Baskıresimde renkli litografinin plastik etki bakımından ayrıcalığı
Specialities of color lithography in terms of visual effects in print making
- Tez No: 289397
- Danışmanlar: DOÇ. DR. İSMET ÇAVUŞOĞLU
- Tez Türü: Sanatta Yeterlik
- Konular: Güzel Sanatlar, Fine Arts
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Kocaeli Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Resim Ana Sanat Dalı
- Bilim Dalı: Resim Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
19. yüzyıl başlarına kadar yazı ve resim, yüksek baskı yada çukur baskı teknikleriyle çoğaltılırdı. Bu dönemde, Avrupa'da endüstriyel üretimin gelişmesiyle birlikte, Almanya'da, baskıda devrim niteliğinde bir buluş gerçekleştirildi. Alois Senefelder 1797'de, milyonlarca yılda oluşumunu tamamlamış, kalsiyum karbonat içeren taşlardan, kendi hazırladığı yağlı mürekkeple, yükselti farkı içermeyen düz bir satıh üzerinden baskı almıştır. Teknik, basımda yeni bir prensip olarak ortaya çıkmış ve düz baskı olarak nitelenmiştir. Kimyasal özellik gösteren ilk baskı tekniğidir.Bu yeni buluş, başta ?Steindruck? ve ?Polyautografi? gibi isimlerle anılmış olsa da, ?litografi? adıyla, kısa zamanda bütün dünyaya yayılmıştır. Daha az işgücü gerektiren ekonomik yapısı ve ticari potansiyeli, hızla yayılıp, gelişmesinde etken olmuştur. Sanatçıların tekniğe yönelmesiyle litografi, sadece bir çoğaltma tekniği olmaktan çıkıp, yeni bir sanatsal anlatım aracına dönüşür. 19. yüzyılın ilk yarısında Daumier, Goya, Delacroix, Gericault gibi, boyaresim ve metal gravürün büyük ustaları yağlı tebeşir tekniğinde verdikleri eserlerle litografiyi doruk noktalara taşıdılar. Bulunuşundan kısa bir süre sonra, sanatçıların deneysel çalışmaları ve geliştirdikleri özgün görsel teknikler, yazı, resim ve afiş baskılarında kendini göstermiştir. Afişlerle sokağa çıkan yazılı ve resimli litografik baskılar bir eğitim aracı olarak halkla bütünleşmiş, kamu oyunun sözcüsü durumuna gelmiştir.Renkli litografinin bulunuşu, litografide en önemli dönüm noktasıdır. Senefelder'in öğrencisi Engelmann, 1810'lu yıllarda başlayan renkli litografi uygulamalarına ?Kromolitografi? adını verir ve 1837'de patentini alır. Boyaresmin büyük ustalarının litografiye yönelmesi ve geliştirdikleri görsel, estetik yöntemlerle Avrupa'nın şehirleri bu dönemde, renkli manzaralar ve topografik çalışmalar şeklinde baskılardaki yerlerini almışlardır. Renkli litografi, reklam grafiği ve usta ressamların orijinal afişleriyle, boyaresimle kıyaslanabilecek sanatsal ve estetik bir düzeye ulaşmıştır.Renkli litografinin en önemli özelliği, aynı kağıt üzerine birden fazla taş kalıptan, birden fazla rengin üst üste basılmasıdır. Bu yöntemle renkler, baskı üzerinde iç içe geçerek, şeffaf ya da kapatıcı özellikleriyle ara tonlar ve derinlik etkileri oluşturmakta, böylece bir yağlıboya tablonun birebir benzeri basılabilmektedir. Az sayıda renkle, çok renklilik imkanı sunması, sanatçıları litografiye çeken nedenlerden birisidir. Renkli litografinin deneysel çalışmalara imkan tanıyan, karmaşık yapısını çözümleyen sanatçılar, teknikle yeni resmetme yöntemleri ve farklı görsel etkiler geliştirebilmektedir. Farklı çalışma teknikleri geliştirme ve bilinen yöntemleri kullanma açısından sanatçıya, sert, sağlam yüzeyi üzerinde, sınırsız etkilerle, özgürce bir çalışma alanı sunar. Çalışmanın özelliğine göre, taşın renk ve sertlik dereceleri de dikkate alınarak, farklı irilikte grenleme işlemi yapılması gerekir. Litografi tekniğinin temel öğesi taş, eser çoğaltımında bir kalıp ve resimsel açıdan ele alındığında bir yüzey ve araç olarak, sanatçıyı olumlu yönde motive eder ve sürükler.Litografi, rastlantısal ve deneysel yöntemlerle de, sanatçıya sınırsız görsel etkiler yaratma imkanı tanır. Renkli litografi bu yaratı alanını daha da genişletmektedir. Bir rengin yanına ve üstüne ikinci bir renk eklendiğinde, litografideki görsel anlatım gücü, taşın grenli yapısının tram özelliği göstermesi nedeniyle, çok sayıda renk tonu oluşmasını sağlamaktadır. Çizimde yağlı tebeşir ve yağlı kalemleri ustaca kullanan, basımda litografi mürekkeplerinin karışım özellikleri, kapatıcılık-şeffaflık durumları ve renklerin üst üste basımıyla hangi görsel sonuçlara ulaşılabileceğini çözümleyen sanatçı, özgürlük alanını hiçbir baskı tekniğinde olmayacak ölçüde zenginleştirmektedir. Renkli litografide, tek taştan çok renkli baskı ya da birden fazla taşın, kalıp olarak hazırlanması gibi yöntemler de sanatçıya uygulama seçenekleri sunar. Taş üzerine uygulanabilecek doku çeşitliliği diğer baskı teknikleriyle kıyaslanamayacak kadar çok yönlü ve zengindir. Ritmik özellikli, doğal dokular, renk tonlarıyla bütünleşerek, renkli litografide, tuval resmi tadında görsel etkilerin ortaya çıkmasını sağlamaktadır. Ancak, renkli litografinin çizim ve basım aşamalarında, hem vücut hem de zihinsel olarak yorucu ve karmaşık yapısı, çoğu zaman baskı ustası, sanatçı işbirliğini gerekli kılmaktadır.Sanatçıların, başlangıcından itibaren araştırmalarla geliştirdiği, litografinin sanatsal dilini zenginleştiren çizim, boyama ve doku yaratma teknikleri, 1960'lı yıllarda yeni bir aşama kaydetmiştir. Baskıresim bu dönemde bilhassa ABD'de, sanattaki çözülmenin bir yansıması olarak, sanatsal üretimde önemli bir çıkış yapmıştır. Önce Amerika daha sonra Avrupa'da, boyaresmin dünya çapında adını duyurmuş sanatçıları, baskıresme özellikle de litografiye yönelmiştir. Bu dönemdeki teknolojik gelişmeler, birden çok tekniğin aynı baskıresimde birlikte kullanılması sonucunu doğurmuştur. Fotoğraf tekniklerinin baskıresme girmesi ve farklı tekniklerin bir arada kullanımı, eserleri, plastik açıdan çözümlenmesi zor bir estetik bütünlüğe ulaştırmıştır. serigrafi, gravür, ahşap baskı gibi, yüksek ve çukur baskı teknikleriyle kombine kullanılan litografi tekniği, sanatçıların renkli basımdaki farklılıkları da iyi değerlendirmesi sonucu, pop-art, op-art gibi çok renkli dönemlerde de, sınırsız sayıda, yeni görsel etkiler yaratmak için bir araç olmuştur. Hem de uluslararası yenilikçi bir anlatım dili olarak, plastik sanatların gelişmesinde önemli bir rol oynamıştır.Çalışmanın sonunda, bu çeşitliliğin ve görsel etkilerin algılanmasına yönelik seçilen eserler, sanatta 1960 sonrası dönemiyle ilişkilendirilerek analiz edilmiştir. Alois Senefelder Uluslarası Baskıresim Yarışması'nda ödül alan eserler de, 1970 sonrası ve yakın dönem renkli litografileri hakkında bir fikir vermektedir.
Özet (Çeviri)
Until the early 19th century texts and images were reproduced by intaglio printing or relief printing techniques. Then, with the improvement of industrial production in Europe, a revolutionary invention in printing was made in Germany. With stones including calcium carbonate and chemical mixture ink, Alois Senefelder managed to make printing using a flat surface in 1797. The technique came up as a new principle in printing and it was called flat printing. It is the first printing technique with chemical features.Though initially known as "Steindruck? or ?Polyautography?, it spread throughout the world with the name ?lithography? in a short time. Its economic structure requiring less labor and its commercial potential were effective in the improvement and spread of this technique. With the artists? interest in this technique, lithography turned into a means of artistic expression rather than a merely reproduction method. In the first half of 19th century, the masters of painting picture and metal engraving such as Daumier, Goya, Delacroix, Gericault, took lithography to a head with their works in oily chalk technique. Shortly after the advent of lithography, experimental works of artists and their inventive visual techniques were distinguished in the printing of texts, images, and posters. Put up in the streets, the lithographic prints with texts and images integrated with the public as a means of education and became the spokesperson of the people.Invention of the color lithography is the most important milestone in lithography. In 1837, Senefelder?s student Engelmann took out the patent for this invention which started to be applied in 1810s. With the painting picture masters being interested in lithography and the visual aesthetic techniques they developed, cities of Europe took their places in the printings in the form of colorful views and topographic works in this period. With advertisement graphics and the posters of prominent masters, color lithography reached to such an artistic and aesthetic level that it has been almost impossible to discriminate it from painting pictures.The most significant feature of color lithography is that it allows the artist to print more than one color from more than one stone template successively on the very same paper. With this method, the colors overlap and with their transparent or darkening features, form semitones and depth effect and thus identical copies of painting pictures are reprinted. One of the most appealing features of the technique for the artists is that it offers many colors through a few colors. The artists who can apprehend the complex structure of color lithography can develop new imaging methods and different visual effects. It offers the artist a vast area to work freely in terms of using the current methods and developing new working techniques. Depending on the features of the work, considering the color and strength degree, graining must be done in various sizes. As a tool for imaging and copying works, stone, the basic element of lithography technique is the driving force of the artist.Open to random and experimental methods, lithography is a reproduction technique which enables the artist to create unlimited visual effects. Color lithography widens this area of creation even further. When one color is put near and on top of the other color, visual expression power in lithography gives way to obtaining a lot of colors because of the grained structure of the stone bears the feature of screening. Using oily chalk and grease pencil skillfully, and apprehending the features of ink mixtures, transparency and darkening features of the colors, and what visual effects can be attained by printing one color on top of another, the artists can enrich their area of freedom to an extend which is impossible in any other printing technique. In color printing, methods such as, multiple use of a single stone or preparing more than one stone as templates presents the artist with application alternatives. Grain variety on the stones is too versatile and rich to compare with other printing techniques. Combined with the color tones, grains with rhythmic features enable the artists to have visual effects in color lithography with the flavor of painting on canvas. However, being complex and both mentally and physically tiring at drawing and printing stages, color lithography requires cooperation between the artist and printing craftsman.Drawing, painting, and pattern creation techniques which enrich the artistic language of lithography which the artists developed through research, reached to a new level in 1960s. Appreciation of arts in this period paved the way for Lithography, particularly in the USA, to gain popularity rise in artistic production. Worldwide known artists took up lithography first in America and then in Europe. Technological developments of the period enabled the artists to use multiple techniques in the same work. The advent of photography techniques in lithography and use of multiple techniques in the same work allowed the works to reach an aesthetic form impossible to work out plastic wise. Used in combination with relief printing and intaglio printing as well as serigraphy, gravure, and wood print, lithography technique became a means of creating numerous new visual effects in the multi color periods like pop art and op art as a result of the artists? making good use of the differences. At the same time, it played an important role in the development of plastic art, as a revolutionary language of expression.At the end of the study, the works aimed at appreciation of this variety and visual effects are analyzed in relationship with post 1960s. The works, winning awards in Alois Senefelder International Lithography Contest, shed light to post 1970s and recent color lithography.
Benzer Tezler
- Baskıresmin çağdaşlaşma sürecinde atölye 17
The Effects of atelier 17 processing in contemporary printmaking
GÜLDANE ARAZ
- Baskıresimde yüzey arayışları ve gofre baskı
Searches of surface in printmaking art and embossing print
EMRE İNAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiBaskı Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. DR. HAYRİ ESMER
- Baskıresimde teknolojik yöntemlerin kullanımı ve yaratıcı sürece olan etkileri
Use of technological methods in printmaking and effects on creative process
MÜNEVVER AYTEN TORUN
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarMuğla Sıtkı Koçman ÜniversitesiGrafik Tasarımı Ana Sanat Dalı
DOÇ. DR. ERHUN ŞENGÜL
- Baskıresimde yeni bir yüz: Vitreografi
A new face in printmakin: Vitreography
ELİF FEYZA TÜRKMEN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
Güzel SanatlarAnadolu ÜniversitesiBaskı Sanatları Ana Sanat Dalı
PROF. GÜLBİN KOÇAK