Taşköprîzâde'nin el-Meâlim'i ve kelamî görüşleri
Tashkopruzade's al-Mealim and theological thoughts
- Tez No: 291514
- Danışmanlar: PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İlahiyat Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kelam Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 457
Özet
Bir klasik Osmanlı âlimi olan mütekellim-filozof Taşköprîzade Ahmed Efendi (1495-1561)'nin müstakil bir kelam metni olan el-Meâlim adlı eseri bu tezin konusunu teşkil etmektedir. Bu bağlamda Taşköprîzade'nin kelâmî görüşleri ortaya çıkarılmıştır.el-Meâlim'le birlikte klasik kelâm tarihi zincirine bir halka daha eklenmiştir. Klasik kelâm tarihinin son hacimli metni olarak kabul edilen Îcî'nin el-Mevakıf'ı yerine Taşköprîzade'nin el-Meâlim'ini oturtarak klasik kelâm tarihinin son hacimli metni olarak artık el-Meâlim'i kabul etmekte bir sakınca olmasa görünmektedir. Dolayısıyla 1355'te vefat eden Îcî'nin ardından klasik kelam tarihinin süresi iki asır daha devam ederek 1561'de vefat eden Taşköprîzade'ye kadar uzamıştır. Zira el-Meâlim Osmanlı düşüncesinde bu bağlamda kaleme alınmış ilk metin olup el-Meâlim öncesi ve sonrasında ?şerh, haşiye olmayan? başka bir metin bulunmadığından aynı zamanda Osmanlı kelâm tarihindeki felsefî-kelam havzasına ait tek ?metin?dir. Böylece Gazzâlî ile başlayan kelâm-felsefe münasebetli düşünce sistemi, Fahreddin er-Razî, Amidî, Taftazanî ve Îcî ile Taşköprîzade'ye dek uzanmış olmaktadır. Bu metin bu halkanın son temsilcisidir.
Özet (Çeviri)
One of the classical Ottoman scholar theologians-philosopher Tashkopruzade Ahmed Efendi (1495-1561)'s self-contained text is a theology which is the subject of this thesis is a work called al-Meâlim. In this context, Taşköprîzade'nin theological opinions were revealed.Another member of classical kalam has been added to the lineage with al-Meâlim. We could with no doubt replace the classical Kelam text al-Mevakif written by İci with the text of Tashkopruzade called al-Mevakif, thus declaring it as the latest text of classical kalam. After the death of İci in 1355, the history of classical kalam developed over two more centuries until the death of Tashkopruzade in 1561. In this period of time, al-Meâlim is the first Ottoman text-regarding that there was no text other than commentary or hashiya-belonging to the philosophical-kalam sphere in Ottoman kalam history. The thought of kalam-philosophy which started with Gazzali, Fahreddin er-Razi, Amidi, Taftazani and continued with Tashkopruzade. Thus text is the latest representation of this lineage.
Benzer Tezler
- Varlık tartışmalarının Kemalpaşazâde ve Taşköprîzâde bağlamında incelenmesi
Examination of existence debates within the context of Kemālpashazāde and Ṭāshkubrīzādah
SULTAN KOÇAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Dinİstanbul ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE PARILDAR
- Taşköprizade'nin el-Mealim fi İlmi'l-Kelam adlı eseri
Başlık çevirisi yok
MEHMET EMİN YAĞCI
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
DinMarmara ÜniversitesiTemel Bilimler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. YUSUF ŞEVKİ YAVUZ
- Taşköprîzâde'nin Kemalpaşazâde'ye yönelttiği eleştiriler: Hâşiye 'Alâ Şerhi'l-Keşşâf li'l-Cürcânî bağlamında
The Reviews of Tasköprīzāde to Kemalpasazāde in the context of Hāshiyah 'Alā Sharhil- Kashshāf li'l-Curcânī
YUSUF MEMÜK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinMarmara ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MURAT SÜLÜN
- Taşköprizâde Ahmed Efendi'nin Şerhu'l-Mukaddime isimli eserinin Tecvid Bağlamında Tahlili
Analysis of Taşköprizâde Ahmed Efendi's Sharh al-Mukaddime in the context of Tajweed
MUHAMMED ZAHİD SABIRLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ALİ ÇİFTCİ
- Taşköprîzâde'nin Ahlâk-ı Adudiyye şerhinde aile ve devlet ahlakı
Family and state ethics in Tashkoprîzade's sharh al-Akhlâk al-Adudiyyah
YASEMİN YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
FelsefeBursa Uludağ ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ENVER UYSAL