'Endüstriyel paternalizm' üzerinden sanayileşme: Çanakkale Seramik Fabrikası örneği
Industrial paternalism in Çanakkale: The case of Çanakkale Ceramic Factory
- Tez No: 304366
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. DERYA FIRAT
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sosyoloji, Sociology
- Anahtar Kelimeler: Factory, Industry, Power, Industrial paternalism, Peasants as a workers, rural, class, oral history
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sosyoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Genel Sosyoloji ve Metadoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 316
Özet
Sanayileşme, uzun yıllar boyunca gelişmişliğin temel göstergelerinden birisi olagelmiştir. Gelişmekte olan ülkeler, ortak refahın yaratılması ve zenginleşmenin aracı olarak kalkınma stratejilerinin temeline sanayileşmeyi koymuştur. Genelde özel sektörün yeteri kadar gelişmediği bu ülkelerde devlet, sanayinin kurulması ve yaygınlaştırılmasında başat bir rol üstlenmiştir. Türkiye'nin de benzer bir deneyimi paylaştığını söyleyebiliriz. Devlet, özel sermayenin kendi ayakları üzerinde durabilecek yetkinliğe ulaşmaya başladığı 1950'lere kadar, sanayileşme sürecinin temel aktörü olmuştur. 1950'den sonra hür girişimcilerin devletin yanında sanayi çarklarının başına geçtiğine tanık olmaktayız. Bu çalışma Çanakkale ili Çan İlçesi'nde 1960 yılında faaliyete geçen ?Çanakkale Seramik Fabrikası?nı inceleyerek özel sektörün neden olduğu sanayileşme deneyiminin kırsal alanda ne gibi sonuçlar doğurduğunu anlamayı amaçlamaktadır. Bu amaçla Çan İlçesinde, sözlü tarih tekniği kullanılarak derinlemesine mülakatlar yapıldı. Bu mülakatlar sayesinde, kırsal yapıda meydana gelen dönüşüm ve fabrikanın ilçe üzerinde kurduğu iktidarın nasıl işlediği ortaya konulmaya çalışıldı. Sanayi girdiği yerde üretim ilişkilerinden toplumsal yapıya bir dizi değişikliğe neden olarak bazı melez yapılar ortaya çıkarır. Bunun en somutlaştığı alan emek piyasasıdır. Tarımdan tam kopamayan ama fabrikada çalışan bir emek yapısı ortaya çıkartmaktadır. ?İşçileşmiş köylüler? olarak adlandıracağımız bu emek biçimi, kırsal ile bağların kopmadığı sanayileşme deneyiminde süreklilik gösterdiğini söyleyebiliriz. Yerelde kurulan sanayide istihdam yaratmadaki bu gücü sayesinde, kırılması güç ?endüstriyel paternalist? ilişkiler geliştirerek iktidarını fabrika üzerinden sağlamlaştırmaktadır.Anahtar Kelimler: Fabrika, Sanayi, İktidar, Endüstriyel Paternalizm, İşçileşmiş Köylüler, Kırsal, Sınıf, Sözlü tarih
Özet (Çeviri)
Industrialization, for many years has been one of the basic indicators of development. In developing countries have put industrialization as a basic of the development strategies as a means of enrichment and in order to create a common prosperity. In general, in these states where the private sector has not been sufficiently developed, it has taken a dominant role in the establishment and dissemination of industry. We also can say that Turkey, too shares a similar xperience. The state, until the private capital began to reach competency to stand on their feet as of the 1950s, was the basic actor of thee process of industrialization. After 1950, we can see that next to the state, independent entrepreneurs, have come to the gears of the industry. The aim of this study is to review the“Canakkale Ceramics Factory”which was established in 1960 in Çanakkale, Çan, and to understand which results were born by the industrial experience caused by the private sector in rural areas.For this purpose, by using the technique of oral history in the county of Çan, in-depth interviews were performed. Thanks to these interviews, the conversion of the rural nature and the power of the factory built on the district has tried to be shown.Industrial brings into fore some hybrid structures causing several changes from manufacturing relations to social structure everywhere it enters. The most concrete issue of this is the labor market. A labor structure occurs of factory workers who are not fully release from agriculture. We can say that this type of labor which we call“Peasants as a workers? shows continuity in an industrial experience where the ties with rural affairs does not break off. Thanks to this power in the creation of employment in the industry locally established, it strengthens its power through the factory by developing ”industrial paternalism" relationships which are hard to break.
Benzer Tezler
- Türkiye'de faaliyette bulunan uluslararası ortak girişimlerde örgütsel değerlerin ve uygulamaların toplumsal temelleri
The societal fundamentals of organizational values and practices of international joint ventures in Turkey
TÜLAY İLHAN
Doktora
Türkçe
2006
AntropolojiKaradeniz Teknik ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
PROF.DR. KAMİL YAZICI
- Endüstriyel çalışma ortamlarında otomatik aydınlık kontrolü
Automatic lighting control on industry
METİN ORTATAŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Mühendislik BilimleriBozok ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ORHAN ER
- Sokak modası ve iki farklı metropolde (Milano ve İstanbul) karşılaştırmalı olarak incelenmesi
Street fashion and a comparative study in two different metropolis (Milano and Istanbul)
MERVE TAŞKIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Giyim EndüstrisiAnadolu ÜniversitesiEndüstriyel Sanatlar Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSTAFA ERDEM ÜREYEN
- Competitive advantage and clusters: Evidence from textile, wearing apparel, carpet, automotive, tourism, and furniture clusters in Turkey
Rekabetçi avantaj ve kümelenmeler: Türkiye'deki tekstil, hazır giyim, halı, otomotiv, turizm ve mobilya kümelenmelerinden bulgular
NİGAR ÇAĞLA MUTLUCAN
- Namlu modellenmesi ve borlanmış aısı 4140 namlu malzemesinin aşınma davranışlarının incelenmesi
Modelling a burrel and analysing of wear behaviours of boronized aisi 4140 material
UĞUR BOZALİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri Ürünleri TasarımıKarabük ÜniversitesiEndüstriyel Tasarım Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSTAFA YAŞAR
