öğrenme topluluğundaki puanlarının ortalamasında bakıldığında ise en yüksek iki değerin rahat ve tartışmacı, en düşük iki değerin ise sözsüz iletişim kuran ve dramatize eden iletişimci biçimlerine ait olduğu gözlenmiştir. Buna göre bireylerin yüzyüze ortamdaki iletişimlerinde rahat davranamazken çevrimiçi ortamda daha rahat davrandıkları ve daha tartışmacı bir davranış sergiledikleri görülmüştür. Ayrıca görsel yolla dışa vurulan duygu ve düşüncelerin de çevrimiçi ortamın sınırlı yapısından dolayı daha az sergilendiği sonuçlarına ulaşılmıştır. Yüzyüze ve çevrimiçi ortam arasında, iletişimci biçimleri bağlamında fark ve ilişkilerin araştırılması sonucunda sözsüz iletişim kuran ve açık dışında diğer dokuz iletişimci biçiminde, katılımcıların grup içindeki yüzyüze ve çevrimiçi iletişimci biçimleri arasında anlamlı bir ilişki olduğu görülmüştür. Benzer biçimde etki bırakan, ilgili ve kesin hariç olmak üzere diğer sekiz iletişimci biçiminde, yüzyüze ve çevrimiçi öğrenme ortamları arasında istatistiksel olarak anlamlı bir farklılık bulunduğu gözlemlenmiştir. Araştırma bulguları genel olarak değerlendirildiğinde, yüzyüze ortamlardaki iletişim etkinliklerinde rahat, tartışmacı, açık ve baskın özellikleri yüksek olan kişilerin çevrimiçi ortamda da bu özellikleri yüksek düzeyde sergiledikleri, yüzyüze ortamlarda bu özellikleri sergilemeyen kişilerin ise çevrimiçi ortamdaki iletişim etkinliklerinde büyük ölçüde bu özellikleri sergiledikleri görülmüştür. Dolayısıyla çevrimiçi ortamın, belirli düzeydeki iletişimci özelliklerinin dışavurumu bağlamında bireylere önemli bir iletişim ortamı sağladığı söylenebilir.
Özet (Çeviri)
This study was conducted to explore communicator styles in face-to-face and online learning communities, and the relations between communicator styles in both environments. The research was performed in two stages. At the first stage, a pilot study was implemented within the scope of BTO105 Effective Communication course offered by the Department of Computer Education and Instructional Technology at Anadolu University Faculty of Education during 2010 Spring semester. At the second stage, the application was realized in 2010 Fall semester. The pilot study involved 31 students (13 females and 18 males), and the application involved 28 students (13 females and 15 males) from different departments.The study has a mixed design pattern which included both qualitative and quantitative methods. Descriptive models among quantitative research methods and culture analysis among qualitative research methods were used to address the research questions of the study. Exploratory and confirmatory factor analyses were conducted while adapting the Communicator Stales Measure, which was used to collect quantitative data of the study. The tool used 5-point likert scale and included 47 items under 11 factors. Another data collection tool was developed by the researcher to examine communicator styles in online learning communities and named Online Communicator Styles Check List. The tool included 55 sub-themes under 11 themes. Qualitative data of the study was evaluated through using visual, auditory and written sources including a questionnaire of open ended questions, observation forms, researcher diary and online individual sharing. Different data collection and analysis strategies were used and the findings were described in detail.The relationship between communicator styles and demographic variables of individuals in online learning community was investigated to answer the first research question. Independent samples t-test was conducted to determine whether the scores obtained from Communicator Style Measure differed according to variables with two levels. Correlation was used to investigate relationship between continuous variables. To answer the second research question of the study, Communicator Styles Measure was administered to investigate communicator styles of individuals in face-to-face environments, while Online Communicator Styles Check List was used to describe communicator styles in online environments. Data collected in both environments were analyzed through the same scoring method. That is, scores in both environments were given according to 11 different communicator styles. Considering the last question of the study, t-test and correlation analyses were performed to see whether there were significant differences between communicator styles of individuals in face-to-face and online learning communities, and whether there were significant relationships between communicator styles in these environments. On the other hand, descriptive analysis was carried out to investigate the relations between communicator styles in both environments.Findings did not reveal any significant relationship between communicator styles and demographic variables selected. It was revealed that the scores from the ?Relaxed? communicator style increased according to year of study. The evaluation regarding individual scores in 11 different communicator styles in face-to-face and online learning environments demonstrated that the highest averages in face-to-face learning environment were observed in ?Precise? and ?Animated?, while the lowest values were observed in ?Relaxed? and ?Open? communication styles. The mean scores of the same individuals in online learning environment were examined which revealed that the highest values were observed in ?Relaxed? and ?Argumentative?, while the lowest values were observed in ?Animated? and ?Dramatic? communicator styles. Accordingly, it was observed that individuals could not be relaxed in their communications in face-to-face environments whereas they became relaxed in online environments and demonstrated an argumentative communication form. Furthermore, emotions and opinions expressed in visual form were less demonstrated in online environments due to the structure of this environment. The result of the investigation for differences and relations among communicator styles in face-to-face and online environments demonstrated that significant relationships existed between face-to-face and online communication environments in terms of nine communicator styles except for ?Animated? and ?Open?. Similarly, a statistically significant difference was detected between face-to-face and online learning environments in terms of eight communication styles except for ?Impression Leaving?, ?Attentive? and ?Precise? communicator styles. The general evaluation of findings suggested that ?Relaxed?, ?Argumentative?, ?Open? and ?Dominant? individuals in face-to-face environments displayed the same characteristics in online environments. Individuals who did not exhibit these characteristics in face-to-face environment displayed these characteristics in communication activities to a great extent. Therefore, it can be suggested that online environment provides an important communication environment to better display some communicative behaviors.
Benzer Tezler
- Çevrimiçi öğrenme topluluklarında iletişim aracı türünün ve sanal konukların bilişsel ve toplumsal buradalık üzerindeki etkisi
The effect of type of computer mediated communication tools and virtual guests on social and cognitive presence in online learning community
EBRU ÖZTÜRK
Doktora
Türkçe
2009
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiBilgisayar ve Öğretim Teknolojileri Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. DENİZ DERYAKULU
- Çevrimiçi uygulama topluluklarında bilişsel biçimin öğrenen davranışlarına etkisi
Efects of cognitive styles to learner behaviour in online communities of practise
SEZAN SEZGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUzaktan Eğitim Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MURAT ATAİZİ
- Communication effectiveness of posts in online brand communities: A content analysis approach
Çevrimiçi marka topluluklarının paylaşımlarının iletişim etkinliği: İçerik analizi yaklaşımı
UĞUR TUNÇ KIRANEL
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİMET URAY
- Türkiye'deki sanat müzelerinin çevrimiçi çalışmalarının topluma erişilebilirlik üzerinden değerlendirilmesi
Evaluation of online works of art museums in turkey on community accessibility
SİBEL ALEMDAR
- Çevrimiçi informal öğrenme topluluklarının sınıf öğretmenlerinin mesleki gelişimine yansıması: TPAB bağlamında bir inceleme
Reflection of online informal learning communities on professional development of primary school teachers: a study in tpack context
EZGİ ÖZDEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Eğitim ve ÖğretimKocaeli ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FUNDA DAĞ