Topkapı Sarayı Müzesi Yıldız Porselenleri Koleksiyonu'nun değerlendirilmesi
Evaluation of Yıldız Porcelain collection of the Topkapı Palace Museum
- Tez No: 304365
- Danışmanlar: PROF. DR. ZEKİ SÖNMEZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk İslam Sanatları Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 603
Özet
Sultan II. Abdülhamid dönemi (1876-1909), porselen tarihimizin zirveye ulaştığı yıllardır. Sultan II. Abdülhamid'in sanata olan ilgisi, batı ülkelerinin görülmesi sonucu yeni teknolojilerin ülkeye getirilme isteği, Anadolu'da yüzyıllar boyunca geliştirilmiş olan çini ve seramik sanatının yeniden canlandırılması düşüncesi, fabrikanın yapımında etkili olmuştur.Fabrikanın kuruluşunda gerekli olan ileri teknoloji, her türlü malzeme ve kalıp ilk olarak, Fransa'daki Sèvres ve Limoges fabrikalarından getirilmiştir. Fabrika, 1894'te üretime geçmiştir. Fabrikanın ilk müdürü, Louis Date isimli bir Fransız'dır.Yıldız Çini Fabrikası'nda, Halid Naci, Mesrur İzzet, Hoca Ali Rıza, F. Zonaro gibi önemli sanatçılar da çalışmıştır.Fabrikanın kurulduğu ilk yıllarda üretilen eserler, Fransız porselenlerinin etkisindedir. Porselenlerin zemin renkleri, genellikle sıraltı koyu mavi, koyu pembe, sarı ve turkuazdır. Altın yaldız bol miktarda kullanılmıştır. Kabartma çiçekler, girlandlar, kuş ve eros resimleri, yağlıboya tablo görümündeki olağanüstü renkli panolar önemli eserlerdir. Manzara resimleri, Osmanlı gelenek ve beğenilerine uygun olarak yapılmıştır. Yıldız Porselenleri, form ve bezeme açısından pek çok tarzın birlikte kullanıldığı eklektik özellikler taşır. Doğu-batı sentezinin yer aldığı eserlerde, barok, rokoko, neo-klasik, antik öğeler ve Osmanlı motifleri bir arada görülmektedir. Saray ve çevresi için üretilen bu porselenlerden bazılarının, batı ülkelerine hediye olarak gönderildikleri bilinir. Eserlerin bazılarında Osmanlı arması, sultanın adının baş harfleri ve tuğrası bulunur.1909 yılında II. Abdülhamid'in tahttan indirilmesiyle üretim durdurulmuştur. Bu dönemde fabrika, Müze-i Hümâyûn Müdürlüğü'ne bağlanır. 1911 yılında fabrika tekrar üretime geçer ancak Birinci Dünya Savaşı'nda (1914-1918) tekrar kapanır. Fabrikada, savaş yıllarında ülkenin gereksinim duyduğu telefon ve telgraf izolatörleri için eski ustalar bir araya getirilerek porselen fincanların üretimi yaptırılır. 1920 yılında İstanbul'un işgali ile başlayan Osmanlı İmparatorluğu'nun son günlerinde fabrika kapanır.1957'de fabrikanın yeniden açılması için girişimler başlar, restorasyonu ve yeniden işletilmesi amacıyla 1959'da Sümerbank'a devredilir. Fabrikanın yeni ismi Sümerbank Yıldız Porselen Sanayii Müessesesi olarak değiştirilir. 1961'de fabrika, Yıldız Çini ve Porselen Sarayı Müessesesi adını alır. Fabrika, 1994'te TBMM Milli Saraylar Daire Başkanlığı'na devredilir.Anahtar kelimeler; Porselen, Yıldız, seramik, dekorlama, koleksiyon.
Özet (Çeviri)
The period of Sultan Abdülhamid II (1876-1909) is significantly the peak of the porcelain history. Sultan Abdülhamid?s II interest in art, the consequences of his visits to western countries lead to desire to import new technology and the idea of reviving the tile and ceramics art that had developed in Anatolia for hundreds of years, inspired the construction of this factory.The advanced technology and various kinds of materials and moulds necessary for the establishment of the factory were brought from the Sèvres and Limoges factories in France. The production started in 1894 and the first manager of the factory was a Frenchman named Louis Date.Halid Naci, Mesrur İzzet, Hoca Ali Rıza and F. Zonaro important artist worked at the Yıldız Tile Factory.The first piece of works produced are mainly influenced by the French porcelain. The ground color of the porcelains usually has an underglaze of dark blue, dark pink, yellow and turquoise. Gilding is used extensively. Flowers, garlands, bird and Eros pictures in relief of extravagantly colored panels that resemble to oil paintings are characteristic facts in the porcelain. The landscapes on the panels are made according to Ottoman taste and tradition. The Yıldız porcelain is eclectic combining many different shapes and styles of decoration. The objects display and east-west synthesis, baroque, rococo, neo-classical and antique elements as well as Ottoman motifs. It is known that some of this porcelain that was produced for the palace and palace circles also has been sent to western countries as gifts. Some of the pieces have the Ottoman armorial device, the sultan?s initials and his cipher.When Abdülhamid II was deposed in 1909 the production was stopped. During the time, the factory was attached to the General Directorate of the Imperial Museum. The factory starts production again in 1911, but closes down during World War I (1914-1918). During those years the old skilled workers were urged to take action back at the factory to produce telephone and telegraph insulators which were used for communication. By the invasion of Istanbul in 1920, the factory was shut down as the Ottoman Empire was collapsing.In 1957 new initiatives are taken to reopen the factory. The restoration and operation of the factory is handed over to Sümerbank in 1959 and the named is changed to Sümerbank Yıldız Porcelain Industrial Establishment. In 1961 the factory is renamed as Yıldız Tile and Porcelain Industrial Establishment. Finally, in 1994 it was turned over to the Turkish National Assembly?s General Directorate of National Palaces.Key words; Porcelain, Yıldız, ceramic, decoration, collection.
Benzer Tezler
- Topkapı Sarayı mutfaklarının koruma projesi
The conservation project of Topkapı Palace kitchens
YEŞİM ALTINBIÇAK
- Topkapı Sarayı Müzesi giysi koleksiyonunun çağdaş moda tasarımında kaynak olarak değerlendirilmesi
Using the costume collection at the Topkapı Palace Museum as a source for the contemporary fashion design
SEHER SELİN TÜMÖZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2002
MüzecilikYıldız Teknik ÜniversitesiMüzecilik Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HÜLYA TEZCAN
- Topkapı Sarayı Müzesi Kütüphanesinde E.H. 1487 numarayla kayıtlı bir Mecmûa-i Tevârîh (İnceleme-metin)
Mecmûa-i Tevârîh (E.H. 1487) in the Library of Topkapı PalaceMuseum: Analyse and text
HATİCE PİROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Türk Dili ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiTürk Dili ve Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ALİ EMRE ÖZYILDIRIM
- Topkapı Sarayı Müzesi cumhuriyet dönemi restorasyonları dönemi
Topkapı Palace Museum's restorations during republican period
ÜMRAN KARAHASAN
- Topkapı Sarayı Müzesi hazinesinde bulunan neceflerin kataloğu
Başlık çevirisi yok
BELKIS BUKET BAYOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
1992
Sanat TarihiYıldız Teknik ÜniversitesiMüzecilik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÖZDEN SÜSLÜ