Kar örtüsü altındaki donmuş topraklardan yapay yağmurlama koşullarında meydana gelen toprak ve yüzey akış kayıplarının belirlenmesi
Assessment of surface runoff and soil losses over snow covered soils under artificial rainfall
- Tez No: 299773
- Danışmanlar: PROF. DR. TAŞKIN ÖZTAŞ
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Atatürk Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Toprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 60
Özet
Erken ilkbahar döneminde meydana gelen ani kar erimelerinin özelliklede kar örtüsü üzerine düşen bahar yağmurlarının önemli miktarlarda su ve toprak kayıplarına yol açtığı bilinmektedir. Bu çalışmanın amacı, farklı yoğunluklarda uygulanan yapay yağmurların, karla kaplı topraklarda yol açtığı yüzey akış ve toprak kayıplarını belirlemektir. Üç farklı tekstüre sahip toprak örnekleri (tın, kumlu-tın, kil) donma çözülme süreçlerinin sıkça görüldüğü Erzurum Atatürk Üniversitesi Araştırma İstasyonundan alınmıştır. Alınan toprak örnekleri 4.76 mm'lik elekten geçirildikten sonra 30x30x10 cm'lik panlar içerisine konulmuş ve toprak örneklerinin üzerine 5 cm'lik kar tabakası ilave edildikten sonra -40C'de dondurulmuştur. Laboratuvar koşulları altında %9'luk eğim derecelerindeki toprak örnekleri üzerine farklı yoğunluklarda (1,0; 2,5 ve 5,0 cm/h) yağış simülatörleri ile 15 ve 30 dk'lık zaman dilimlerinde uygulanan yağışlarda oluşan yüzey akış ve sediment miktarı ölçülmüştür. Yüzey akış ve toprak kayıplarını toprak özellikleri, yağış yoğunluğu ve zamanının önemli derecede etkilediği tespit edilmiştir. Maksimum toprak kaybı 30 dk süre ile en yüksek yağış yoğunluğunda (5.0 cm/h) ve kumlu-tın tekstüre sahip topraklar üzerinde meydana gelmiştir. En yüksek yüzey akış miktarıda aynı yağış yoğunluğunda kil tekstürüne sahip topraklar üzerinde meydana gelmiştir.30 dk'lık sürede en yüksek yağış yoğunluğunda erozyon oranları kumlu tınlı tekstüre sahip toprakta 6.6 ton/da, tınlı toprakta 5.5 ton/da, killi toprakta ise 4.8 ton/da olarak tahmin edilmiştir. Diğer taraftan, yüzey akış miktarları killi toprakta 419 ton/da, tınlı toprakta 416 ton/da, kumlu tın toprakta 348 ton/da olarak gerçekleşmiştir. Bu çalışmanın sonuçları, toprak ve yüzey akış kayıplarının toprak özellikleri, yağışın özellikleri ve yağış süresi ile doğrudan ilişkili olduğunu göstermiştir.
Özet (Çeviri)
It is well known that sudden snow melting in early spring and especially spring-rainfalls on snow-cowered soils cause excessive soil and water losses. The objective of this study was to determine surface runoff and soil losses from snow covered soils under different rainfall intensity. Texturally different three soil samples (L, SL; C) were collected from the Experimental Research Station of Ataturk University in Erzurum in where freezing-thawing processes are commonly seen. Soil samples passed through 4.76 mm sieve were put into 30x30x10 cm trays and 5 cm snow layers were added on these samples and freezed at -40C. Artificial rainfalls with different intensities (1.0; 2.5 and 5.0 cm h-1) were applied with 15 and 30 minutes on samples located at 9% slope gradient using rainfall simulator under laboratory conditions. Surface runoff and sediment yield were collected and the results were compared. The results indicated that the amounts of runoff and soil losses were greatly affected by soil properties, rainfall intensity and time. The maximum amounts of soil losses were obtained from the highest rainfall intensity (5.0 cm h-1) with 30 minutes rainfall and soil with sandy-loam texture. The highest surface runoff at the same rainfall intensity was obtained from clay-textured soil samples. The erosion rates estimated for the highest rainfall intensity with 30 minutes period were 6.6 ton da-1 for sand-loam textured soil, 5.5 ton da-1 for loam-textured soil and 4.8 ton da-1 for clay-textured soil. On the other hand, the amounts of surface runoff were 419 ton/da for clay-textured soil, 416 ton/da for loam-textured soil and 348 ton/da for sand-loam textured soil. The results of this study clearly indicated that the amounts of surface runoff and soil losses were affected by soil properties, rainfall characteristics and rainfall period.
Benzer Tezler
- Establish a dataset of co-located in-situ and satellite data for sea ice in the Southern Ocean
Güney Okyanusu'nda bulunan deniz buzu için eş-konumlandırılmış uydu ve yersel gözlem veri seti oluşturma
ÖZGÜN OKTAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2017
Deniz Bilimleriİstanbul Teknik ÜniversitesiDeniz Ulaştırma Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. BURCU ÖZSOY
- Kar örtüsündeki değişkenliğin mera toprak ve erozyon üzerine etkisi
The effect on pasture soil features and erosion of snow cover variability
ATİLLA ÖZLÜ
- Modelling of earthquake history of the Knidos fault zone using in situ chlorine-36 surface exposure dating
Knidos fay zonu'nun deprem geçmişini klor-36 yüzey yaş tayini yöntemiyle modelleme
SEFA ŞAHİN
Yüksek Lisans
İngilizce
2015
Jeoloji Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. CENGİZ YILDIRIM
- Investigating the hydroclimatic changes in the euphrates-tigris basin under a changing climate
Değişen iklim koşulları altında fırat-dicle havzası'ndaki hidroiklimsel değişikliklerin incelenmesi
YELİZ YILMAZ
Doktora
İngilizce
2019
Bilim ve Teknolojiİstanbul Teknik Üniversitesiİklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖMER LÜTFİ ŞEN
- Sofralık amaçlı sultani çekirdeksiz üzüm yetiştiriciliğinde gölgeleme-örtü materyali uygulamalarının hasadı geciktirme ve üzüm kalitesine etkisi
Effect of shading-covering material applications on grape quality and delay harvest at table grape growing of sultani çekirdeksiz cultivar
METİN KESGİN
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
ZiraatGaziosmanpaşa ÜniversitesiBahçe Bitkileri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. RÜSTEM CANGİ