Başa çıkma stratejilerinin kişilik özellikleriyle ergen öznel iyi oluşu arasındaki aracı rolü
The mediator role of coping strategies between personality traits and adolescents? subjective well being
- Tez No: 309537
- Danışmanlar: PROF. DR. SELAHİDDİN ÖĞÜLMÜŞ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Psikoloji, Education and Training, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2009
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Eğitimde Psikolojik Hizmetler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Eğitim Psikolojisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 145
Özet
Bu çalışma, kişilik özelliklerinden duygusal dengesizliğin, sorumluluğunve dışa dönüklüğün ve duygu ve problem odaklı başa çıkma stratejilerinin,ergenlerin öznel iyi oluşları üzerindeki doğrudan ve dolaylı etkilerini bir PathModeli ile belirlemek amacıyla gerçekleştirilmiştir. Çalışma, kişilik özelliklerininve başa çıkma stratejilerinin ergenlerin öznel iyi oluşları üzerindeki yordamagüçlerinin araştırıldığı nedensel karşılaştırmalı bir çalışmadır. Araştırmanınbağımlı değişkeni öznel iyi oluştur; bağımsız değişkenleri ise, kişiliközelliklerinden dışa dönüklük, duygusal dengesizlik ve sorumluluk kişiliközellikleri ile duygu ve problem odaklı başa çıkma stratejileridir. Araştırmada,ilgili değişkenlerin ergenlerin öznel iyi oluşlarına olan etkilerinin gösterildiği birPath modeli geliştirilip, bu model test edilmiştir.Bu araştırmada çalışma grubunu, Ankara'nın Pursaklar bölgesindeki ikilisede öğrenim gören, 14?18 yaşlar arasındaki ergenler oluşturmaktadır.Araştırma grubunda 292 kız ve 249 erkek ergen olmak üzere toplam 541 kişi yeralmıştır.Araştırmada, Sıfatlara Dayalı Kişilik Testi, Başa Çıkma Yolları Ölçeği,Yaşam Doyumu Ölçeği ile Olumlu ve Olumsuz Duygu Ölçekleri kullanılmıştır.Araştırma sonuçlarına göre, dışa dönüklük, sorumluluk ve duygusal dengesizlikkişilik özellikleri ile duygu ve problem odaklı başa çıkmanın ergenlerin öznel iyioluşları üzerindeki doğrudan etkileri istatistikî olarak anlamlı bulunmuştur: Özneliyi oluşun en önemli belirleyicilerinden biri olarak duygusal dengesizlik kişiliközelliği bulunmuştur. Ergenlerin duygusal dengesizlik özellikleri arttıkça, öznel iyioluşları düşmektedir. Sorumluluk ve dışa dönüklük kişilik özellikleri, ergenlerinöznel iyi oluşlarını düşük düzeyde ve olumlu yönde etkilemektedir. Duygu odaklıbaşa çıkma, ergenlerin öznel iyi oluşlarını düşük düzeyde ve olumsuz yönde;problem odaklı başa çıkma ise, düşük düzeyde ve olumlu yönde etkilemektedir.Öte yandan, dışa dönüklük kişilik özelliği, ergenlerin öznel iyi oluşlarınıhem doğrudan hem de problem odaklı başa çıkma aracılığı ile artırmaktadır.Lazarus ve Folkman'a (1987) göre kişilik özellikleri, başa çıkma stratejilerive öznel iyi oluş etkileşimli bir sürecin öğeleridir. Bu süreçte özellikle başa çıkmastratejilerinin aracılık etkisi vardır. Araştırma bulguları, Lazarus ve Folkman'ın(1987) kuramsal olarak belirttikleri yapıyı kısmen doğrulamıştır. Bu sonuçlara ekolarak bulgular, literatür bilgileri ışığında tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study is carried out to determine the direct and indirect efffect ofpersonality traits and coping strategies on subjective well being of adolescentsby using Path Analysis method. This study is causal comparative on which howpersonality traits and coping strategies affect subjective well being ofadolescents on interpretation power is investigated.The research group of this study is the adolescent students who areattending to two high schools at Pursaklar in Ankara. The total number of thesamples is 541 adolescents consisting of 292 females and 249 males.The dependent variable is subjective well being of adolescents; theindependent variables are extravertedness, emotional unstability andconsciousness; and problem-focused and emotion focused coping methods. Inthis research, a path model was developed, and this model was tested.In this research, Way of Coping Strategies Scale, Adjective BasedPersonality Test, Negative and Positive Emotions Scale (PANAS), and LifeSatisfaction Scales are used. According to the results of the research the directeffects of extravertedness (positively), emotional unstability (negatively),consciousness (positively), and emotion-focused (negatively) and problemfocused(positively) on adolescent? subjective well being are found statisticallysignificant. On the one hand, the effect of emotional unstability trait on subjectivewell being of adolescents is found moderate. On the other hand, the effects ofconsciousness and extravertedness traits on subjective well being ofadolescents are found low. Like wise, the effect of problem-focused andemotion-focused coping on subjective well being of adolescents is found low aswell.In addition to findings of the research, the extravertedness enhanced thesubjective well being of adolescents both directly and by means of problemfocusedcoping. There are no indirect effects of emotion-focused coping on therelationship between emotional unstability and subjective well being ofadolescents. Similarly, there are no indirect effects of problem-focused copingon the relationship between counsciousness and subjective well being ofadolescents.Consequently, findings of this research confirm some explanations whichare made by Lazarus and Folkman (1987). In addittion to this, findings of thisresearch are disscussed in the light of literature.
Benzer Tezler
- Psikiyatri kliniğine sevk edilme değişkenine göre erbaş ve erlerin algılanan sosyal destek kişilik özellikleri ve stresle başa çıkma stratejilerinin karşılaştırmalı olarak incelenmesi
A comparative study of perceived social support personality traits and coping strategies of soldiers as to their being sent to psychiatry clinics
ENGİN BALLI
- Psikoloji lisans ve klinik psikoloji yüksek lisans öğrencilerinde stres, stresle baş etme ve kişilik özelliklerinin ilişkisi
The analysis of subject of stress over graduate ad undergraduate students and of their strategy of cooping stress and of their personality traits
MURAT CAN SÖZÜER
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve Öğretimİstanbul Okan ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ BURCU SEVİM
- Lise öğrencilerinin kullandıkları başaçıkma stratejileri ile kendini kabul düzeyi arasındaki ilişki
The Relationship between coping strategies and level of self -acceptance of high school students
NAİM GÜCÜYETER
Yüksek Lisans
Türkçe
2003
Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül ÜniversitesiEğitim Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FERDA AYSAN
- Bağlanma stilleri algılanan sosyal destek benlik saygısı ve kişilik özellikleri bakımından ergenlerin stresle başa çıkma tarzları
Adolescents' stress coping style in terms of attachment style perceived social support self-esteem and personality traits
EBRU GAZİOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
PsikolojiHaliç ÜniversitesiPsikoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. PERVİN SEVDA BIKMAZ
- Çalışan annelerde başa çıkma stratejilerinin iş-aile çatışması üzerindeki etkileri: Zonguldak örneği
The effects of coping strategies on work-family conflict among working mothers: the case of Zonguldak
BANU AÇIKGÖZ