Üniversite öğrencilerinde toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve psikolojik iyi oluş
Gender roles perceptions and psychological well-being of university students
- Tez No: 308446
- Danışmanlar: DOÇ. DR. FİLİZ BİLGE
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Psikolojik Danışmanlık ve Rehberlik Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 148
Özet
Bu araştırma, üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılarının ve psikolojik iyi oluş düzeylerinin incelenmesi amacıyla yapılan betimsel bir çalışmadır. Araştırmanın örneklemini 2009-2010 eğitim ve öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler, Fen, Mühendislik, Eğitim ve Edebiyat Fakültelerinde öğrenim gören 690 öğrenci (442 kadın, 248 erkek) oluşturmuştur. Araştırmada öğrencilerin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılarını belirlemek amacıyla, Epstein (2008) tarafından geliştirilen Toplumsal Cinsiyet Oluşumu Ölçeği (TCOÖ) uyarlanarak kullanılmıştır. Öğrencilerin psikolojik iyi oluş düzeylerini belirlemek amacıyla Ryff (1986) tarafından geliştirilen ve Cenkseven (2004) tarafından uyarlanan Psikolojik İyi Oluş Ölçeği (PİOÖ) uygulanmıştır. Ayrıca öğrencilerin sosyo-demografik özelliklerine ilişkin bilgiler, araştırmacı tarafından hazırlanan Kişisel Bilgi Formu ile elde edilmiştir.TCOÖ'nün yapı geçerliliği çalışmaları, 2009-2010 eğitim ve öğretim yılında Hacettepe Üniversitesi, Ankara Üniversitesi, Gazi Üniversitesi ve Başkent Üniversitesi'nde öğrenim gören 660 öğrenciden (503 kadın, 157 erkek) toplanan veriler üzerinden yapılmıştır. Geçerlilik çalışmaları için doğrulayıcı ve açımlayıcı faktör analizleri yapılmıştır. Analizler sonucunda, ölçeğin beş faktörlü orijinal yapısı değişmiş; uzman görüşleri ve kuramsal temel doğrultusunda ölçek, Geleneksel Cinsiyet Rolleri (GCR) ve Eşitlikçi Cinsiyet Rolleri olmak üzere iki faktörden oluşmuştur. TCOÖ'nün Cronbach Alfa ile değerlendirilen iç tutarlılık katsayısı ise GCR için .79, ECR için .63 bulunurken, üç haftalık ara ile belirlenen test tekrar test kararlılığı GCR açısından .80, ECR açısından ise .86'dır. Bu değerler doğrultusunda TCOÖ'nün kabul edilebilir düzeyde geçerlilik ve güvenilirliğe sahip olduğu görülmüştür.Üniversite öğrencilerinin psikolojik iyi oluş düzeylerinin, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılarına göre anlamlı bir farklılık gösterip göstermediğine ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılarının, sosyo-demografik özelliklerine bağlı olarak değişip değişmediğine ilişkin analizlerde bağımsız grupların karşılaştırılmasında kullanılan t testi, Pearson momentler çarpımı korelasyonu ya da tek yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniklerinden yararlanılmıştır. Analizlerde Levene testinin manidarlık ölçütü, sonuçların hangi düzeyde anlamlı olduğuna bağlı olarak .01 ya da .05 olarak ele alınmıştır.Araştırma sonucunda, üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerini geleneksel algılama düzeyi düşük olanların yüksek olanlara göre kişisel gelişim boyutu dışında psikolojik iyi oluş düzeylerinin daha yüksek olduğu; söz konusu rolleri eşitlikçi algılama düzeyi yüksek olanların ise düşük olanlara göre tüm boyutlarıyla psikolojik iyi oluş düzeylerinin daha yüksek olduğu saptanmıştır. Ayrıca, kadınların toplumsal cinsiyet rollerini eşitlikçi algılama düzeylerinin erkeklerinkinden, erkeklerin ise geleneksel algılama düzeylerinin kadınlarınkinden daha yüksek olduğu; öğrencilerin yaşları arttıkça rollerin geleneksel olarak algılanması boyutunda bir farklılık yok iken, rollerin eşitlikçi olarak algılanma düzeyinin azaldığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğrencilerin yaşamlarının çoğunu geçirdikleri yer ve ailelerinin yaşadıkları coğrafi bölge açısından ise toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algıların değişmediği; annesi üniversite mezunu olan öğrencilerin annesi ilkokul mezunu olanlara göre ve babası ortaokul, lise ya da üniversite mezunu olan öğrencilerin babası ilkokul mezunu olanlara göre rolleri daha eşitlikçi düzeyde algıladıkları görülmüştür.Anahtar SözcüklerCinsiyet, Toplumsal Cinsiyet, Toplumsal Cinsiyet Rolleri, Psikolojik İyi Oluş
Özet (Çeviri)
This research is a descriptive study conducted with the aim of evaluating university students? perceptions of gender roles and their level of psychological well-being. The sample of the research is composed of 690 students (442 females, 248 males) studying at Hacettepe University at the Faculty of Economics and Administrative Sciences, Faculty of Science, Faculty of Engineering and Faculty of Letters in the 2009-2010 academic year. In the research, Socialization of Gender Norms Scale (SGNS) developed by Epstein (2008) and adapted by the researcher was used with the aim of determining the students? perceptions of gender roles. In order to determine the students? level of psychological well-being, Scales of Psychological Well-being developed by Ryff (1986) and adapted by Cenkseven (2004) was used. Furthermore, data related to the students? socio-demographic characteristics was obtained through Personal Information Form.The construct validity of SGNS was analyzed over the data which was collected from 660 students (503 females, 157 males) studying at Hacettepe, Ankara, Gazi and Baskent Universities in the 2009-2010 academic year. Confirmatory and exploratory factor analyses were done for validity of the measure. With the results of analysis, construct of the measure which has originally five factors changed and the measure has consisted of two factors whose names are Traditional Gender Roles (TGR) and Egalitarian Gender Roles (EGR) in line with professionals? opinions and theoretic base. Cronbach?s alpha coefficients of SGNS were found .79 for TGR and .63 for EGR, while test-retest reliability which was determined in three weeks break .80 for TGR and .86 for EGR. With these values, it has been seen that SGNS has validity and reliability in an acceptable level.While investigating whether the students? psychological wellbeing levels showed meaningful difference in parallel with their perceptions of gender roles and these perceptions changed in parallel with their socio-demographic characteristics, independent group t test, Pearson product-moment correlation or one way analysis of variance (ANOVA) techniques were used. Standart of the significance level was taken .01 or .05 depending upon on which level the results? are valuable.According to the result of the study, it was found out that university students who have lower levels of traditional perceptions of gender roles have higher levels of psychological well being, except for personal growth aspect, than the students who have higher perceptions; and the students who have higher level of perceptions of equality in gender roles have higher level of psychological well being in all aspects than the students who have lower level of perceptions of equality in gender roles. Additionally, it was inferred that women?s levels of equality perception in gender roles are higher than men?s, and men?s levels of traditional perceptions of gender roles are higher than women?s. Also while there was not a difference in the aspect of level of traditional perceptions as the age raised among students, it was inferred that as the age of students raised the level of egalitarian perceptions of gender roles were falling. It was seen that the perceptions of gender roles did not change according to the places where they spent most of their lives and the geographic places where their parents lived; students whose mother had graduated from university perceived gender roles in a more egalitarian level than students whose mother is primary school graduate and students whose father is secondary school, high school graduate or bachelor perceived gender roles in a more egalitarian level than the students whose father had graduated from primary school.Key WordsSex, Gender, Gender Roles, Psychological Wellbeing
Benzer Tezler
- Üniversite öğrencilerinde kariyer uyumu, toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin algılar ve kariyer kararsızlığı
Career adaptability, perceptions of gender role and career indecision among university students
SEYDİHAN YİĞİT
Yüksek Lisans
İngilizce
2018
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FİLİZ BİLGE
- Üniversite öğrencilerinde beden imajının yordayıcıları olarak bağlanma stilleri ve toplumsal cinsiyet rolleri
University students' predictive power of attachment styles and gender role attitudes on body image
NERMİN ARSLANGİRAY
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Eğitim ve ÖğretimHacettepe ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FİLİZ BİLGE
- Üniversite öğrencilerinin flört şiddetine yönelik tutumlarının ebeveyn kabul red algıları, romantik ilişkilerde akılcı olmayan inançları ve toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumlarına göre yordanması
The role of perceived parental acceptance rejection, irrational romantic relationship beliefs and social gender role attitudes in predicting dating violence attitudes of university students
NAZİRE AKBULUT
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
PsikolojiEge ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
ÖĞR. GÖR. HANİFE KAHRAMAN
- Üniversite öğrencilerinin toplumsal cinsiyet rollerine ilişkin tutumları ve romantik ilişkideki öz yeterlik algıları ile ilişki doyumları arasındaki ilişki
The relationship between university students' gender roles attitude, self-efficacy in romantic relationships and relationship satisfaction
FATMANUR AKPINAR DEMİR
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
Psikolojiİstanbul Kent ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ İHSAN BOZANOĞLU
- Üniversite öğrencilerinin flört şiddeti algıları ve toplumsal cinsiyet rollerini kabul düzeyleri
University students' perception of dating violence and the acceptance level of gender roles
BEGÜM AKDENİZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
SosyolojiMarmara ÜniversitesiSosyoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MELİH ÇOBAN