Bizans sanatında yemek sahneleri
Meal scenes in Byzantine art
- Tez No: 304405
- Danışmanlar: PROF. DR. GÜLGÜN KÖROĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Sanat Tarihi, Art History
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Sanat Tarihi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Batı Sanatı ve Çağdaş Sanat Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 167
Özet
Birlikte yenen yemekler ve mucizevi biçimde çoğaltılan yiyecekler Eski ve Yeni Ahit'te çok yerde karşımıza çıkmaktadır. Bu yemeklerden Bizans sanatında en çok betimlenenleri, Eski Ahit'ten; Eyüp'ün Oğlunun Evinde Şölen, Dothaim'de Yusuf'un Erkek Kardeşlerinin Yemeği, Çölde Bıldırcın ve Man Şöleni, Yeni Ahit'ten; Son Akşam Yemeği, Simon'in Evinde Yemek, Kana Düğünü, Ekmeklerin ve Balıkların Çoğaltılması gibi sahnelerdir.Hristiyan yemek âdetleri Greko - Romen kültürden ve Yahudi yemeklerinden etkilenmiş, bu etki Yeni Ahit ve Bizans sanatına yansımıştır. Yemek odaları ve mobilyaları, uzanarak oturarak yemek yemek, masa başkanı (symposiarch) ve onur konuğu bölümü gibi sofrada hiyerarşik oturma düzeni gibi özellikler Greko-Roman yemek âdetlerinin devamı olarak görülmüştür. Sigma / Stibadium koltukları geç dönemlerde kaybolup yerini Batılı kare ya da dikdörtgen yüksek masalara bırakmıştır.Hristiyan yemek âdetleri, Greko - Romen kültürünü miras alsa da yiyeceklerin betimlemesi Greko - Romen dönemin doğalcı anlatımının aksine sembolik ve şematizedir. Çoğunlukla dini bağlamda karşımıza çıkan yemek sahnelerinin Bizanslıların gündelik yiyeceklerini yansıtma eğilimi oldukça kısıtlıdır. Bizans sanatında sofralarda en çok betimlenen yiyecekler ekmek, şarap ve balık üçlüsüdür. Bu üç yiyecek de İsa'nın bedeniyle ilişkilidir. Orta Bizans döneminden itibaren sofralarda pişmiş kümes hayvanları ve kök sebzeleri de görülmeye başlanmış; Geç Bizans dönemi yemek sahnelerindeyse sofralardaki yiyecekler, kaplar ve sofra araç gereçleri çeşitlenip zenginleşmiştir.Erken dönemlerde yemek tasvirlerinde sofrada kişiye özel çatal - bıçak, kupa bulunmaz ve yemek elle yenmekteyken; Orta Bizans döneminden itibaren özellikle Son Akşam Yemeği sahnelerinde çatal - bıçak, peçete gibi sofra eşyaları betimlenmeye başlanmıştır. Kana Düğünü ve Beş Bin Kişinin Doyurulması gibi sahnelerde betimlenen kişi sayısında zaman içinde artış olmuş, kompozisyon simetrik şablonu aşarak dinamizm kazanmıştır. Kana Düğünü sahneleri, kimi örneklerde mucizenin betimlenip şölenin betimlenmemesi ya da gelin ve damadın gösterilmemesi gibi anlatımda çeşitlilik göstermektedir. Cucer - St. Nicola'daki gibi canlı ve zengin anlatımın olduğu Kana Düğünü örnekleri, şölen sofralarının şematize eğilimlerinin kimi yerlerde aşıldığının bir kanıtıdır.
Özet (Çeviri)
Meals in commune and multiplication of foods in a miracle way appear in many chapters in Old and New Testament. Most frequently depicted of these are, from Old Testament; Feast at Job?s Sons? House, Joseph?s Brothers? Feast in Dothaim, Quail and Manna Feast in Desert, From New Testament; Last Supper, Dinner at Simon?s House, Wedding at Cana, Multiplication of Loaves and Fishes.Christian dining habits, influenced by Greco-Roman culture and Jewish mealsare frequently found in New Testament and Byzantine Art. Dining rooms and related furniture, eating in reclining position, hierarchical sitting order as table master (symposiarch) and honoured guest part are to be considered as continuation of Greco-Roman dining habits. Late periods onwards Sigma / Stibadium couches disappeared and high triangle Western tables started to took their places.Christian dining habits, influenced by Greco - Roman culture but the depiction of food is symbolic and schematized in contrast to naturalism of Greco ? Roman period. Meal scenes which are usually appers in religios context have limited tendency to reflect Byzantine daily diet. Triangle of bread, wine and fish are the commonly depicted food and beverages at the banquet tables of Byzantine Art; because this triangle is associated with Christ?s body. Roasted poultry and root vegetables can be seen on tables in Middle Byzantine Period onwards; while tableware, cutlery and foods had been proliferated in Byzantine Late Period.In Early Period meal depictions, as there were not individual cutlery and cups and meal was eaten by hands; starting from Middle Period, especially in Last Supper scenes, cutlery depictions had been started to seen. There was also an increase of figures in Wedding at Cana and Multiplication of Breads and Loaves secenes? depictions and the compositon of these scenes went beyond symmetric patterns and acquired dynamism. Depiction of miracle in spite of the feast or not to depict the bride and groom show variency in some examples of Wedding at Cana. Lively and rich examples like Wedding at Cana in Cucer - St. Nicola are the proofs of feast tables that went beyond the schmetised tendency.
Benzer Tezler
- Bizans resim sanatında refrigerium sahneleri
Refrigerium scenes in Byzantine art
TUĞÇE KARADEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Güzel SanatlarÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE ÇAYLAK TÜRKER
- Bizans sanatında son akşam yemeği sahneleri
The last supper scenes in Byzantine art
AYŞE İŞLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Sanat TarihiPamukkale ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. MURADİYE ÖZTAŞKIN
- Kapadokya Bölgesi Bizans dönemi kiliselerinde son akşam yemeği konulu duvar resimleri
Wall paintings of the last supper from the Byzantine period churches of the Cappadocia
MERVE KALAFAT YILMAZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Güzel Sanatlarİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. ÖZGÜ ÇÖMEZOĞLU UZBEK
- Bizans İmparatorluğu'nda yemek ve mutfak kültürü
Food and culinary culture in the Byzantine Empire
AYŞEGÜL MELİS DİLEK
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Sanat Tarihiİstanbul ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. ÜMMÜHAN MELDA ERMİŞ