Konuşmanın kişiye özgü değişmezleri: Ünlüler üzerine sesbilgisel bir çalışma
Speaker specific invariants in speech: A phonetic study on vowels
- Tez No: 302315
- Danışmanlar: PROF. DR. İCLÂL ERGENÇ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Dilbilim, Linguistics
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Dilbilim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 149
Özet
Daha geniş bir veri tabanı kullanılarak ölçünlü Türkçe için ünlü dizgesinin daha önceki çalışmalarla karşılaştırmalı olarak saptanması ve konuşucuya özgü değişmezliğin oranının ortaya konması bu çalışmanın iki amacını meydana getirmektedir.Ünlülerin temel frekans ve formant frekans değerlerine dayalı olarak saptanması konusunda ölçünlü Türkçe üzerine yapılan çalışmalara bakıldığında daha çok erkek konuşucular üzerinde yoğunlaşıldığı, konuşucu sayısının 10-15 civarında olduğu ve genellikle ilk üç formant frekansının çalışma kapsamına alındığı görülmektedir. Bu çalışmada 40 erkek ve 40 kadın konuşucuya ait sesler üzerinde inceleme yapılmış ve temel frekans ile ilk dört formant frekansı üzerinde inceleme yapılmıştır. İnceleme neticesinde ünlüler için en küçük ve en büyük değerler, ortalamalar ve standart sapmalar hesaplanmış ve diğer çalışmalardaki değerlerle karşılaştırılmıştır. Ayrıca elde edilen hesaplamalar kullanılarak kabaca ünlülerin ağız içindeki çıkış yerlerini gösteren ünlü dörtgeni, yapılmış olan ölçümlere dayalı olarak bir grafik üzerinde, erkek ve kadın konuşucular için oluşturulmuştur.Hangi değişkenlerin ne ölçüde konuşucuya özgü olduğunun saptanması için frekans değerleri, bu değerlerin istatistiksel dağılımına dayalı olarak hesaplanan çarpıklık/basıklık değerleri ve ünlülerin sesletimi esnasında değişik frekans seviyelerindeki enerjilerin birbirine oranları değişkenler olarak kullanılmıştır. Bütün bu değişkenler içinde sadece frekans değerlerinin tamamının istatistiksel olarak anlamlı sonuçlar verdiği ve kişiye özgülük taşıdığı saptanmıştır. Çalışma sonunda bu frekans değerleri içinde hangilerinin, hangi durumlarda, ne oranda konuşucuya özgülük taşıdıkları ortaya konmuştur.
Özet (Çeviri)
Defining the vowel system in comparison with the previous similar works for standard Turkish by using a wider database and determining the rate of speaker specific invariance are two aims of this study.In the previous similar studies on standard Turkish regarding the determination of vowel system based on fundamental frequency and formants, it is notable that focus is on male speakers, the number of speakers is approximately 10 or 15 and generally only the first three formants are analysed. In the current study, fundamental frequency and first four formants of speech from 40 male and female speakers were analyzed. Minimum and maximum values, averages and standard deviations were calculated and compared with the previous studies. Besides, wovel quadrilateral that is used to show approximate positions of vowels inside the mouth during an utterance was produced based on the calculations mentioned above for male and female speakers, in an F1-F2 scatter plot.To determine which variables are speaker specific to what extent, frequency values, skewness/kurtosis values that are calculated from statistical distribution of these frequency values and ratio of energy levels in different frequency levels during the utterance of a vowel were used as variables in this study. It is shown that, of all these variables, only the frequency values as a whole give statistically significant results and carry speaker specific information. As a result of this study, it is also shown that which of these frequency values are speaker specific to what extent and for what type of situations.
Benzer Tezler
- Ses kayıtlarında manipülasyon varlığının tespit edilmesi
Detection of manipulation in recorded speech
SEMA ÇÖPOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Elektrik ve Elektronik MühendisliğiUludağ ÜniversitesiElektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. FİGEN ERTAŞ
- Voice recognition system with score level fusion methods and embedded system design
Skor seviyesi füzyon metotları ile ses tanıma sistemi ve gömülü sistem tasarımı
CİHAN AKIN
Yüksek Lisans
İngilizce
2019
Elektrik ve Elektronik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiElektrik-Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. MÜRVET KIRCI
- Gastronomik etkinliklerde turistlerin coğrafi işaretli ürün deneyimi, memnuniyet ve davranışsal niyete etkisi: Adana örneği
Effect of geographical marked product experience, satisfaction and behavioral intent of tourists on gastronomic activities: Adana example
ÖZGE ÇAYLAK DÖNMEZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
TurizmGaziantep ÜniversitesiGastronomi ve Mutfak Sanatları Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ TUBA PEHLİVAN