Yaylacılık faaliyetlerindeki sosyo-ekonomik değişimin yüksek dağ ormanları üzerindeki etkilerinin araştırılması (Maçka ilçesi örneği)
Investigation of effects of socio-economic change in upland activities on high mountain forests (A sample of Macka)
- Tez No: 287453
- Danışmanlar: PROF. DR. DEVLET TOKSOY
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ormancılık ve Orman Mühendisliği, Forestry and Forest Engineering
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Karadeniz Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Orman Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 248
Özet
Bu çalışmada, yaylalardaki sosyo-ekonomik değişimin yüksek dağ ormanları (YDO) üzerindeki etkilerini belirlemek amacıyla; Maçka ilçesi yüksek dağlık alanlarında bulunan 157 adet yayla seçilmiştir. Yaylalar çok boyutlu analiz yöntemleri ile 56 değişken kullanılarak gruplandırılmış ve sonuçta gruplandırmada etkili olan 25 adet değişken belirlenmiştir. Çalışmada 48 adet yaylada anket uygulaması yapılmış ve veriler SPSS 11.5 programında yüzde analizi, Likert tutum ölçeği, Ki-kare bağımsızlık testi, ve Korelasyon analizi kullanılarak değerlendirilmiştir. Yüksek dağ ormanlarındaki alansal değişimin belirlenmesi için ArcGIS 9.2, yapısal değişimi incelemek için de FRAGSTATS? programı kullanılmıştır. Maçka'daki YDO'nun 14880,5 ha olduğu, 1973-2008 döneminde YDO'nun %1,4 oranında (201,1 ha.) arttığı belirlenmiştir. YDO içerisinde bozuk ormanların yaklaşık %40'ı bu dönemde verimli ormana dönüşmüştür. 1500 m üzeri yükseltide yaylaların % 64,5'inin bulunduğu 1901 m ve yukarısında bozuk ormanlar artarken, yaylaların %35 oranında en yoğun olduğu 1901-2100 m'ler arasında verimli ormanlar azalmıştır. Yayla merkezine 1 km mesafedeki alanlarda ormanlardan yararlanma en yüksek seviyededir. YDO'daki artışın en önemli nedenleri, yaylalardaki nüfusun azalması, yaylalardaki kalış sürelerinin kısalması (3 aydan fazla süre kalanların oranı; 1973'de %67, 2008'de %43), yaylacıların eğitimin seviyesinin artması, hayvancılığın %37, odun kullanımının %52 oranında azalması, betonarme konut sayısının %30 artması ve yaylacıların yaylalara geliş amaçlarındaki değişim olarak belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, 157 uplands were selected in high mountain areas of Maçka district in order to investigate the socio-economic changes? effects in uplands on high mountain forest (HMF). The uplands were grouped with multi-criteria decision making method by using 56 variables and finally 25 variables were determined which were effective in gruping. Surveys were conducted in 48 uplands in the study area. Obtained results were analysed by the statistical programme SPSS 11.5. Percent analysis, Likert attitude scale, Chi-square independence test and correlation analysis were used in evaluating the results. ArcGIS 9.2 used for determining dynamic area changes and FRAGSTATSTM used for structural changes. According to the obtained results, it was seen that the HMF between 1973-2008 term was 14880.5 ha and increased by 1,4% (201,1 ha). Moreover, approximately 40% of degraded forests in HMF transformed to productive forest areas in Maçka. Behind 1500 m, where 64,5% of uplands situated, degraded forests increased above the altidue of 1900 m and productive forests decreased in 1901-2100 m where the uplands are most intense in the area. Forests which are in area of 1 km radius from uplands centre were used intensively by transhumants. It has been concluded that the most important reasons of the increasing HMF areas are the decrease in the population, the diminishing in the length of staying in the uplands (the percentage of people staying more than 3 months was 67% in 1973 and 43% in 2008), increasing in the education level of the people, 37% decreasing of stock raising, 52% decreasing of wood using, 30% increasing of reinforced concrete buildings and the changes of the transhumant aims.
Benzer Tezler
- Kunduz Dağı'nda (Vezirköprü/Samsun) yaylalar ve yaylacılık
Plateaus and transhumance on Kunduz Mountain (Vezirköprü/Samsun)
AYNUR AYDIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
CoğrafyaOndokuz Mayıs ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YAHYA KADIOĞLU
- Beyşehirde yaylalar, yaylacılık ve yayla kültürü
In Beyşehir plateaus, transhumance and transhumance culture
MURAT AYDEMİR
- Kadirli'de yaylacılık faaliyetleri
Yaylacılık activites in Kadirli
YÜCEL YONCA
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
CoğrafyaKahramanmaraş Sütçü İmam ÜniversitesiCoğrafya Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET TIRAŞ
- Köyceğiz-Kalkan kıyı bölgesi ve yakın çevresinde doğal ortam insan ilişkileri
The Relations of natural environment and human in Köyceğiz-Kalkan coastal zone and close surroundings
YÜKSEL GÜÇLÜ
Doktora
Türkçe
2000
CoğrafyaDokuz Eylül ÜniversitesiOrtaöğretim Sosyal Alanlar Eğitimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERKAN ŞEN