Geri Dön

Beyin ölümü ve organ naklinin sağlık personeli ve hukuki mevzuat açısından incelenmesi

Analyzing the brain death and organ transplantation perspective of the legal legislation and health staff's approach to the topic

PDF İndir

  1. Tez No: 308073
  2. Yazar: SELMA TEPEHAN
  3. Danışmanlar: PROF. DR. İMDAT ELMAS
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Adli Tıp, Hemşirelik, Hukuk, Forensic Medicine, Nursing, Law
  6. Anahtar Kelimeler: Beyin ölümü, organ nakli, adli olgu, Brain death, organ transplantation, forensic case
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: İstanbul Üniversitesi
  10. Enstitü: Adli Tıp Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Sosyal Bilimler Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 225

Özet

Günümüzde, kronik organ yetmezliği içerisinde olan hastalar için organ nakli en iyi ve çoğu kez tek tedavi yöntemi olarak önemini korumaktadır. Organ naklinde öncelikli sorun, temin edilen organ sayısının mevcut ihtiyaca göre çok yetersiz kalmasıdır. Organ temininde en önemli kaynak; tedavi sürecinde beyin ölümü tablosuna giren ve kendisine tıbbi destek verilen olgulardır. Bu tezin amacı öncelikle beyin ölümü tanısı ve organ nakli ile yakından ilgili olan yoğun bakım ünitelerinde görev yapan hemşire ve hekimlerin; beyin ölümü ve organ nakline ve konuyla ilgili hukuki mevzuata yaklaşımını ortaya koymaktır. Bunun yanı sıra beyin ölümü tanısı almış olgular arasında adli olguların yeri, önemi ve beyin ölümlü adli olgulara yaklaşımı, organ naklinde yaşanan zorlukların nedenlerinin saptanması ve çözüm önerilerinin tartışılması da hedeflenmiştir. Çalışma, retrospektif bir tarama ve anket çalışması olarak uygulanmıştır. Retrospektif tarama; İstanbul Bölge Organ ve Doku Nakli Hizmetleri Koordinasyon Merkezi beyin ölümü bildirim formu ve diğer kayıtlarından 2005-2009 yılları arasında beyin ölümü gerçekleşmiş 810 olgunun, beyin ölümü ve organ nakli ile ilgili verilerinin alınıp istatistiki olarak incelenmesiyle yapılmıştır. Anket çalışması; İstanbul Sağlık Müdürlüğü Genel Eğitim ve Araştırma Hastaneleri yoğun bakım ünitelerinde görev yapan gönüllü 279 hemşire ve 179 hekime uygulanmıştır. Anket çalışmamızda beyin ölümü tanısının tıbbi uygulamadaki önemine ilişkin yaklaşımlar sorgulandığında; hemşire ve hekimler sırasıyla %82-88'i organ nakline imkan sağlaması, %41-54'ü tıbbi desteğin sonlandırılmasına imkan sağlaması, %43-56'sı yaşam destek ünitelerinin bir an önce boşaltılabilmesi ve %41-46'sı da maddi harcamalara son verilebilmesine imkan sağlaması açısından önemli olduğunu belirtmiştir. Ülkemizde yoğun bakım yataklarının sayısının yetersizliği ve tıbbi desteğin maliyetinin yüksek olması dikkate alındığında, faydasız tıbbi desteğin kesilmesi ve yaşam destekleyen cihazların sırada bekleyen hastalar için bir an evvel boşaltılabilmesi büyük önem taşımaktadır. Tıbbi desteği kesme kararındaki yetkinin, hekimlerden alınarak hasta yakınlarına devredilmiş olması, beyin ölümü tanı ve kavramını yeterince bilmeyen hasta yakınlarının hastalarının tekrar yaşama dönebileceğini umut etmesine ve bu nedenle de tıbbi desteğin kesilmesi kararında ve organ bağışı konusunda isteksiz davranmasına yol açmaktadır. Bu durum, tedavi olmak için tıbbi destek cihazlarının boşalmasını bekleyen hastaları da olumsuz etkilemektedir. Donör olan beyin ölümlü olguların %40'ını, donör olmayan beyin ölümlü olguların ise %28 kadarını adli olguların oluşturuyor olması, adli tıp gereksinimlerine de uygun hukuki yaklaşımları zorunlu kılmaktadır. Donör olan adli olguların sadece %6 kadarında savcı iznine dair kayıt bulunmaktadır. Ayrıca donör olan olguların %10'unda, donör olmayan olguların ise %32'sinde adli olguların orijinine ilişkin herhangi bir kayıt bulunmamaktadır. Kayıtla ilgili eksikliklerin tamamlanması adli süreç açısından önem taşımaktadır. Beyin ölümü bildirim formlarında yer alan hekimler kurulunun uzmanlık alanları incelendiğinde donör olan olguların %12'si, donör olmayan olguların %20'sinde kardiyoloji uzmanı yerine dahiliye uzmanın kaşe ve imzasının yer aldığı görülmektedir. Bu sonuç bize uygulamada kardiyoloji uzmanına ulaşmada zorluklar yaşandığını göstermektedir. Hemşirelerin %16'sı, hekimlerin 20'si beyin ölümü ve organ nakliyle ilgili mevcut hukuki düzenlemelerin değiştirilmesi ve geliştirilmesi yönünde görüş bildirmiştir. Hukuka aykırı olarak ölüden organ alınmasına ilişkin cezai yaptırımlara yaklaşımı sorgulandığında; hemşirelerin %80'i, hekimlerin %61'i cezanın yetersiz ve caydırıcılıktan uzak olduğunu belirtmiştir. Organ nakli ile ilgili suç teşkil eden girişimlerin önlenmesinde, mevcut cezai yaptırımların ağırlaştırılmasından ziyade, organ teminini kolaylaştırıcı yasal düzenlemelerin yapılması ve beyin ölümü tanısına güveni artırıcı eğitim çalışmalarının yaygınlaştırılması gerekmektedir. Böylece hukuk dışı yollardan organ teminine duyulan ihtiyaç azalacaktır.

Özet (Çeviri)

Currently, transplantation is still the best and generally only treatment method for chronic organ failure. The primary problem of transplantation is severe donor organ paucity. Major organ source is patients under treatment who had brain death. The purpose of this thesis is to reveal staff intensive care nurses and physicians? approach to brain death, transplantation and legal procedures. Additionaly, importance of forensic cases within patients had brain death, and approach to forensic donor, determination of factors effecting transplantation and investigation of solution were aimed. This study was designed as retrospective scanning and questionnaire. Retrospective scanning was performed in 810 patients had brain death between 2005 and 2009 detected in data of Istanbul Local Organ and Tissue Transplantation Coordination Department. Results statistically assessed. The surwey was applied to voluntarily 279 nurses and 179 physicians who work intensive care units at İstanbul Health Directorate of Education and Research Hospitals. Study of questionnaire revealed that 82% of nurses and 88% of physicians sustain to provide transplantation, 41% of nurses and 54% of physicians sustain cessation of medical treatment, 43% of nurses and 56%of physicians sustain to empty life support unit and 41% of nurses and 46 % of physicians sustain to stop monetary expense. In our country, deficiency of intensive care unit capacity, and treatment coasts increase importance of cessation of useless medical treatment for providing to access waiting patients to life support unit. Alienation of treatment cessation authorization to patients relatives makes transplantation difficult since patients relatives ignore brain death and transplantation. Similarly, this situation effects badly patients waiting life support unit. Forensic cases who have brain death are 40% of donor patiens and 28% of non-donor patients. So accordance to the lagal procedure is crucial. Only 6 % of donor forensic cases has public prosecute permission. Additionally etiology of forensic cases is unclear in 10% of donor and 32% of non-donor cases. Completion of record?s deficiencies is important for judicial process. On the other hand, 12% of brain death reports of donor forensic cases was assigned by internist instead of cardiologist. This reflects unavailability to cardiologists. A 16% of nurses and 20 % of physicians noted to necessity of change and development of transplantation legal procedure. A 80% of nurses and 61% of physicians emphasized paucity of punishment to transplantation without permission. Donor organ supply facilitator arrangements should be considered as solution rather than punishment to interventions without permission. Similarly education to provide confidence about brain death diagnosis may facilitate donor supply. Consequently unlawful attempts about transplantation may be decreased.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    248708

    Hemşirelerin sosyodemografik verileri ve tükenmişlik düzeyleri ile organ nakline bakış açıları arasındaki ilişki

    The relationship between the perspectives upon organ donation and sociodemographic data and level of burn out in nurses

    ÖZGÜR AYTAŞ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2010

    Psikiyatriİnönü Üniversitesi

    Psikiyatri Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ŞÜKRÜ KARTALCI

  2. Tez No

    411849

    Tıbbi, sosyal ve sağlık çalışanları açısından organ nakli

    Medical, social and workers in terms of organ transplantantion

    MURAT ZAMBAK

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2014

    HastanelerBeykent Üniversitesi

    İşletme Yönetimi Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. MEHMET FİKRET GEZGİN

  3. Tez No

    693530

    Potansiyel donör takip sistemi tasarımı

    The desing of potential donor tracking system

    YAVUZ SELİM BAKAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2021

    Elektrik ve Elektronik MühendisliğiBursa Uludağ Üniversitesi

    Elektronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. FAHRİ VATANSEVER

  4. Tez No

    195450

    Din görevlilerinin organ nakli ve bağışına bakış açıları

    The viewpoint of religous officials to organ transplant and donation

    EMEL GÜDEN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2007

    Halk SağlığıErciyes Üniversitesi

    Halk Sağlığı Ana Bilim Dalı

    PROF.DR. FEVZİYE ÇETİNKAYA

  5. Tez No

    307907

    Donör bakımında karşılaşılan metabolik sorunlar ve hipotansiyonun greft fonksiyonlarına etkisi

    Başlık çevirisi yok

    ÖZKAN GÖRGÜLÜ

    Tıpta Uzmanlık

    Türkçe

    Türkçe

    2006

    Anestezi ve ReanimasyonAkdeniz Üniversitesi

    Anesteziyoloji ve Reanimasyon Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. ZEKİ ERTUĞ

Geri Dön