Taşkın risk yönetiminde zarar görebilirlik analizleri
Vulnerability analysis for flood risk management
- Tez No: 296963
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. TÜRKAY GÖKGÖZ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Jeodezi ve Fotogrametri, Geodesy and Photogrammetry
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Jeodezi ve Fotogrametri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Uzaktan Algılama ve Coğrafi Bilgi Sistemleri Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 153
Özet
Taşkınlar Türkiye'de ve dünyada sıklıkla meydana gelen doğal afetler arasında yer almaktadır. Özellikle son yıllarda küresel ısınmanın da olumsuz etkileri sonucunda meydana gelen taşkın afetlerinde ciddi oranda artış görülmekte olup gerçekleşen taşkınlar sonucunda büyük miktarlarda can kayıpları ve maddi hasarlar oluşmaktadır.Afetlerin büyüklüğü, tehlikenin büyüklüğünden çok zarar görebilirliğin büyüklüğüne bağlıdır. Toplumun tehlikeyi fark etme, zararları azaltma ve afetlerle başa çıkma kapasitesi ne kadar yüksek ise afetin olumsuz etkileri o kadar az olacaktır. Bu nedenle afetlerin olumsuz etkilerini azaltmaya yönelik olarak yapılan çalışmalar zarar görebilirliği azaltmayı hedeflemektedir.Bu çalışmada Mahmutşevketpaşa Deresi ve kollarını içine alan havzada taşkın riskine yönelik olarak zarar görebilirlik analizleri gerçekleştirilmiştir. Yapılan çalışma hazırlık, taşkın risk analizi ve zarar görebilirlik analizleri aşamalarını içermektedir.Hazırlık aşamasında tüm grafik veriler coğrafi bilgi sistemi ortamına aktarılmış, koordinat dönüşümleri yapılarak verilerin aynı koordinat sisteminde olmaları sağlanmıştır. Daha sonra veriler birbirleriyle olan ilgilerine göre gruplanarak grafik verilerle birlikte öznitelik bilgilerini de içeren coğrafi veritabanları oluşturulmuştur.Taşkın risk analizi aşamasında çalışma alanında daha önceki yıllarda meydana gelen taşkınlara ait fotoğraflar, video görüntüleri ve hasar tespit cetvelleri incelenerek çalışma alanının ?Taşkın Risk Haritası? oluşturulmuştur.Zarar görebilirlik analizleri aşamasında çalışma alanında zarar görebilirliğe etki eden değişkenler belirlenmiş; fiziksel, sosyal ve ekonomik açıdan zarar görebilirlik analizleri gerçekleştirilerek analiz sonuçları haritalarda gösterilmiştir.Çalışmanın sonunda fiziksel, sosyal ve ekonomik zarar görebilirlik analizlerinin sonuçlarından elde edilen bilgilere dayanılarak çalışma alanının çoklu zarar görebilirlik haritası oluşturulmuş ve çalışma sonlandırılmıştır.Çalışma sonunda elde edilen verilere göre her bir zarar görebilirlik türü için zarar görebilirliği en yüksek olan köyün Mahmutşevketpaşa Köyü, zarar görebilirliği en düşük olan köyün ise Elmalı Köyü olduğu belirlenmiştir.Mahmutşevketpaşa Köyü'nün fiziksel, sosyal ve ekonomik zarar görebilirliğinin çalışma alanında bulunan diğer köylerden daha fazla olmasının nedeni, Mahmutşevketpaşa Köyü'nün riskli bölgelerde bulunan değişkenlerinin (yapı sayısı, yollar, toplam nüfus sayısı, okuma-yazma bilmeyenlerin sayısı, kadınların sayısı ve ticari yapıların sayısı) sayılarının diğer köylerin riskli bölgelerde bulunan değişkenlerinin sayılarından daha fazla olmasıdır. Riskli bölgelerde bulunan değişkenlerin sayıları fazlalaştıkça o değişkenlerin tehlikeler karşısında zarar görme ihtimali artacağından zarar görebilirlik de artacaktır.
Özet (Çeviri)
Floods are naturel disasters which often occur in Turkey and world. Especially in recent years, as a result of adverse effects of global warming flood disasters significantly increased and large amounts of casualities and property damage has occured.Magnitude of disasters connected to vulnerability magnitude rather than hazard magnitude. Community's capacity to cope with disasters is higher, the adverse effects of disasters will be less. Therefore the studies which reduce the negative effects of disasters are aimed at reducing the vulnerability.In this study, vulnerability analysis were performed for the risk of flood damage in the basin which covers Mahmutşevketpaşa Stream. The study occurs from three sections. These are preparation, flood risk analysis and vulnerability analysis.In preparation, all graphic data were transferred to the geographic information system and by coordinate transformations all of these data are converted into the same coordinate system. After this convertion, geodatabase files created by graphic data and attribute data which is classified according to the related data.In flood risk analysis section; photos, video displays and damage assesment forms about floods which occured at the same place before, were analyzed and study areas flood risk map was created based on these documents.In vulnerability analysis section; variables which affects vulnerability were identified firstly. After that, vulnerability analysis were carried out in three sections. These are; physical, social and economic vulnerability analysis. At the end of the analysis, results were showed on the maps.At the end of this study, multiple vulnerability map was created based on results of physical, social and economic vulnerability analysis.According to data obtained at the end of the study; Mahmutşevketpaşa Village?s vulnerability was determined as highest, Elmalı Village?s vulnerability was determined as lowest.Mahmutşevketpaşa Village?s vulnerability (physical, social and economic) is higher than other villages in study area. Because, Mahmutşevketpaşa Village?s variable (buildings, lenght of ways, total population, number of illiterates, women population and number of commercial buildings) numbers in hazardous areas are more than other villages. When number of variables increase in hazardous areas, these variable?s possibility of damage will become higher and vulnerability will increase.
Benzer Tezler
- Afetlere karşı kentlerin dirençliliği: İstanbul örneği
Urban resilient for disasters: Istanbul sample
FERHAT ERDİNÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜLSEVEN UBAY TÖNÜK
- Kentsel kültür mirasına yönelik risk azaltımı için bir yönetim modeli önerisi: İstanbul-Büyükada örneği
A management model for risk mitigation for urban cultural heritage: Istanbul-Büyükada case study
EVREN UZER VON BUSCH
Doktora
Türkçe
2010
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY
- Meskun bölgelerdeki taşkın zararları tahmininin bulanık sistemle modellenmesi
Fuzzy system modeling of flood damage estimation in urban araes
MEHMET ÖZGER
Yüksek Lisans
Türkçe
2001
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET EMİN SAVCI
- Dam break induced flood analysis by soft computing techniques
Yumuşak hesaplama teknikleri ile baraj yıkılması kaynaklı taşkın analizi
HALİD AKDEMİR
Yüksek Lisans
İngilizce
2022
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CİHAN BAYINDIR
- Planlamada afet bilgi sistemi ve yönetiminin coğrafi bilgi sistemleri ile modellenmesi: Adana örneği
Modelling of disaster information system and management in planning with geographic information systems: Adana case study
NAZAN DUYGU YİĞİTER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Bölümü
YRD. DOÇ. DR. ŞULE TÜDEŞ