Mega etkinliklerin kent mekânına yansımaları Formula 1 Türkiye Grand Prix'i İstanbul Park örneği
Reflections of mega-activities on the city scape Formula 1 Turkey Grand Prix Istanbul Park example
- Tez No: 312210
- Danışmanlar: PROF. DR. HÜSEYİN CENGİZ
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Şehircilik ve Bölge Planlama, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Yıldız Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Şehir Planlama Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 273
Özet
Günümüzde ülke ve kentlerin ekonomilerinde çok önemli bir gelir kaynağı olan turizm; ekonomik, mekânsal, sosyo-kültürel ve politik etkilere sahiptir. Kentte bulunan tarihi ve doğal kaynakların yanı sıra kentte düzenlenen sanatsal ve kültürel faaliyetler, festivaller, spor etkinlikleri de turizmin gelişmesine katkıda bulunan potansiyel turizm kaynaklarını oluşturmaktadır. Bulunduğu kent/bölgede ekonomik sektörleri canlandıran, kente eklenen donatılarla fiziksel mekânı yeniden şekillendiren turizm olgusu, hizmetler sektöründe ilgili olduğu alt sektörleri geliştirerek istihdamı artırmakta; turizm talebi doğrultusunda onları yönlendirmektedir.Küresel turizm rekabetinden pay almak ve kentin adını uluslararası medya aracılığıyla duyurmak, daha çok turist ve ekonomik kaynak çekmek için kentler; var olan turizm kaynaklarına yenilerini eklemektedirler. Bu bağlamda ?etkinlik turizmi? olgusu gündeme gelmiş ve kentler arasında, etkinliklere ev sahipliği yapmak için yeni bir rekabet başlamıştır. Etkinliğin türüne, turist çekme kapasitesine, kent ve ülke ekonomisine yapacağı katkının büyüklüğüne göre kentler arasındaki rekabet de artmaktadır. Kentlerin, etkinlik düzenlemek için aday olması ile birlikte; yeni donatıların, spor tesislerinin ve bunları destekleyecek altyapı yatırımlarının (konaklama, yeme-içme mekânları, alışveriş merkezleri vb.) kente eklenmesi süreci başlamaktadır. Kentleri ?kısa süren? etkinlik öncesinde; uzun bir hazırlık süreci beklerken, etkinlik sonrasında kapasite fazlası donatıların nasıl kullanılacağı ve kentsel mekânı nasıl etkileyeceği sorusu beklemektedir.Turizm ve ekonomik çalışmalar ile ilgili uluslararası literatürde; mega etkinliklerin kentlere nasıl yansıdığı irdelenmektedir. Etkinlik öncesinde fayda-maliyet, girdi-çıktı analizleri yeterince yapılmadığı için, etkinliklerin olumsuz etkilerinin artabileceğinden söz edilmekte ve bu olumsuz etkileri hafifletmek için nasıl bir yol izlenebileceği sorgulanmaktadır.Ülkemizde düzenlenen mega etkinlikler ile ilgili literatür henüz oluşmadığından, etkinliklerin; kentsel mekâna, kent ekonomisine, turizme, sosyal yapıya etkisi yeterince bilinmemektedir. Bu çalışmada; kentlerin çekiciliğini artıran mega etkinliklerin; kentsel mekana ve turizme yansımaları, Formula 1 Türkiye Grand Prix'i İstanbul Park örneği bağlamında incelenmektedir. Bu kapsamda, çalışma; ülkemiz mega etkinlik literatüründeki boşluğun doldurulmasına önemli bir katkıda bulunmaktadır.Ülkemizde bir yandan Olimpiyatlara adaylık süreci devam ederken; diğer yandan Formula 1 Grand Prix, Avrupa Futbol Şampiyonası vb. etkinlikler düzenlenmektedir. Düzenlenen etkinliklerin öncesinde, etkinlik esnasında ve etkinlik sonrasında bir ?etkinlik yönetim ve stratejisi?nin izlenmediği görülmektedir. İstanbul'un F1'e adaylık sürecinde ve F1'in düzenlendiği süreç boyunca; merkezi hükümet, yerel yönetim ve özel girişimciler arasında yaşanan olaylar; kentsel strateji ve etkinlik yönetimi eksikliğini açıkça göstermektedir. İstanbul; 2002 öncesinde F1'in kentte düzenlenmesi için aday olma yönünde uğraş vermiş, 2005'te etkinliğe ev sahipliği yapmaya başlamış ve 2009'da etkinliği kaybetme riski ile karşı karşıya kalmıştır.Bu çalışma, beş ana bölümden oluşmaktadır. Giriş bölümünde; literatür özeti, tezin amacı, hipotez ve araştırma yöntemi yer almaktadır. İkinci bölümde; turizm, markalaşma ve mega etkinlik olgusu ele alınmış, ilgili yazın doğrultusunda mega etkinliklerin ekonomiye, turizme, kentsel mekana, sosyal ve politik yapıya yansımaları irdelenmiştir. Mega etkinlikler kapsamında F1'in ortaya çıkışı, küresel ölçekte yayılımı ve F1'in kentsel mekana yansımaları, yine bu bölümde yer almaktadır. Üçüncü bölümde; İstanbul metropoliten alanının turizm potansiyeli incelenmiş ve kentte düzenlenen etkinlikler içerisinde F1'in öneminden bahsedilmiştir. Ayrıca bölüm kapsamında; İstanbul Park'ın gerçekleşme süreci ve bu süreçte rol alan aktörler irdelenmiştir. Dördüncü bölümde; İstanbul Park çevresinde gelişen yatırımlar incelenerek F1'in İstanbul kent mekanına yansımaları değerlendirilmiş ve F1'e gelen ziyaretçilerin algılamalarından yola çıkarak F1'in turizme etkisi ortaya çıkarılmaya çalışılmıştır. Beşinci bölümde ise; mega etkinlikler hakkındaki literatürden elde edilen bilgiler ve tez kapsamında elde edilen sonuçlar doğrultusunda; F1 mega etkinliğinin İstanbul kent mekanına yansımaları ortaya konmuştur. Küresel turizm pazarında giderek önem kazanan İstanbul'da; kent ekonomisini yeniden canlandırmada bir araç olarak kullanılan mega etkinlikler ve etkinlik yatırımlarının, kentsel stratejiler doğrultusunda geliştirildikleri takdirde kentsel mekanda yaşanan olumsuzlukların azalabileceği yönünde çıkarımlarda bulunulmuştur.
Özet (Çeviri)
Today, tourism is a very important source of income for country and city economies; and it has economical, spatial, socio-cultural and political effects. Besides the historical and natural sources in the city, the artistic and cultural activities, festivals, sports events that are organized in the city also constitute the potential tourism sources that contribute to the development of tourism. The tourism phenomenon that livens up the economic industries in the city /region it is present in and that reshapes the physical location with the fittings added to the city increases employment by developing the sub industries it is related to in service sector; and leads them according to the tourism demand.In order to take get a share from the global tourism competition and promote their name through international media, and attract more tourist and economical sources; cities are adding new tourism sources to those already present. In this context,“activity tourism”phenomenon came to life and a new competition started between cities to host events. The competition between the cities increase according to the type of event, its potential to attract tourists, the extent of the contribution it will make to city and country economy. When the cities became candidates to host an event; the process of adding new furnishings, sports facilities and infrastructure works to support these (accommodation, food & beverage locations, shopping centers etc.) to the city begins. While a long preparation awaits the cities before the“short duration”event, after the event the problem of how to use the capacity surplus furnishings and how they will affect the cityscape arise.How mega-events reflect on the cities are discussed in the international literature regarding tourism and economic studies. It is said that the negative effects of the events might increase because the cost-benefit, input-output analyses are not made adequately before the event, and it is questioned what kind of a path can be taken to alleviate these negative effects.Since the literature regarding the mega-events organized in our country is yet to be formed; the effect of events on cityscape, city economy, tourism, social structure is not adequately known. In this study; the reflections of the mega-events that increase the attractiveness of the cities are investigated with the Formula 1 Turkey Grand Prix Istanbul Park as the example. With this scope, the study makes an important contribution to filling the gap on mega-event literature in our country.While the candidateship process for Olympic Games continues for our country, events like Formula 1 Grand Prix, Europe Soccer Championship etc. are being organized. It can be seen that an“event management and strategy”is applied before, during and after the organized events. The events that transcribed between the central government, local administration and private entrepreneurs during Istanbul's candidateship for F1 and for the duration that F1 was organized clearly display the lack of city strategy and event management. Istanbul worked towards having the F1 organized in the city before 2002, started hosting the event in 2005 and faced the risk of losing the event in 2009.This study is composed of five main chapters. The introduction chapter contains the literature summary, the purpose of the thesis, hypothesis and the research method. The second chapter discussed the phenomena of tourism, branding and mega-event, and the reflections of mega-events to economy, tourism, cityscape, social and political structure is evaluated with respect to related literature. The emergence of F1 as a mega-event, its spread on global scale and F1's reflection on cityscape are also discussed in this chapter. In the third chapter; the tourism potential of Istanbul metropolitan area is evaluated and the importance of F1 among the events organized in the city is told. Also, within this chapter, the realization process of Istanbul Park and the actors that played a role in this process are discussed. In the fourth chapter, the investments that were developed around Istanbul Park are studied and the reflections of F1 on Istanbul cityscape is evaluated, and the effect of F1 on tourism is tried to be determined, based on the perceptions of the visitors who attended F1. In chapter five; within the light of the information acquired from literature regarding mega-events and the results obtained within the scope of the thesis; the reflections of F1 mega-event on Istanbul cityscape is presented. Conclusions are reached that if the mega-events and event investments are developed towards city strategies in Istanbul, a city that gradually gains importance in the global tourism market, the negativities that are observed on the cityscape can be alleviated.
Benzer Tezler
- Kültür eksenli kentsel stratejiler: Kentin büyük ölçekli etkinliklerle sergilenmesi ve dönüşmesi
Culture-led urban strategies: Dispaying and regenerating the city by mega-events
EMEL CANTÜRK
Yüksek Lisans
Türkçe
2009
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. NURBİN PAKER KAHVECİOĞLU
- Kentsel gelişmede sporun değişen rolü: İstanbul'un spor coğrafyası
Changing role of sport in urban development: Sport geography of İstanbul
ÇAĞDAŞ SAYDAM
Doktora
Türkçe
2019
MimarlıkMimar Sinan Güzel Sanatlar ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÜZİN KAYA
- Heterotopic practice of space: Taksim Gezi Park revisited
Heterotopik mekan pratiği: Taksim Gezi Parkı'nı yeniden gözden geçirmek
DAMLA IŞIKLILAR
Yüksek Lisans
İngilizce
2016
Şehircilik ve Bölge PlanlamaOrta Doğu Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET ADNAN BARLAS
- Kıyı kentlerindeki ikonik kültür-sanat yapılarının tasarım kriterleri üzerine bir değerlendirme
An evaluation on design criteria of iconic cultural buildings in coastal cities
İMRAN GÜMÜŞ
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. FATMA ERKÖK
- Büyük ölçekli uluslararası etkinliklerin kentlerin pazarlanması bağlamında değerlendirilmesi: Antalya 2016 Botanik Expo örneği
Evaluation of international mega events in the context of marketing cities: Antalya 2016 Horticultural Expo
ECE KANTÜRER
Yüksek Lisans
Türkçe
2017
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiKentsel Tasarım Ana Bilim Dalı
PROF. DR. NURAN ZEREN GÜLERSOY