İran'ın İsfahan bölgesinde bulunan ahşap eserler: 16. yüzyıla kadar
Iran Isfahan's wood works: 16th century
- Tez No: 302268
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. RÜSTEM BOZER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: El Sanatları, Güzel Sanatlar, Sanat Tarihi, Crafts, Fine Arts, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Araştırmamızın konusunu İran'ın İsfahan bölgesindeki cami ve türbelerde (16.yyıla kadar) bulunan ahşap eserler teşkil etmektedir. Bu eserler ait oldukları döneme ışık tutmaları açısından, birer belge niteliğindedirler. Günümüzde yok olmaya yüz tutmuş ahşap işçilği ve teknikleri, gelecek nesillere aktarılması ve tanıtılması adına bazı cami ve türbelerde yer alan ahşap eserler ele alınarak incelenmişlerdır. Tezimiz, üç bölümden oluşmuştur.Girişte; tezin problem tanımlaması yapılmış, araştırılmak istenen eserler ele alınmış ve tezin sınırları belirlenmiştir. Bu çalışmanın amacı İsfahan bölgesindeki klasik dönem ahşap eserleri tanımlayarak bunları bütüncül bir yaklaşımla ortaya koymaktır.II. Bölümde İsfahan bölgesini tanıtmak amacıyla, bölgenin tarih ve coğrafyası hakkında bilgiler verilmiştir. Tezimizdeki ahşap eserleri incelerken ayrıca toplumların sosyo-kültürel, siyasi, ekonomik arka planı ile ilişkisinin belirlenmesi amaçlandığından, İsfahan'ın ?İslam Öncesi, Selçuklular, İlhanlılar Dönemi?ndeki geçmişi de çeşitli yönleriyle anlatılmıştır.III. Bölümde ele aldığımız 10 ahşap eser yapıldığı yer, yapılma tarihi, ustası, yapım tekniği, süsleme tekniği ve ölçüleri açısından kataloglanarak detaylı bilgi verilmiştir.IV. Bölüm karşılaştırma ve değerlendirme bölümü olarak belirlenmiştir. Katalog bölümünün tamamlanmasının ardından, önce eserleri, kapılar, minberler ve mihrab başlıkları altında; kendi aralarında, yapım tekniği, süsleme tekniği ve şema gibi özellikleri de dikkate alarak daha sonra da birbirleri ile karşılaştırıp benzer ve farklı yönlerini ortaya koyduk. Bu çalışmamızın sonunda vardığımız sonuca gore incenilen kapı kanatlarında genellikle yapım tekniği çakmayken, bir örnek hariç hepsi üç panolu şemalara sahiptirler. Süslemeler çoğunlukla bitkisel ve geometrik olup, en yaygın kullanılan süsleme tekniği yuvarlak satıhlı oyma tekniğiyken, en önemli kapı örneği olan Gohrud Ali Cami kapısının süslemelerinde ise eğri kesim tekniği uygulanmıştır. Minberler ise Anadolu minberlerinden çok farklı olup, teknik olarak hakiki kündekari ve geçme tekniği çoğunlukla kullanılmıştır. Minberlerde görülen eğri kesim tekniği örneklerinden en önemli iki tanesi Nâin Ulu Cami ve Ebyane Ulu Cami'lerinde yer almaktadır. En eski ahşap mihraplardan biri olan Ebyane Ulu Cami mihrabında da derin eğri kesimin izini görebiliriz.Bütün bu çalışmaları yaparken, temel kaynaklardan, eserlerin kendilerinden, planlardan, çizimlerden, haritalardan ve fotoğraflardan yararlanılmış olup, bunlar, tezimizin sonunda listeleriyle birlikte verilmiştir.
Özet (Çeviri)
The wooden works in the mosques and tombs (up to 16 century) in the region of İsfahan in Iran are the subject of our study. Each of these works is as a document to highlighting the age they belong to. The woodworking and its techniques which have begun to disappear were studied on wooden works in some mosques and tombs in order to introduce and transport to next genarations. There are three parts in the thesis.In introduction; the problems of thesis are defined, the works which are needed to study considered and the edges of the thesis are determined. The aim of this study is to define the wooden works of classical age in the region of İsfahan and to consider the study with a collective approach.In Chapter II, some information is given about the history and the geography of İsfahan due to introduce the region of İsfahan. While studying the wooden works in the thesis, the history of İsfahan in the periods of Pre-Islamic, Selcukid and İlhanid is also mentioned in various angles to determine the relations of wooden works with the communities? social, culturel, political, economical and historical background as an aim.In Chapter III, selected 10 wooden works are catalogued and identified with details in many ways, such as; the place and date of production, craftsman of pruduct, technique of production, technique of decoration and dimensions.Chapter IV is determined as a part of comparison and evaluation. After ending the part of catalogue; firstly we consider the works in the sense of under the tittles of doors, minbers, mihrabs; and consturiction techniques, decoration techniques and scheme and then we asserted their similarties and differences by comparing them.At the end of this study, the doorpanels have generally been nailed, they have got the same sheme except one example. Decorations are naturistic and geometrical in general, the most common techiniques has been done with ?yuvarlak satıhlı oyma style?, ?The beveled style? the technique of post Samarra was carried out in the doors decorations of Gohrud Ali Mosque which is the most important example. Although minbers are different from the Anatolian examples, mostly original ?kündekari? and ?geçme? techniques were applied. Two of the most important examples of beveled style are on minbers of Nain Great Mosque and Ebyane Great Mosque. We can see the traces of deep beveled style on the mihrabs of Ebyane Great Mosque which is one of the oldest Mosques.Conculiding that I applied to main sources, buildings, maps, drawings and photographs given in the end of the thesis.
Benzer Tezler
- Tarihsel süreç içinde tekstil sanatında (şal motifi)
The Shawl (bute) motive in the textile art history
AZER VAGHEFİ
Sanatta Yeterlik
Türkçe
1998
El SanatlarıMarmara ÜniversitesiGeleneksel Türk El Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYLA SALMAN GÖRÜNEY
- İran'ın batısındaki Büyük Selçuklu Dönemi eserleri
A survey on monumental Seljukid bildings in west part of İran
SEPİDEH HEİRANPOUR
Doktora
Türkçe
2019
Sanat TarihiAtatürk ÜniversitesiTürk-İslam Sanatı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HÜSEYİN YURTTAŞ
- Osmanlı döneminde Tiflis eyaleti (1723-1735)
The province of Tbilisi under the Ottoman rule (1723-1735)
SAMET SAZAK
Doktora
Türkçe
2023
TarihMarmara Üniversitesiİslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL SAFA ÜSTÜN
- İran'da yaşayan Kaşkay Türklerinin inançlarının halk bilimi açısından incelenmesi
Examination of the beliefs of Qashqai Turks in terms of folklore
VENERA MUSTAFAYEVA
Doktora
Türkçe
2022
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul ÜniversitesiTürkiyat Araştırmaları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDULKADİR EMEKSİZ
- İran ve Türkiye geleneksel konut mimarilerinin işlevsellik ve esneklik üzerinden karşılaştırması
Comparison of Iran and Turkey traditional housing architectures on functionality and flexibility
HANIEH GOLIRAD
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
MimarlıkAkdeniz ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İBRAHİM BAKIR