Tuz stresinin aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerindeki bazı fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerine etkisinin incelenmesi
İnvestigation of the effect of salt stress on some physiological and biochemical parameters in the safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars
- Tez No: 299523
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSNÜ ÇAKIRLAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Biyoloji, Botanik, Biology, Botany
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 177
Özet
Bu araştırmanın amacı, tuz stresine toleranslı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerini belirlemek ve tuzluluğun bitki büyümesi üzerine etkisi ile tuzluluğa karşı oluşturulan içsel savunma mekanizmaları arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır.Çimlenme ve erken fide evresinde artan NaCl konsantrasyonlarına (0-kontrol-, 75, 150, 225, 300 mM NaCl) maruz kalan aspir çeşitlerinde çimlenme yüzdesi ile hipokotil ve radikula uzunlukları azalmıştır. Artan tuz konsantrasyonuna bağlı olarak çeşitlerin hipokotil ve radikula uzunluklarında benzer oranlarda gözlenen azalma, çimlenme yüzdesinde belirlenen azalmaya göre daha şiddetlidir.Büyüme evresinde, 12 gün boyunca çimlenme ve erken fide evresinde uygulanan aynı miktardaki NaCl konsantrasyonu ile oluşturulan tuz stresi, aspir çeşitlerinde ölçülen morfolojik parametreleri (gövde büyümesi, yaprak sayısı, taze ve kuru ağırlık) ile gerçek ve oransal su içeriğini olumsuz yönde etkilemiştir. Bu parametreler ışığında, çeşitler içinde en az etkilenen çeşit Dinçer, en fazla etkilenen çeşit ise Yenice olmuştur. Artan tuz stresine bağlı olarak, çeşitlerin yapraklarındaki malondialdehit (MDA) ile hidrojen peroksit (H2O2) miktarı ve iyon sızıntı oranı artmıştır. Tuz stresi aspir çeşitlerinin K+ miktarı ile K+/Na+ oranını azaltırken Na+ içeriğini artırmıştır. Tuz stresi çeşitlerin serbest prolin içeriğinin artmasına neden olmuştur ve tüm NaCl uygulamalarında en yüksek prolin birikimi Remzibey-05 çeşidinde belirlenmiştir. Ayrıca, tuz stresinde toplam klorofil (a+b) ve karotenoid içeriğini de azalmıştır. Bunun yanı sıra, tuz stresi çeşitlerde PSII'nin fotokimyasal aktivitesini de önemli düzeyde etkilemiştir. Ancak, bu etki çeşitlerin hiç birinde PSII aktivitesini durduracak düzeyde olmamıştır. Tüm klorofil a fluoresans parametreleri dikkate alındığında, çeşitler dayanıklıdan duyarlıya doğru Dinçer, Remzibey-05 ve Yenice olarak sıralanmıştır. Çeşitlerin tuz stresine karşı oluşturdukları içsel savunma sistemleri olarak bilinen antioksidan enzimlerin (SOD, POD, APX ve GR) aktivitelerindeki değişim incelendiğinde, bu enzimlerin uygulanan NaCl konsantrasyonuna ve çeşide göre farklı tepkiler oluşturduğu görülmüştür. Dinçer çeşidi antioksidan enzim aktivitesindeki artış ile diğer çeşitlere göre daha etkin bir savunma gerçekleştirmiştir.
Özet (Çeviri)
The aim of this study was to determine tolerance of safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars to salt stress and find out the relation between the effect of salt stress on plant growth and endogenous defence mechanisms.At germination and early seedling stages, increasing NaCl concentrations (0-control-, 75, 150, 225, 300 mM NaCl) reduced germination percentage and the length of hypocotyl and root of safflower cultivars. Increasing salt concentrations led to similar decrease in the length of hypocotyl and root of cultivars, but this decrease was more dramatic than the decrease determined in germination percentage.At growing stage, salt stress which was carried out by the same NaCl concentration with germination and early seedling stages during 12 days, affected measured morphological parameters (stem growth, number of leaves, fresh and dry weight ) and relative and absolute water content of safflower cultivars negatively. According to this parameters, the cultivar Dinçer was less affected than the other cultivars, while Yenice was more affected. Malondialdehyde (MDA) and hydrogen peroxide (H2O2) content and ion leakage ratio of the leaves of cultivars increased depending on increasing salt stress. Salt stress decreased K+ content and K+/Na+ ratio while increased the Na+ content. Salt stress induced the increase of free proline content and the highest proline accumulation was determined in Remzibey-05 cultivar at all NaCl applications. Also, salt stress decreased the total chlorophyll (a+b) and carotenoid content. In addition to that, salt stress affected the photochemical activity of PSII of cultivars significantly. However this effect has never reached the level at which the activity of PSII was blocked. Considering all of chlorophyll fluorecence parameters, cultivars were aligned from tolerant to sensitive as Dinçer, Remzibey-05 and Yenice. Analysis of the changes in the activity of antioxidant enzymes which are known as endogenous defence systems against salt stress, showed that this enzymes responded differently to the applied NaCl concentations and cultivars. The antioxidative defence of the cultivar Dinçer was more effective than the other cultivars with increasing antioxidant enzyme activities.
Benzer Tezler
- Tuz stresi altında farklı aspir (Carthamus tinctorius L.) çeşitlerinde büyüme parametrelerinin incelenmesi
Investigation of growth parameters in different safflower (Carthamus tinctorius L.) cultivars under salt stress
MOHAMED MURSAL IBRAHIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatErciyes ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALİ İRFAN İLBAŞ
DOÇ. DR. ERMAN BEYZİ
- Deniz yosunu ve salisilik asit uygulamalarının aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinin tuz stresi koşullarında morfolojik ve biyokimyasal özelliklerine etkileri
Effects of seawagen and salicylic acid applications on morphological and biochemical characteristics of aspir (Carthamus tinctorius L.) plant under salt stress conditions
ÖMER ÇEVİK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiAksaray ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEHER KARAMAN
DOÇ. DR. MEHTAP GÜRSOY
- Tuz stresi altında aspir çeşitlerinin laktik asit bakterileri uygulamasıyla fide gelişim özelliklerinin incelenmesi
Investigation of seedling growth characteristics of safflower varieties under salt stress by application of lactic acid bacteria
SERKAN KARAKUŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
ZiraatErciyes ÜniversitesiTarımsal Biyoteknoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KEVSER KARAMAN
- Tuz ve kuraklık stresi altında geliştirilmiş farklı aspir (Carthamus tinctorıous) FAD2 geni mRNA ifade seviyelerinin qRT-PCR yöntemiyle belirlenmesi
Determination of FAD2 gene mRNA levels with qRT-PCR technique in safflower plants (Carthamus tinctorius) subjected to salt and drought stresses
MONİREH HASANBAGLOU
- Tuz stresi altındaki aspir (Carthamus tinctorius L.) bitkisinde lipid nanopartikül uygulamalarının fizyolojik ve biyokimyasal parametreler üzerine etkisi
The effect of lipid nanoparticle applications on physiological and biochemical parameters in safflower (Carthamus tinctorius L.) plant under salt stress
MELEK AYŞE SİVRİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
BiyolojiSüleyman Demirel ÜniversitesiBiyoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SEMRA KILIÇ
DR. ÖĞR. ÜYESİ SERCAN ÖNDER