Psikiyatri polikliniğine başvuran kişilerde erken dönem uyum bozucu şemaların incelenmesi: Sağlıklı bireylerle bir karşılaştırma çalışması
Investigating early maladaptive schemas in people applying the psychiatry outpatient clinic: A comparison study with healthy participants/individuals
- Tez No: 306740
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Klinik Psikoloji Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 123
Özet
Bu çalışmada, psikiyatri polikliniğine başvuran bireylerde ve sağlıklı bireylerde erken dönem uyum bozucu şemalar ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkiler incelenmiştir. Araştırmada ayrıca, işlevsel olmayan tutumların erken dönem uyum bozucu şemalar ve psikolojik belirtiler arasında aracı bir rolünün olup olmadığı sorusuna yanıt aranmıştır. Psikiyatri polikliniğine ilk kez başvuran ve psikotrop ilaç kullanmayan 18-25 yaş arasındaki bireyler ve üniversite öğrencileri araştırmanın örneklemini oluşturmaktadır. Aktarılan değişkenlerin ölçülmesi amacıyla katılımcılara Young Şema Ölçeği Kısa Form-3 (YŞÖ-KF3), Beck Depresyon Envanteri (BDE), Maudsley Obsesif-Kompulsif Soru Listesi (MOKSL), Durumluk-Sürekli Kaygı Envanteri (STAIA-STAIB), Fonksiyonel Olmayan Tutumlar Ölçeği (FOTÖ) ve psikiyatri polikliniğine başvuran bireyler ve üniversite öğrencileri için ayrı ayrı oluşturulmuş olan demografik bilgi formları uygulanmıştır.Araştırmanın temel sorularını yanıtlamak amacıyla yürütülen MANOVA sonucunda hastaların karşılaştırma grubundan duygusal yoksunluk, karamsarlık, duyguları bastırma, iç içe geçme/bağımlılık ve cezalandırılma şema boyutları açısından farklılaştığı bulunmuştur. Hastalar ayrıca zedelenmiş otonomi, kopukluk, diğerleri yönelimlilik şema alanları açısından karşılaştırma grubundan ayrışmaktadır.Hastalarda psikolojik belirtileri yordayan şema boyutlarını belirlemek amacıyla Aşamalı Regresyon Analizleri yürütülmüştür. Regresyon Analizi sonuçlarına göre hastalarda depresyon belirtilerini duygusal yoksunluk ve iç içe geçme/ bağımlılık; obsesif- kompulsif belirtileri tehditler karşısında dayanıksızlık; durumluk kaygı belirtilerini kusurluluk ve karamsarlık; sürekli kaygı belirtilerini ise yine karamsarlık şema boyutunun yordadığı bulunmuştur. Şema alanları açısından bakıldığında ise zedelenmiş otonomi şema alanının psikolojik belirtileri yordadığı bulunmuştur.Hastalarda işlevsel olmayan tutumların şema alanları ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide aracı rolünü değerlendirmek amacıyla yürütülen Hiyerarşik Regresyon Analizi sonuçlarına göre zedelenmiş otonomi şema alanı ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide fonksiyonel olmayan tutumların aracı rolü olabileceği görülmüştür.Sonuç olarak, bulgular hastalarda gözlenen şema boyutları ve şema alanlarının karşılaştırma grubundan ayrıştığını ortaya koymaktadır. Ayrıca hastalarda psikolojik belirtileri yordayan şema boyutlarının genel olarak farklılaştığı ancak şema alanının ortak olduğu dikkat çekmektedir. Son olarak hastalarda işlevsel olmayan tutumların zedelenmiş otonomi şema alanı ile psikolojik belirtiler arasındaki ilişkide aracı rolünün olabileceği görülmüştür. Kuram ve uygulamaları destekleyen bu bulgular literatür ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
In this study, the relationship between early maladaptive schemas and psychological symptoms in people appyling psychiatry outpatient clinic and in healthy people was investigated. Furthermore, it was examined whether dysfunctional attitudes mediates between early maladaptive schemas and psychological symptoms. The sample of the study constitutes of people applying psychiatry outpatient clinic for the first time and using any psychotropic drugs and university students, whose age is in between 18 and 25. Young Schema Questionnaire, Beck Depression Inventory, Maudsley Obsesive Compulsive Inventory, State Trait Anxiety Inventory, Dysfunctional Attitudes Scale and demographic forms which were separately composed both for people applying psychiatry outpatient clinic and for university students were applied to participants in order to measure the mentioned variables.The results of Manova, which were carried out in order for answering the basic questions of this research, point out that patients differentiate from comparison group in terms of schema dimensions of emotional deprivation, negativity/pessimism, emotional inhibition, enmeshment/dependence, and punishment. In addition to that, patients diversified from the comparison group in terms of schema domains of impaired autonomy, disconnection and rejection and other-directedness. Stepwise regression analyses were carried out to indicate which schema dimensions predict psychological symptoms in patients. According to regression analyses, it is found that schema dimensions of emotional deprivation and enmeshment/dependence predict depressive symptoms; vulnerability to harm or illness predicts obsessive compulsive symptoms; defectiveness and negativity/pessimism predict state anxiety symptoms; negativity/pessimism predicts trait anxiety sypmtoms. It is found that shema domain of impaired autonomy predicts psychological symptoms in patients.According to the hierarchical regression analyses, which were performed to assess the mediator role of dysfunctional attitudes between schema domains and psychological sypmtoms in patients, dysfunctional attitudes appears to mediate between the domain of impaired autonomy and pscyhological symptoms.Consequently, results set forth that schema dimensions and schema domains differentiate between patients and (participants in) comparison group. Moreover, it is pointed out that schema dimensions predicting psychological symptoms differentiate among patients however, schema domains are common in this group. Finally, it is found that dysfunctional attitudes appears to mediate between the domain of impaired autonomy and pscyhological symptoms in patients. The results supporting the theory and the application are discussed in the light of the literature.
Benzer Tezler
- Obsesif kompulsif bozukluk hastalarında obsesyon, kompulsiyon ve endişe ile erken dönem uyum bozucu şemalar, üst-biliş ve düşünce eylem kaynaşması arasındaki ilişkinin incelenmesi
The relationship between early maladaptive schemas, thought action fusion, metacognitions and obsessions, compulsions, worry in obsessive compulsive disorder patients
BERGE VELİBAŞOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2014
PsikolojiHacettepe ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF BARIŞKIN
- Opioid kullanım bozukluğu olanlarda bağımlılık profilinin erken dönem uyumsuz şemalar, algılanan ebeveyn tutumu ve çocukluk çağı travmaları ile ilişkisi
The relationship of addiction profile with early maladaptive schemas, perceived parental attitude and childhood traumas in patients with opioid use disorder
RUKİYE DEMİRBAŞ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
PsikiyatriSağlık Bilimleri ÜniversitesiRuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. RAMAZAN KONKAN
- Antisosyal kişilik bozukluğu olan hastalarda Eksen I-Eksen II komorbiditesinin ve psikopati düzeylerinin araştırılması ve karşılaştırılması
Research of psychopathy levels and comparison of comorbidity with Axis I-Axis II disorders in antisocial personality patients
MEHMET OĞUZ
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
PsikiyatriGATARuh Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. ÜMİT BAŞAR SEMİZ
- Psikiyatri polikliniğine başvuran hastalarda unutulmuş çocukluk çağı tacizlerini yeniden hatırlamanın sıklığı
The Frequency of recovered memories of childhood abuse among psychiatric outpatients
MEDAİM YANIK
- Depresyon tanısı olan ve depresyon tanısı olmayan bireylerde kişilerarası duyarlılık ve ilişkilerle ilgili bilişsel çarpıtmaların ilişkisi: erken dönem uyumsuz şemalar ve psikolojik sağlamlık aracı rolü
The relationship between interpersonal sensitivity and interpersonal cognitive distortions in individuals with and without depression: the mediating role of early maladaptive schemas and psychological resilience
SABRİYE TOPALALİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
PsikolojiBursa Uludağ ÜniversitesiPsikiyatri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ AKKAYA