Varlık tartışmalarının Kemalpaşazâde ve Taşköprîzâde bağlamında incelenmesi
Examination of existence debates within the context of Kemālpashazāde and Ṭāshkubrīzādah
- Tez No: 818250
- Danışmanlar: DR. ÖĞR. ÜYESİ SÜMEYYE PARILDAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Din, Felsefe, Religion, Philosophy
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Varlık, felsefenin temel meselelerinden biridir. Geç dönem İslam felsefesinde bu konuya dair daha özelleşmiş tartışmalar ortaya çıkmıştır. Mesela varlığın bedâheti, varlık-mâhiyet ayrımı, varlığın mâhiyete zâit olma durumu gibi çeşitli başlıklar altında çalışmalar gözlemlenir olmuştur. Söz konusu başlıklar hem müstakil risalelerde hem de şerh-haşiye gibi yazım geleneği oluşan metinlerde işlenmiştir. Bu araştırmada umûr-ı âmme meselesi özelinde Kemalpaşazâde'nin Şerhu Tecvîdi't-Tecrîd ve Taşköprîzâde'nin el-Meâlim eserleri merkeze alınarak öncelikle varlığın bedâheti ve buna bağlı olarak tanımlanabilirliği, ardından varlığın mâhiyete zâitliği problemleri incelenmiştir. Kemalpaşazâde ve Taşköprîzâde'nin tartışmaları işleyişi öncesinde yaşadıkları dönemi ve düşüncelerini ortaya koydukları ortamı daha iyi anlayabilmek için yaşadıkları yüzyıla dair bir değerlendirme yapılmış ve varlık bahsini ele alan metinler tespit edilmeye çalışılmıştır. Ardından bedâhet ve zâitlik tartışmalarına giriş mâhiyetinde her iki ismin de fikrî kaynaklarından olan Fahreddin er-Râzî (ö. 606/1210) ve Seyyid Şerîf el-Cürcânî'den (ö. 816/1413) istifade edilmiştir. Onların görüşleri, müstakil olarak değerlendirilmeksizin yalnızca tartışmalara bir çerçeve sunma amacıyla kullanılmıştır. Böylelikle bu araştırma, 16. yüzyıldaki varlık çalışmalarına ve Kemalpaşazâde-Taşköprîzâde özelinde varlığın bedâheti ve mâhiyete zâitliği meselelerine dair yeni değerlendirmeler yapmaya olanak sağlayacak veriler sunmayı hedeflemektedir.
Özet (Çeviri)
Existence is one of the fundamental issues in philosophy. Various related discussions specifying on the self-evidence of existence, the distinction between existence and quiddity, and the state of existence being inherent to quiddity, have emerged. These headings have been addressed in both independent treatises and in texts that have established a writing tradition such as commentaries. In the scope of this research, I focused on the matter of al-umūr al-'āmmah (general affairs), in Kemālpashazāde's“Şarhu al-Tajwīd al-Tajrīd”and Tāshkubrīzādah's“al-Maʻālim”I took the self-evidence of existence and the related attempts for definition of existence, as well as the problems concerning the articulation of quiddity to existence as the centre of my discussion on al-umūr al-'āmmah (general affairs). An evaluation about the century in which Kemālpashazāde and Tāshkubrīzādah lived in is also given in the research, in order to achieve a better understanding of the era and the environment of our thinkers. Following this the studies dealing with the subject of existence at the same era were tried to be determined and listed with brief explanations. Fakhr al-Dīn al-Rāzī (d. 606/1210) and al-Sayyid al-Sharīf al-Jurjānī (d. 816/1413), who are the intellectual sources of both names, were used as an introduction to the debates on badāha and the quiddity. Their views have not been considered standalone and in detail, but rather, were used for providing a template and framework for the discussion on existence. Thus, this research hopes to provide more insight into studies of existence in the 16th century and the issues of the self-evidence of the existence and hoe existence is regarded as an addition to essence in Kemālpashazāde-Tāshkubrīzādah.
Benzer Tezler
- Abdullah Bosnevî'de varlık-imkân ve yokluk
The being-possibility and non-existance in Abdullah Bosnevi
ABDULLAH ÇAKIR
Doktora
Türkçe
2019
DinBursa Uludağ ÜniversitesiTemel İslam Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDURREZZAK TEK
- Financial dollarization, monetary policy stance and institutional structure: The experience of Latin America and Turkey
Finansal dolarizasyon, para politikası tutumu ve kurumsal yapı: Latin Amerika ve Türkiye deneyimi
ARZU UZUN
Yüksek Lisans
İngilizce
2005
EkonomiOrta Doğu Teknik Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ERDAL ÖZMEN
- Kant etiğinde duyguculuk eleştirisi
Criticism of emotivism in Kant ethics
SEVGÜL ALTUNTOP
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
FelsefeMersin ÜniversitesiFelsefe Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. CENGİZ MESUT TOSUN
- Üretken sistemlerde mimari bağlamın hesaplanabilirliği
Computation of architectural context in generative systems
ENVER ÇAKAR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SAİT ALİ KÖKNAR