'Mesleki ilgi envanteri'nin geliştirilmesi
Development of ?vocational interest inventory?
- Tez No: 308424
- Danışmanlar: DOÇ. DR. TUNCAY ERGENE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Meslek Seçimi, İlgi, Mesleki İlgi, Holland'ın Kişilik Kuramı, Vocational Preference, Interest, Vocational Interest, Holland?s Personality Theory
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 147
Özet
Bu araştırmanın amacı, Holland'ın (1997) kişilik kuramı esas alınarak, yetişkinlerin mesleki karar sürecinde ilgilerine uygun tercihler yapmalarına yardımcı olmaya yönelik bir ilgi envanteri geliştirmektir. Envanterin madde havuzunu belirlemeye yönelik açık uçlu sorulardan oluşan bir bilgi toplama formu kullanılmış ve maddeler ölçek hazırlama ve psikolojik danışma ve rehberlerik alanlarında uzmanlığı bulunan iki uzmanın görüşü alındıktan sonra 350 kişilik bir gruba uygulanmıştır. Altı öğretim elemanından ikinci uzman görüşü de alındıktan sonra envanterin psikometrik niteliklerini belirlemek amacıyla deneme formu asıl örnekleme uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu bir kamu kuruluşunun çeşitli illerdeki birimlerinde çalışan 2241 yetişkinden oluşmaktadır.Uygulamadan elde edilen veriler seçkisiz iki gruba bölünmüş, birinci veri setine açımlayıcı faktör analizi, ikinci veri setine ise doğrulayıcı faktör analizi yapılmıştır. Ayrıca beş hafta arayla yapılan iki uygulama ile test-tekrar test güvenirliği incelenmiştir. Geliştirilen envanterle birlikte Kendini Değerlendirme Envanteri (Kuzgun, 1988) 86 Kişilik bir başka gruba uygulanmış ve iki envanterin boyutları arasındaki ilişki incelenmiştir. Son olarak boyutların birbirleriyle gösterdikleri korelasyonlar incelenerek Holland'ın kuramının Türk kültüründeki geçerliği de sınanmıştır.Araştırma sonucunda Holland'ın kişilik tiplerine uygun olarak, altı boyut ve 60 maddeden oluşan Mesleki İlgi Envanteri'ne son hali verilmiştir. Cevaplandırmada dörtlü Likert tipi (1=Hiç Hoşlanmam, 4=Çok Hoşlanırım) derecelendirme esas alınmıştır. Açımlayıcı faktör analizi sonunda yüksek madde-faktör yükleri ve yeterli seviyede açıklanan varyans miktarı elde edilmiştir. Doğrulayıcı faktör analizinden edinilen bulgular da maddelerin boyutları istatistiksel olarak anlamlı düzeyde temsil ettiğini göstermiştir. Benzer ölçek olarak seçilen Kendini Değerlendirme Envanteri ile Mesleki İlgi Envanteri'nin boyutlarından elde edilen puanların ise uyumlu olduğu belirlenmiştir. Envanterin test-tekrar test güvenirliği ve iç tutarlılık güvenirlik katsayıları da yeterli seviyede bulunmuştur. Tüm bu bulgular Mesleki İlgi Envanteri'nin geçerli ve güvenilir bir ölçme aracı olduğunu göstermiştir.Araştırmada ayrıca envanterin boyutları arasında altıgen bir model üzerinde Holland'ın kişilik kuramına uygun korelasyonlar elde edilmiştir. Bu bulgu doğrultusunda Holland'ın kuramının Türk kültürü için geçerli olduğu değerlendirilmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, it is aimed to develop an interest inventory, based on Holland?s (1997) vocaional personalities theory, in order to help adults to make successful career choices. The sample of this study consisted of 2241 working adults of a public organization in different cities.Before administering the inventory to a small research group (350 individuals), a questionnaire was used to provide items for item pool and two expert judges assessed the proposed interest construct. A second group of judges evaluated the inventory and the draft inventory form was administered to the main research group to identify the psychometric characteristics of the inventory. The data obtained were randomly divided into two data sets; exploratory factor analysis was used with the first one while confirmatory factor analysis was used with the other. Test-retest reliability with an interval of five weeks was also examined. Besides, ?Kendini Değerlendirme Envanteri? (Self Evaluation Questionnaire; Kuzgun, 1988) was administered to a research group, together with the developed inventory in order to determine the correlations between both inventories. Finally, inter-scale correlations were identified to reach a conclusion about the validity of Holland?s theory in Turkish research group.As a final stage, Vocational Interest Inventory has been developed, consisting of 60 items in six scales in accordance with the Holand?s personality types. Four-point Likert scale (1=Strongly Dislike, 4=Strongly Like) was selected for recording response format. The findings of exploratory factor analysis showed that statistically significant amount of variance explanation was obtained, as well as high levels of item-factor loadings. Confirmatory factor analysis showed sufficient evidence on the items? represantation level of the scales. Also points from the both selected similar scale, Kendini Değerlendirme Envanteri and Vocational Interest Inventory demonstrated meaningful similarities. Test-retest reliability and internal consistency coefficients of the inventory were found satisfactory. All the findings proved that Vocational Interest Inventory is a reliable and valid scale.On a graphical representation with the use of the hexagonal model, inter-scale correlations were found almost matched as it is in Holland?s personality theory. Therefore it might be concluded that Holland?s theory is valid for this Turkish research sample.
Benzer Tezler
- Mesleki Alan İlgi Envanteri'nin bilgisayar ortamında bireye uyarlanmış formunun geliştirilmesi
Developing a computerized adaptive test form of the Occupatinal Field Interest Inventory
VOLKAN ALKAN
Doktora
Türkçe
2021
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖlçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAAN ZÜLFİKAR DENİZ
- Uzmanlık gerektiren mesleklere yönelik bir ilgi envanteri geliştirme çalışması
A study on developing an interest inventory about the profession
KAAN ZÜLFİKAR DENİZ
Doktora
Türkçe
2008
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiEğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NİZAMETTİN KOÇ
- Becerilere güven mesleki ilgi envanterinin uyarlanması ve bilgisayarlı bireyselleştirilmiş test uygulamasının geliştirilmesi
Adaptation of skills confidence vocational interest inventory and development of computerized adaptive test application
AHMET SALİH ŞİMŞEK
Doktora
Türkçe
2017
Eğitim ve ÖğretimAnkara ÜniversitesiÖlçme ve Değerlendirme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. EZEL TAVŞANCIL
- Küresel ilgi envanterinin geliştirilmesine yönelik bir çalışma
Reliability and validity studies of spherical interest inventory
ÖMER ERSAN ÖZÜTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
Eğitim ve ÖğretimÇukurova ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ.DR. RAGIP ÖZYÜREK
