Tip 1 diyabet yönetiminde sağlığı geliştirme modeli ve tam öğrenme kuramına dayalı eğitimin etkisi
Impact of training based on health promotion model and mastery-learning theory on type 1 diabetes management
- Tez No: 310133
- Danışmanlar: PROF. DR. AYŞE FERDA OCAKÇI
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Hemşirelik, Sağlık Eğitimi, Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları, Nursing, Health Education, Child Health and Diseases
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Marmara Üniversitesi
- Enstitü: Sağlık Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 208
Özet
Kan glukoz düzeyinin kontrol edilmesinde günlük yaşamın planlanması diyabet yönetiminin vazgeçilmez bir parçasıdır. Eğitim, diyabet yönetiminde son derece etkilidir ve metabolik kontrolü iyileştirmektedir. Diyabet eğitimcileri (çocuk hemşiresi, endokrinolog, diyetisyen, psikolog, vb.) diyabet eğitiminde farklı öğretme modelleri/kuramları kullanmaktadırlar. Ergene özel öğretim yöntemleri kullanılmadığında da diyabet yönetiminin olumsuz etkilendiği düşünülmektedir. Araştırmada ?Sağlığı Geliştirme Modeli (SGM)? ve ?Tam Öğrenme Kuramı? temellendirilmiş diyabet eğitiminin 13-17 yaş ergenlerin diyabet yönetimindeki etkinliğinin belirlenmesi amaçlanmıştır. Araştırma yarı deneysel olup tek grupta ön test-son test düzeni şeklinde, Bakırköy Kadın Doğum ve Çocuk Hastalıkları Eğitim ve Araştırma Hastanesi Çocuk Endokrin ve Metabolizma Polikliniği'nde 13-17 yaş arasındaki 36 tip 1 diyabetli ile gerçekleştirilmiştir. Verilerin toplanmasında Diyabetli Ergeni Tanılama Formu, Metabolik Kontrol Ölçüm Formu, Ünite İzlem Testleri, Tip 1 Diyabet Değerlendirme Formu, Diyabet Davranış Değerlendirme Ölçeği, Genelleştirilmiş Öz Yeterlilik Ölçeği kullanılmıştır. SGM ve Tam Öğrenme Kuramına temellendirilerek oluşturulan Tip 1 Diyabet Yönetim Modeli doğrultusunda toplam 16 günde interaktif eğitim verilmiştir. Her ünitenin sonunda ünite izlem testleri uygulanmıştır. Testten %70'in üzerinde başarı gösterenler bir sonraki üniteye devam etmişlerdir. Eğitim sonrasında ergenlerin diyabet yönetim becerileri (p=0,000) ve öz yeterlilik düzeyleri (p=0,002) gelişmiştir. Bu becerilerin sorumluluğunu alma düzeylerinde değişiklik olmamıştır (p=0,958). Eğitim sonrası 3. ayda ergenlerin HbA1c düzeyleri %7,5'in altında olmasa da düşüş göstermiştir (p=0,035). Eğitim sonrası ergenlerin diyabet bilgi düzeyleri artmıştır (p=0,000). Tip 1 Diyabet Yönetim Modeli doğrultusunda verilecek eğitimler, tip 1 diyabetli ergenlerin diyabet yönetimlerini geliştirmeleri için etkin bir model olarak önerilebilir. Böylelikle diyabet hemşireleri düzenledikleri eğitim programlarını belli bir standart çerçevesinde oluşturabileceklerdir.
Özet (Çeviri)
Planning the daily life in controlling blood glucose levels is an integral part of the diabetes management. Training is very effective for diabetes management and improves metabolic control. Diabetes trainers (paediatric nurses, endocrinologist, dietician, psychologist, etc.) use a variety of training models/theories. The diabetes management is considered to be adversely affected when adolescent specific training methods are not used. The purpose of the study was to determine effectiveness of diabetes training based on ?Health Promotion Model (HPM)? and ?Mastery-Learning Theory? on adolescents between the ages of 13-17. The study was a quasi-experimental pre test-post test design in one group and conducted on 36 type 1 diabetes patients between the ages of 13-17 at Bakırköy Maternity and Paediatrics Training and Research Hospital, Paediatric Endocrinology and Metabolism Policlinic. Assessment Form for Adolescent with Diabetes, Metabolic Control Form, Formative Tests, Evaluation Form for Type 1 Diabetes, Diabetes Behaviour Rating Scale, and General Self-Efficacy Scale were used to collect data. Interactive training was given for 16 days in total using Type 1 Diabetes Management Model based on HPM and Mastery-Learning Theory. Unit follow-up test were carried out at the end of each unit. Subjects achieving a success rate over 70% proceeded to the next unit. After the training, diabetes management skills (p=0.000) and self-sufficiency levels (p=0.002) of adolescents were improved. No improvement was observed in levels of taking the responsibility of skills (p=0.958). After 3 months following the training, HbA1c levels of the adolescents decreased although not lower than 7.5% (p=0.035). Diabetes knowledge of adolescents were increased after the training (p=0.000). Training programs based on Type 1 Diabetes Management Model may be suggested as an efficient model for adolescents with Type 1 Diabetes to improve their diabetes management skills. Thus, diabetes nurses will be able to form training programs they arrange within the framework of a specific standard.
Benzer Tezler
- Tip 1 diyabetli adolesanların sağlığı geliştirme modeline göre uygulanan hemşirelik girişimlerinin hasta bakım sonuçlarına etkisi
Effects of nursing care given to adolescents with type 1 diabetes in accordance with the health promotion model on the outcomesof patient care
KÜBRA PINAR GÜRKAN
Doktora
Türkçe
2018
HemşirelikDokuz Eylül ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZÜHAL BAHAR
PROF. DR. ECE BÖBER
- Assessment of lifestyle for adults with diabetes type 2
Tip 2 diyabetli yetişkinlerin yaşam tarzı değerlendirmesi
FATIMAH ALI ZGHAIR ALMEHANH
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
HemşirelikÇankırı Karatekin ÜniversitesiHemşirelik Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ SONGÜL ŞAHİN
- Tip 1 diyabetli çocukların yaş dönemlerine göre insülin uygulama becerileri
Insulin application skills of type 1 diabetic children according to different age periods
AYFER EKİM
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
HemşirelikMarmara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Hemşireliği Ana Bilim Dalı
PROF.DR. HATİCE PEK
- Diyabetik hastaların izleminde öz bakım (the self-care ınventory-revısed) ve öz yönetim algısı (perceived diabetes self-management scale) ölçeklerinin Türkçe geçerlilik ve güvenilirliğinin incelenmesi
Reliability and validity of the turkish versions of self-care inventory-revised and perceived diabetes self-management scale in patients with diabetes mellitus
DİLEK YAPAR
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2021
Halk SağlığıGazi ÜniversitesiHalk Sağlığı Ana Bilim Dalı
PROF. DR. FATMA NUR BARAN AKSAKAL
- Tip 1 diyabetli adolesanların sosyal çevrelerinin metabolik kontrol üzerine olan etkilerinin değerlendirilmesi
Evaluation of social factors on metabolic control of adolescents with TYPE 1 diabetes mellitus
HAWWA ZAHİRA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2022
Endokrinoloji ve Metabolizma HastalıklarıAnkara ÜniversitesiÇocuk Sağlığı ve Hastalıkları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ZEHRA AYCAN