Sıfır stokla üretim sisteminin maliyet ve yönetim muhasebeleri açısından incelenmesi
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 30820
- Danışmanlar: PROF. DR. ALPARSLAN PEKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: İşletme, Business Administration
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Muhasebe Denetim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 74
Özet
ÖZET Gerek yurtiçi gerekse uluslararası rekabetin yoğun olarak yaşandığı günümüzde, işletmeler, rekabet edebilme gücünü sürdürebilmek ve rakiplerine oranla avantajlı konuma geçmek amacıyla çalışma yöntemlerinde değişiklik yapmak zorunda kalmaktadırlar. Günümüze değin ölçek ekonomileri başarıyla uygulanmış, ölçek ekonomileri sayesinde çok sayıda mal ve hizmet, fiyat en büyük rekabet unsuru olmak koşuluyla tüketicilerin günlük yaşamında yer almıştır. Ancak ölçek ekonomileri, müşteri istekleri doğrultusunda mal ve hizmet çeşitlendirmesini yüksek maliyetli kılmaktadır. Mal ve hizmet çeşitlendirmesini isteyen işletmeler yüksek sabit maliyetleri nedeniyle maliyetler arttığında, piyasa rekabet gücünü kaybetmekte ve mamul farklılaştırması-düşük maliyet ikilemiyle karşılaşmaktadırlar. Bu ikilemde sorun, esneklik ve verimliliği aynı anda sağlayabilmektir. Sözkonusu sorunu çözmek amacıyla günümüzde çok sayıda işletme geleneksel ölçek ekonomileri modeli yerine, yine aynı maliyetle müşteri istekleri doğrultusunda parti üretim modelini benimsemektedirler. İşte Sıfır Stokla Üretim bu düşünce doğrultusunda ortaya çıkmış bir üretim sistemi ve felsefesidir. Sıfır Stokla Üretim sistemi bir talebe göre üretim sistemidir. İhtiyaç duyulan tüm mamul ya da parçalar müşteriler tarafından talep edilen miktarda Ive en uygun zamanda üretilir. Sistemde, ara mamul ve hammaddeler tam üretimde kullanılacağı sırada işletmeye ulaşır. Sıfır Stokla Üretim sistemi adından da anlaşılacağı gibi stoksuz üretim olmaktadır ve ideal olarak sıfır stokla çalışmaktadır. Bu sistemde, stoklar genellikle üretim sürecine küçük gruplar halinde girer. Stok hareketleri eskisi gibi depodan üretim merkezine oradan depoya ve diğer üretim merkezine olmamaktadır. Eğer boru hattına üretim süreci dersek sistemde stok akışı boru hattına benzer. Üretim, makineler arasında sanki, su boru içinde akıyormuşçasına akmaktadır. Sıfır Stokla Üretim sisteminde bilgi iletişiminde, kanban sistemi kullanılmaktadır. Kanban, iş istasyonları arasındaki parçaların çekilmesini ve üretilmesini sağlayan standart kaplara bağlı bir kaptır. Kanban genellikle, üretimi kontrol eden bir bilgi sistemi olarak dikkate alınır. Çekme ve üretim kanbanı olmak üzere iki çeşit kanban bulunmaktadır. Sıfır Stokla Üretim felsefesinin dört önemli noktası vardır. Bunlar: - Mamul ya da hizmetin değerine bir değer katmayan tüm faaliyetlerin minimum düzeye indirilmesi - Yüksek kaliteyi gerçekleştirmeye olan inanç - Faaliyetlerin verimliliğinin sürekli olarak arttırılması - Bir değer katmayan faaliyetleri tespit edebilmek için şeffaflık ve basitlik konusuna önemle eğilmekSıfır Stokla Üretim sistemi uygulandığı işletmelerde“Satın Alma”,“Personel Yönetimi”,“Üretim ve Pazarlama”,“Muhasebe ve Finansman”işletme fonksiyonlarını belirgin olarak etkilemektedir. Sıfır Stokla Üretim felsefesi üretim ortamının fiziksel yapısını yeniden oluştururken hem üretim maliyetlerinin doğasında hem de bu maliyetlerin ölçümlenmesi ve kontrolunda değişikliklere neden olmaktadır. Bu sistemi başarıyla uygulayan pek çok işletme özellikle maliyet ve yönetim muhasebesi sistemlerinde geleneksel yöntemden uzaklaşarak bu felsefeye uygun yeni ve yaratıcı yöntemler geliştirmek zorunda kalmışlardır. Bu değişmelerin temelinde, mamul maliyetlerinin daha gerçekçi bir şekilde saptanması, fiili maliyetlerin daha etkin kontrolü ve muhasebe sistemi maliyetlerinin azaltılması gibi nedenler yatmaktadır. Sözkonusu nedenlerin maliyet muhasebesine etkisi aşağıdaki biçimlerde gerçekleşebilir: a - Maliyetlerin direkt maliyet olarak izlenebilirliğinin sağlanması Sıfır Stokla Üretim sisteminin üretim yapısı üzerindeki etkisi sonucu ortaya çıkan hücreleri ve bu hücrelerde tek tip üretimin gerçekleştirilmesi, mamule direkt olarak dağıtılacak maliyet unsurlarının artmasına neden olmuştur. Böylelikle mamul maliyetleri daha sağlıklı olarak saptanabilmekte ve daha etkili yönetsel kararlar alınabilmektedir. Illb - Performans ölçütlerinin değişmesi Sıfır Stokla Üretim sistemi uygulamalarının işletmelerde toplam maliyet yönetimini ön plana çıkarması ölçüm sistemlerinin de değişmesine neden olmuştur. Bu sistemde hammaddelerin hesabı yalnızca iki kaydı gerektirmektedir. Birinci kayıt, hammaddenin, üretim hattının başında üretime verildiğinde, ikincisi ise mamul malların üretim hattını terk ettiği zaman yapılır. Sıfır Stokla Üretim sisteminde direkt işçiliğin önemi pek fazla değildir ve basitçe toplam olarak genel imalat maliyetlerine uygulanır. Bu işlem üretim sürecine işçiliği yüklemek olarak bilinir. Direkt işçiliğin bu şekilde uygulanmasının nedeni, bu sistemde üründeki işçilik unsurunun toplam üretim maliyetiyle ilişkisinin az olmasıdır. Üretim süreci sırasındaki dönüşüm zamanı esasına göre uygulanan genel imalat maliyetleri, sabit genel imalat maliyetlerinden ve katkıda bulunan tüm değişken genel imalat maliyetlerinden oluşur. Dönüşüm zamanı, mamulün faaliyet sırasında izlediği kritik yol ile belirlenir. Mamule üretim sırasında harcanılmasına neden olduğu süreyle doğru orantılı olarak genel imalat maliyetlerinden pay verilir. Ülkemizde, Sifır Stokla Üretim sisteminin uygulanabilirliği hususunda farklı düşünceler yer almaktadır. Bir kısım üst düzey yöneticiler, Sıfır Stokla Üretim sisteminin uygulanmasına imkan verecek ortamın, ülkemiz için IVhenüz hazır olmadığını savunurlarken, Sıfır Stokla Üretim sisteminin ülkemiz açısından uygulanabilirliği hususunda farklı düşünceye sahip diğer bazı üst düzey yöneticilerin bir kısmı ise işletmelerinde geleneksel sistemi terkederek Sıfır Stokla Üretim sistemine geçmişler bile.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Esnek üretim sistemleri ve Türkiye uygulaması
Flexible manufacturing systems and applications in Turkey
ÖZDEN BEYAZIT
- MRP II, insan sistemi
MRP II, a human system
M.CENGİZ YILDIRIM
Yüksek Lisans
Türkçe
1995
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiPROF.DR. GÖNÜL YENERSOY
- Toyota üretim sisteminin gerçeklerihttp://172.16.2.176:8102/UlusalTezMerkezi/YonetimPaneli/tezDetay.jsp?sira=38
Characteristics of Toyota production system
MÜŞERREF KÜÇÜKÇAKIROĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2000
İşletmeÇanakkale Onsekiz Mart ÜniversitesiYönetim ve Organizasyon Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. NASIR NİRAY
- Etkin stok yönetimi ve Türkiye'de bir uygulama
Effective inventory management and an application in Turkey
NURULLAH KAYA
- Tam zamanında üretim sistemi ve bir yan sanayi işletmesinde değerlendirilmesi
Just in time production system and evaluation of fit
DİLEK DEMİRDAĞ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. SITKI GÖZLÜ