Türkiye'de sanayi kümelenmesi: Uşak örneği
Industrial clustering in Turkey: Case of Uşak
- Tez No: 302859
- Danışmanlar: PROF. DR. LÜTFİ ÖZAV, YRD. DOÇ. DR. ARİFE KARADAĞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Coğrafya, Ekonomi, Şehircilik ve Bölge Planlama, Geography, Economics, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ege Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Beşeri ve İktisadi Coğrafya Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 403
Özet
Bu çalışma ekonomik faaliyetlerin yeni yer seçimini ifade eden kümelenme konusuna odaklanmaktadır. Kümelenmeyi, salt bir coğrafi yoğunlaşma olarak görmek yerine öz yönetim ve kendi kendine organize olma kapasitesine sahip sosyo-mekânsal yapılar olarak görmektedir. Bu yüzden durağan ve sabit bir küme tanımını eleştirmekte, dinamik ve değişken süreçleri içeren mekânsal organizasyon varsayımıyla kümeleri ele almaktadır. Kümeleri değişen ve dönüşen sosyo-mekânsal örüntüler olarak ele alması nedeniyle konuya evrimselci ve kurumsalcı ekonomik coğrafya perspektifleriyle yaklaşmaktadır.Çalışmada ilk olarak ekonomik coğrafyadaki bilgi kuramsal gelişmeler ele alınmakta ardından kümelenme teorileri tartışılarak bunların temel varsayımları değerlendirilmektedir. Ardından küme olarak tarif edilen endüstriyel yoğunlaşmaların ölçümü ve bunun için geliştirilen yöntemler üzerinde durulmaktadır. Yöntem ve tanım üzerine olan tartışmaları kümelenme politikaları konusu izlemekte, kümelenmenin yeni bölgesel ve ekonomik kalkınma modeli olarak neden önem kazandığı ortaya konulmaya çalışılmaktadır.Çalışmanın bu kuramsal çerçevesinin ardından ikinci bölümde Türkiye'de kümelenmenin göstergelerinden bir olarak değişik mekânsal ölçeklerde endüstriyel yoğunlaşmalara bakılmaktadır. NUTs Düzey 2 Bölge bazında imalat sanayinin coğrafi yoğunlaşmasının ardından iller düzeyinde sektörel kümelenme eğilimleri analiz edilmektedir. Bunun için yeni bir yöntem denemesi olarak mekânsal veri analizi yöntemi kullanılmaktadır. Bu yöntem aynı zamanda Türkiye'deki endüstriyel yoğunlaşmaların merkez-çevre modeli çerçevesinde analizi için uygun yöntem önerisi olarak sunulmaktadır.Türkiye'de yeni sanayi merkezlerinin çevresine olan etkilerini açığa çıkarmak için ise Uşak çalışma alanı örneğinde geri dönüşüm kümesi ele alınmakta ve araştırılmaktadır. Bu amaçla Uşak'taki geri dönüşüm kümesi evrimselci bir perspektifle ele alınarak gelişim tarihi incelenmiş, bu gelişimde rol oynayan faktörlerin yanı sıra zaman içinde ilde beliren endüstriyel çatallanmalar ortaya konulmaktadır. Bunun ardından geri dönüşüm kümesinin bugünkü kurumsal yapısı alan çalışmasından elde edilen verilere dayanılarak incelenmekte küme içi ve küme dışı dinamikler sorgulanmaktadır. Bu küme üzerinde yapılan analizlerden yola çıkarak Uşak kent ekonomisi ile Türkiye'deki yeni sanayi odaklarından bir olan Denizli kent ekonomisi arasındaki ilişkiler ve bağlantılar sorgulanmakta ve böylece merkez-çevre modeli kapsamında Türkiye'deki yeni sanayi kümelerinin bölgesel etkileri sorgulanmaktadır.
Özet (Çeviri)
This study focuses to industrial clustering processes and industrial clusters themselves which expresses new geographies and locations of economic activities. Instead of pure geographical concentration, it approaches to industrial clusters as new social-spatial structures have capability of self governance and self organization. Therefore a fixed and stable cluster definition is criticized and clusters are discussed as spatial organizations comprise restlessly change and transformative processes. In conformity with these assumptions industrial clusters are dealed with in evolutionary and institutional economic geography perspective.In the study firstly recent epistemological progressions are examined and then clustering theories and their basic assumptions are evaluated. After that, it touches onto measurement methods of industrial clusters which progressed for this purpose and consider them as geographical concentrations. Clustering policy subject comes after debates relating to definition and measurement methods and ascendant significance of clustering policies as a new model of regional and economic development and its reasons are discussed later on.After this theoretical framework, in the second section of the study spatial concentration of industries in Turkey is mapped and evaluated at various geographical scales. In this regard, manufacturing industrial agglomeration and clustering tendency of industries are investigated by the time at NUTS 2 and 3 regions levels based on statistical employment data. For determining of industrial clustering tendency, spatial data analysis method is employed and it is proposed as the most convenient method to analyze industrial clustering dimensions in Turkey in point of regional core-periphery model.Peripheral effects of new industrial clusters (new industrial nodes) are revealed in case of Uşak recycling cluster. For this purpose the recycling cluster was chosen as case study and its historical development examined in evolutionary perspective with considering factors have a part in this development and regional industrial bifurcations. Then institutional structure of the cluster and its internal and external dynamics are analyzed basing on data extracted from field study, observations in the area and other knowledge sources. Besides interaction between firms within the cluster and with other clusters, characteristics such as specialization, disintegration, organization structure, decision making processes, interaction between actors, innovation, learning processes, knowledge diffusion and other many distinguished features of of the cluster are manifested in the concept institutional structure. All evaluations and the results of the research conducted in Uşak are interpreted as clue of peripheral effects between Denizli and Uşak in term of regional industrial clustering.
Benzer Tezler
- Türkiye imalat sanayiinde sektörel kümelenme ve rekabet gücü: Seçilmiş bölgeler için bir analiz
Sectoral clustering and competitiveness in Turkish manufacturing industry: An analysis for the selected regions
HAYRİYE İMER
- Türkiye'deki organize sanayi bölgeleri yapılanmasında ıslah organize sanayi bölgeleri ve Tekirdağ örneği
Organized industrial zone in Turkey breeding organized industrial zones in structuring and Tekirdag case
MUSTAFA MASATLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
Çalışma Ekonomisi ve Endüstri İlişkileriCumhuriyet ÜniversitesiÇalışma Ekonomisi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RASİM YILMAZ
- Stratejik yönetim anlayışının kümelenmelerde uygulanabilirliği: ostim savunma ve havacılık kümelenmesi (OSSA) modeli
Applicability of strategic management approach in clusters: ostim defence and aviation cluster (OSSA) model
BİRCAN TOLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
Savunma ve Savunma TeknolojileriYıldız Teknik Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FAHRİ ERENEL
- Türkiye'nin imalat sanayinde sektörel ve bölgesel kümelenmelerin dışsallık etkileri
Spillover effects of sectoral and regional clusters in manufacturing industry of Turkey
SELDA YÜCER
Yüksek Lisans
Türkçe
2008
EkonomiAbant İzzet Baysal Üniversitesiİktisat Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. SEYİT KÖSE
- Sanayi kümelenmesi yaklaşımı içerisinde Ankara Ostim medikal sanayi kümelenmesinin değerlendirilmesi
The evaluation of Ankara Ostim medical industry in the industry cluster approach
KÜBRA YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2011
Şehircilik ve Bölge PlanlamaGazi ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. DEMET EROL