Anadolu'daki inanç ve müzik ilişkisinin sem?-semah kavramları çerçevesinde incelenmesi
The analysis of the relation between belief and music in anatolia based on the semah and sema concepts
- Tez No: 312550
- Danışmanlar: DOÇ. DR. BAYRAM AKDOĞAN
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İslam Tarihi ve Sanatları Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Din Musikisi Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 200
Özet
Müzik binlerce yıldır, insanın doğayı ve doğaüstünü algılama ve tanıma mücadelesinin en önemli kılavuzlarından biri olmuştur. Müziğin ifade gücü bazen insana doğa ile doğrudan iletişim kurma imkânını verirken bazen de ona açıklayamadığı hadiseleri kontrol edebilme umudunu aşılamıştır. İşte ?inanç ve müzik? kavramlarının birlikteliği, doğa ve insan arasındaki böylesi kadim bir ilişkiyi günümüze taşımaktadır. Bu ilişki kapsamında, bir toplumun sesli hafızasının belki de en güçlü kısmını oluşturan müzik örnekleri ile sözlü hafızanın en çok önem addedilen hatta ?kutsal? sayılan inanç sistemleri kesişmektedirler. Öyle ki, inanç sistemlerine ait pek çok simge müziğin gücü ile kuşaklar boyu aktarılabilmekteyken; müzik de ifade gücüne eklenen kutsallık algısı aracılığıyla sosyal değişimlerin etkilerini daha az hissedebilmektedir. Semâ ve Semah kavramları Anadolu'daki inanç sistemlerinin müzik ile kurduğu kadim ilişkiyi simgeleyen en önemli iki kavram olarak gözükmektedir. Semâ kavramı İslâm Tasavvufu içinden çıkmış en önemli kuramlardan biri olarak, insanın olgunlaşma ve bilgiye ulaşma aracılığı ile Allah'a yakınlaşma yolculuğunun aşamalarını müzik ve zikir ile belirlemiştir. Semah kavramı ise bu kavramın kuramsal çerçevesini temel almış ve uygulama boyutunu gerek Türklerin İslâmiyet öncesinde intisâp ettiği gerekse de İslâmiyet öncesi Anadolu'da rastlanan inanç sistemlerinden gelen bilgilerle besleyerek özgün yönleri olan bir zikir anlayışını var etmiştir. Bu iki yapının arasındaki ilişkinin irdelenmesi, İslâm'ın değişik dönemlerin ait tasavvuf anlayışını ve bu anlayışlarla örtüşen Allah-insan ilişkisinin irdelenemesini sağlayacaktır.
Özet (Çeviri)
For thousands years, music has always acted as a critical guide for human beings in their journey for perceiving and identifying the nature and the super-nature. The expressive power of music had presented both the chance of making direct relations with the nature and the hope of controlling the unseen to the mankind. Therefore, the concepts of ?belief and music? have been carrying this ancient relation to the present time. Within this relation it is also possible to detect an intersection of musical examples with the religious symbols, forming the most decisive parts of the human memory. Based on this intersection, many religious symbols had been transmitted more effectively by the use of music and the music has been kept unaffected through the social changes over time. The concepts of Semâ and Semah can be considered as the most significant concepts that symbolize the ancient relationship of music with the belief systems in Anatolia. Semâ concept, being one of the most important concepts of İslâm Sufism, has been able to describe a ritual route for human beings to reach the God through acquiring knowledge and being maturized. Whereas the semah concept had taken the theoretical background of this concept, supported it with knowledge coming from both the Turkish and Anatolian religions before the age of Islâm and ended up in a ritual system specific in application. The comparative analysis of these two structures will be able to draw conclusions on the different periods of Sufism and the relation of God and human being relavant to these periods.
Benzer Tezler
- Tokat yöresi Alevî-Bektaşî inancında zâkirlik geleneği
The tradition of dhikr performers among Alevî-Bektashi belief in Tokat territory
DENİZ GÜNEŞ
Doktora
Türkçe
2013
Müzikİstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
DOÇ. EROL PARLAK
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Millî kültür taşıyıcılığında usta malı çalıp söyleme geleneği temsilcisi olarak Âşık Veysel
Âşık Veysel as an agent of the masters' repertory performer in the transmission of national culture
ERAY CÖMERT
Doktora
Türkçe
2017
Halk Bilimi (Folklor)İstanbul Teknik ÜniversitesiMüzikoloji ve Müzik Teorisi Ana Bilim Dalı
PROF. SONGÜL KARAHASANOĞLU
ÖĞR. GÖR. SÜLEYMAN ŞENEL
- Horasan irfânı'nın Anadolu'daki izlerini takip etmek: Abdallardan Bektaşi nefeslerine
Tracing the roots of Horasan Wisdom in Anatolia through Abdal troops to Bektashi hymns
MEDİNE ÜLKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Halk Bilimi (Folklor)Ankara Hacı Bayram Veli ÜniversitesiAlevi Bektaşi Kültürü Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AHMET TAŞĞIN
PROF. DR. CENK GÜRAY
- Kültürel bellek bağlamında Diyarbakır Türkmenhacı köyünde müzik ve dans
Music and dance in Türkmenhaci village of Diyarbakir in the context of cultural memory
SULTAN ÇERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Halk Bilimi (Folklor)Ege ÜniversitesiTürk Halk Oyunları Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EMİR CENK AYDIN
- Anadolu âşıklık geleneğinde Alevi âşıkların yeri ve önemi: Âşık Seyit Meftuni örneği
The place and importance of Alevi minds in the Anatolian ministry tradition: The example of Âşık Seyit Meftuni
ERDEM MENGÜŞ