Psikolojik danışmaların empatik becerilerinin ve kişilik özelliklerinin incelenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 30584
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BETÜL AYDIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 92
Özet
66 BÖLÜM V ÖZET, SONUÇ VE ÖNERİLER Özet ve Sonuçlar Psikolojik danışman ile danışan arasındaki iletişime dayanan psikolojik danışmada amaç, danışanda olumlu değişikliklerin ortaya çıkmasını sağlamaktır. Bu değişikliklerin gerçekleşmesinde, psikolojik danışmanın empatik beceri düzeyinin yüksek olması evrensel olarak kabul edilen bir görüştür. Truax (1963) ve Bergin (1963), danışmanın empati becerisinin yüksek olmasının danışanda olumlu yönde değişiklikler oluşmasını sağladığını belirtirken, düşük empati becerisinin ise danışanda kişilik gerilemesi ile ilişkili olduğunun bir çok deneysel çalışma ile ortaya konduğunu vurgulamaktadırlar. Rogers tarafından temel tedavi tekniği olarak kabul edilen empati, psikolojik danışmada başarı için oldukça önemli bir değişkendir. Bunun yanında Tyler (1969), Brammer ve Shostrom (1977) ve Hemblin (1974) gibi yazarlarca da belirtildiği gibi psikolojik danışmada başarı, kişisel bir olaydır. Bu nedenle danışmanın kişisel özelliklerinin, danışmanın sonucunu etkilemesi kaçınılmazdır. Psikolojik danışmada, danışmanın kişisel etkisi kuramı, bugün artık kabul edilir bir görüş olmuştur (Bergin ve Soloman, 1970, s. 225). Bu kuramsal yaklaşım psikolojik danışmanların empatik beceri düzeyleri ile kişilik özelliklerinin bilinmesinin ve empatik beceri düzeylerinin hangi kişilik özellikleri ile ilişkili olduğunun saptanmasının gereğini ortaya koymaktadır.67 Ülkemizde psikolojik danışmanların empatik beceri düzeyleri ile ilgili araştırmalar sınırlıdır. Danışmanların kişilik özellikleri ile ilgili olarak yapılan birkaç araştırma vardır ki, bu çalışmaların hepsinde ömeklem öğrencilerden oluşturmaktadır. Bu çalışmada, 1994 yılında istanbul ilinde, okul ve hastahanelerde çalışan psikolog ve psikolojik danışmanların empatik beceri düzeyleri ile kişilik özellikleri saptanmış ve empatik beceri düzeyinin yüksek ve düşük olmasının hangi kişilik özellikleri ile ilişkili olduğu araştırılmıştır. Empatik beceri düzeyini ölçmek için Dökmen (1988) tarafından geliştirilen“Empatik Beceri Ölçeği-B Formu”kullanılmıştır. Kişilik özellikler ise Savran (1993) tarafından dilimize kazandırılarak, geçerlik ve güvenirlik çalışmaları yapılmış olan“Sıfat Listesi (ACL)”ile ölçülmüştür. Araştırma ömeklemi 103 kişiden oluşmaktadır. Araştırma ile toplanan veriler, her iki ölçeğin değerlendirme yöntemlerine uygun olarak değerlendirilmiş ve sıfat listesinden elde edilen ham puanlar daha sonra standart puana çevrilmiştir. Her bir değişkne göre elde edilen puanların aritmetik ortalama ve standart sapmaları hesaplanmıştır. Ortalamalar arasındaki farklılık ise bağımsız grup t testi ile test edilmiştir. Daha sonra ise empatik beceri puanları sıralanarak üst ve alt çeyrekte yer alan psikolojik danışmanların kişilik özelliklerinin aritmatik ortalaması, standart sapması hesaplanmış ve aradaki fark t testi ite araştırılmıştır. Psikolojik danışmanların empatik beceri ortalamaları 185, standart sapması ise 25.1 olarak bulunmuştur. Cinsiyete göre empatik beceri düzeyleri arasında anlamlı bir farklılık tesbit edilmemiştir. 30 yaş ve daha genç olan psikolojik danışmanların empatik beceri puanları 31 yaş ve üstünde olanlardan daha yüksek bulunmuştur ancak aradaki fark istatiksel açıdan anlamlı değildir. Lisansüstü eğitim yapaplann empatik beceri düzeyleri lisans eğitimi olanlara oranla daha yüksek olarak saptanmış ancak bu farkın da anlamlı olmadığı görülmüştür. Rehberlik ve psikolojik68 danışmanlık bölümü mezunlarının empatik beceri puanları, psikoloji mezunlarından daha yüksek olmakla beraber istatiksel açıdan anlamlı bir fark yoktur. Çalışma alanlarına göre empatik beceri düzeylerine baktığımızda, okulda çalışanlar, klinikte çalışanlara oranla daha yüksek puan elde etmişlerdir.Ancak iki grubun ortalamaları arasında t testi.05 düzeyinde anlamlı sonuç vermemiştir. Psikolojik danışmanların sıfat listesinin 24 alt boyutundan en yüksek puan aldıkları kişilik boyutları ihtiyaç ölçeklerinde, başatlık, düzen, sebat, duyguları anlama, yakınlık ve gösteriş; diğer ölçeklerde ise ideal benlik, yaratıcı kişilik ve askeri liderlik olmuştur. En düşük puan alınan kişilik boyutları ise, ihtiyaç ölçeklerinde, ilgi görme, bağımsızlık, saldırganlık ve kendini suçlama, diğer ölçeklerde ise otokontrol, kadınsı ve erkeksi özellikler olmuştur. Empatik beceri düzeyi yüksek olan psikolojik danışmanların en yüksek puan aldıkları kişilik boyutları askeri liderlik, ideal benlik, yaratıcı kişilik ve başatlık iken, empatik becerisi düşük olanların düzen, yakınlık, karşı cinsle ilişki ve kişisel uyum en yüksek puan aldıkları kişilik boyutlarıdır. Empatik becerisi yüksek olanlar danışmaya hazjr olma, kadınsı özellikler, ilgi görme, ve bağımsızlık alt boyutlarından, empatik becerisi düşük olanlar ise ilgi görme, bağımsızlık, saldırganlık ve başarma alt boyutlarından en düşek ortalamaları elde etmişlerdir. Ortalamalar arasındaki farkı test ettiğimizde düşük empatik becerisi olan denekler lehine, düzen alt boyutunda.05 düzeyinde ve danışmaya hazır oluş alt boyutunda.01 düzeyinde anlamlı sonuç bulunmuştur. Danışmaya hazır oluş alt boyutu, kişinin yaşadığı sorunlar nedeni ile psikolojik danışmaya ihtiyaç duyması ile ilgilidir. Diğer bir deyişle kişi başkalarına yardım etmekten çok kendisi yardıma ihtiyaç duyar. Düzen alt boyutu ise, değişimlere açık olmama, dürtülerini kontrol etmede katı ve amaçlarını gerçekleştirmek için tuttuğu yoldan sapmayacak kadar sabit fikirli olmak anlamındadır.69 Danışmanların yüksek empatik beceriye sahip olmaları için kişisel sorunlarını halletmiş, kendine güvenen, yeniliklere ve değişimlere açık ve sabit fikirli olmayan özelliklere sahip olması gerekmektedir. Öneriler Ülkemizde psikolojik danışmanların empatik beceri ve kişilik özellik ile ilgili araştırmalar oldukça sınırlıdır, psikolojik danışmanların kişilik özellikleri ile ilgili araştırmaların daha geniş örneklem grupları ile ve farklı ölçekler kullanılarak yapılmasında yarar görülmektedir. Literatürde psikolojik danışmanların kişilik özelliklerine ilişkin farklı bulgular vardır ve etkili psikolojik danışmanın özellikleri hala tartışılmaktadır. Türkiye'de de yapılacak çalışmalarla bu konudaki tartışmaların hızlanacağı düşünülmektedir. Araştırma sonucuna göre psikolojik danışmanın kendisinin danışmaya gereksinimi arttıkça ve kişilik özellikleri esnekliğini yitirdikçe empatik becerileri düşmektedir. Bu nedenle psikolojik danışmanların eğitimleri sırasında danışan olarak danışma ilişkisini yaşamaları yararlı olacaktır. Diğer bir bulgumuz, literatürün tersine çalışma süresi arttıkça empatik beceri düzeyi düşmektedir. Alanda çalışan psikolojik danışmanlara yönelik eğitim programlarının geliştirilerek uygulanması ile bu durumun değişeceği kanısındayız. Ülkemizde az araştırılmış olan empati ile ilgili deneysel araştırmaların ve danışanlar ile danışman eğitimcilerinden elde edilecek verilerin konunun daha da gelişmesine katkıda bulunacaktır. Empatinin bilişsel ve duyuşsal bileşenleri ile kişilik özellikleri arasındaki ilişkinin araştırılmasının yararlı olacağı düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
ABSTRACT This work has been done on 103 clinic and school psychologists in Istanbul in 1994. The aim of the research is to find out the skill levels and the personalities of the psychologists on empathy and to determine the differences between the psychologists having the high empathic skill levels and the low empathic skill levels. For this purpose, The Empathic Skill Scale (EBÖ-B Form) developed by Dökmen (1988) and Adjective Check List (ACL) have been used. It has been accounted for the psychologists that the average score for EBÖ-B form is 185 and the standart deviation is 25. Although the highest scores for personality traits have been obtained from ideal self scale (Iss) creative personal scale, military leadership scale, order and dominance by Adjective Check List, the lowest scores for personality traits were obtained from succorance, autonomy, self-control and feminine attributes scale. The scores obtained from the EBÖ-B Form have been listed in order and the differences between the top quarter and the lower quarter on the personalities have been searched. As a result, it has been noticed that the psychologists having the low empathic skill level got remarkable different averages on order and counseling readiness scale and personality traits than the psychologists having the high skill level from the view point of statistics.
Benzer Tezler
- Psikolojik danışmanlar ve sınıf öğretmenlerinin duygusal zekâ düzeyleri- iletişim ve empati becerilerinin karşılaştırılması
The comparision of emotional intelligence-communucation and empathy skills levels of psychological counselors and primary school teachers
DİLEK ALPER
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
PsikolojiDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. ŞÜHEDA ÖZBEN
- Klinik psikoloji eğitimi alan yüksek lisans öğrencilerinin iletişim becerileri ve empati düzeyleri arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Determining the relationship between communication skills and empathy levels of graduate students in clinical psychology
SEZİL TOMBUL
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÜsküdar ÜniversitesiKlinik Psikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ OĞUZ TAN
- Psikolojik danışmanların danışma becerilerinin geliştirilmesi
Improving counselling skills psychological counsellors
MUSTAFA USLU
Doktora
Türkçe
2005
PsikolojiSelçuk ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF.DR. RAMAZAN ARI
- Özel yetenekli ortaokul öğrencilerinin mükemmeliyetçiliklerinin,empati düzeyleri ve algılanan anne baba davranış biçimleri ile ilişkisinin incelenmesi
Investigation of the relationship between perfectionism, empathy levels and perceived parenting behaviors of gifted and talented secondary school students
ŞEYMA BOYDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimEskişehir Osmangazi ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ ZERRİN BÖLÜKBAŞI MACİT
- Rehber öğretmen ve psikolojik danışmanların afet ve acil durumlarda psikososyal müdahaleye ilişkin bilgi ve empati düzeylerinin belirlenmesi-Çanakkale örneği
Determination of guidance teachers' and psychological counselors' level of knowledge and empathy about psycho-social intervention in disaster and emergency situations: Çanakkale sample
NUMAN YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiAfet Eğitimi ve Yönetimi Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ FEHMİ VOLKAN AKYÖN