Türkiye'de medya ekonomisi (1980-2010)
Media economy in Turkey (1980-2010)
- Tez No: 291319
- Danışmanlar: PROF. DR. SEMRA ATILGAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Gazetecilik, İletişim Bilimleri, Journalism, Communication Sciences
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Basın Ekonomisi ve İşletmeciliği Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 255
Özet
Türkiye'de medya 1980 yılından 2010 yılına kadar geçen otuz yıllık süreçte bir dönüşüm yaşamıştır. Medyanın mülkiyet ve kontrolü aileden gazeteci olan ailelerin elinden çıkmış , farklı iş kollarına yatırım yapan iş adamlarına geçmiştir. Basın işletmeleri yerini büyük medya holdinglerine bırakmıştır. Medya holdingleri sadece medya işletmeciliği değil , holdinglerine bağlı olan farklı sanayiileri içeren şirketlerin de işletmeciliğini yapmıştır. Dikey anlamda büyüme sağlayan medya patronları 2010 yılına gelirken medyaya yan iş kollarına destek olmak amacıyla yatırım yapmışlardır. Ortaya çıkan bu tablo medyanın özgürlük ve bağımsızlığına darbe vurmuş , medya mecraları bağlı bulundukları holdinglerin çıkarlarına hizmet etmek zorunda kalmıştır. 2010 yılına geldiğimizde Türk medyasında aileden gazeteci olan tek bir grup kalmıştır. Diğer medya gruplarının tamamı iş adamlarının kontolü altında faaliyetlerini sürdürmektedir. Türk medya ekonomisinde doksanlı yıllarda başlayan özelleştirme tecimsel radyo ve televizyon kanallarının hayata geçmesini sağlamış ve reklam harcamalarında artış yaşanmıştır. Reklam harcamalarından en büyük payı televizyon mecrası alırken , radyo mecrası otuz yıllık süreç içinde küçülmüş ve ekonomik hacim olarak yeni medya olarak adlandırılan internet mecrasının gerisinde kalmıştır. Türk medya ekonomisinin piyasalarına bakıldığında ise 2010 yılına gelindiğinde medya piyasalarının az sayıda grup tarafından kontrol edildiğini ve bir oligopol yapının oluşturulduğunu görmekteyiz.Çok sayıda medya işletmesi faaliyet göstermesine rağmen yoğunlaşma belirli grupların lehine gerçekleşmiş ve medyanın ekonomik yapısı bu gruplar tarafından kontrol edilmeye başlanmıştır. Türk medyasının ekonomik yapısı üç farklı kırılım yaşamıştır. Birincisi 1980 yılında medya dünyasına yatırım yapan Doğan Grubu ile gerçekleşmiştir. Doğan Grubu Türk medyasına Babıali dışından giren ilk büyük sermayeli iş adamı olarak tarihe geçmiştir. İkinci kırılım noktası ise 1990'larda yaşanan medyanın holdingleşme süreci ile meydana gelmiştir. Türk medyasının mülkiyet ve kontrolünde yaşanan üçüncü kırılım ise 2000'li yıllarda kamunun TMSF vasıtasıyla medya işletmelerine el koyması ile yaşanmıştır. TMSF 2005 yılından itibaren el koyduğu medya gruplarını farklı iş adamlarına ihale etmiş ve bu ihaleler sonucunda ortaya çıkan tablo ile Türk medyasının mülkiyet ve kontrolünde değişimler yaşanmış , Türk medyasında taşlar yerinden oynamış ve medya yeniden yapılanmıştır.
Özet (Çeviri)
The economical structure of Turkey had changed from 1980 till 2010 . The control of media passed to the control of businessman. The individual media companies became big media holding companies. The new boss type of media became people who made investmants to other areas of industry , they also prefered to make investmants to media in order to survive their other industrial companies and involve to politics. This killed the freedom of media in content. When we came to 2010 , we saw in the structure of media that there is only one media company whose family?s history consist of press. After the 90?s in Turkey there has been investmants to radio and television companies, this affected the advertising expendetures positively. The media companies start to take more share from the advertising expendetures. On this share television took the biggest share on the advertising market. When we analyse the economy of media mediums, we saw that television has the biggest share in media economy.Radio medium had lost its share on media econonomy and internet had passed radio medium. After 2005 the structure of media companies had a new change. İn 90?s the big media holdings had made investmants to financial markets. After the big economy crises of Turkish media economy in 2001 , TMSF start taking the control of these media companies and sold them to new companies. This affected to a new change to the boss structure of media economy in Turkey.
Benzer Tezler
- Sendika dergilerinde özelleştirme gündemi: Petrol-İş ve Tek Gıda-İş örnekleri
Privatization agenda in union magazines: Examples of Petrol-İş and tek Gıda-İş
GAYE KUAS
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
GazetecilikGalatasaray ÜniversitesiRadyo Televizyon ve Sinema Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CEREN SÖZERİ ÖZDAL
- Medya dünyasında tekelleşme: Türkiye örneği
Monopolization in the word of media: In the case of Turkey
TOKTOKAN AYTALİYEVA
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikKırgızistan-Türkiye Manas Üniversitesiİletişim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM KAYA
PROF. DR. KORKMAZ ALEMDAR
- Kültür endüstrisi perspektifinden değişen yemek kültürü ve medya
Changing food culture and media within the culture industry perspective
ŞERİFE ÖZGÜN ÇITAK
Doktora
Türkçe
2022
Gastronomi ve Mutfak SanatlarıEge ÜniversitesiGazetecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SELDA İÇİN AKÇALI
DR. ÖĞR. ÜYESİ GİZEM MELEK
- Türkiye'de 2000 sonrası medya-siyaset ilişkileri
Media and politics relations after 2000 in Turkey
İSMAİL ŞAHİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikMarmara Üniversitesiİletişim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET CEM PEKMAN
- Türk basınında yaşanan dönüşümün gazeteci kimliğine yansıması Türkiye'de medya profesyonelinin iş doyumu ve mesleğiyle aidiyet ilişkisi üzerine analiz çalışması
The reflection of transformation in Turkish press on journalist identity about the job satisfaction of media proffessional and job loyalty relationship in Turkey
GAMZE EROL
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
GazetecilikEge ÜniversitesiGenel Gazetecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SELDA AKÇALI