Bilim din ilişkisinde uzlaşmacı yaklaşımlar
Reconciling approaches to science and religion
- Tez No: 314695
- Danışmanlar: PROF. DR. BAYRAM ALİ ÇETİNKAYA
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Din, Religion
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Felsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 290
Özet
Bu çalışmamızda tarihsel olarak, din-felsefe, akıl-vahiy ilişkisi olarak ele alınan ve modern çağda özellikle Rönesans ve Aydınlanma sonrası doğa bilimlerinde ki gelişmeye paralel olarak din-bilim ilişkisini modern bilimin argümanlarıyla uzlaşmacı bir yaklaşımla yeniden ele almaya çalıştık. Giriş bölümünde süreç içerisinde mantalitesi değişen din ve bilime ait kavramları tanımladık. Birinci bölümde, problematik açıdan bilimin, din ile ilişkisi bağlamında doğuda (İslam) ve batıdaki gelişimini ve etkileşimini araştırdık. İkinci bölümde kutsal metinlerin bilimsel yorumuna dair bir yöntem araştırması yaptık. Çağdaş yorumbilim kuramları ve bunların kutsal metinlerin bilimsel yorumuna nasıl bir katkı sağlayabileceklerini tartıştık. Okuma, anlama ve yorumlama kavramları üzerinden özellikle Kuran-ı Kerim merkezli bir yorumlama metodolojisi geliştirmeye çalıştık. Bilim ve dinin rasyo-teolojik olarak yeniden ele alınması ve yeniden yapılandırılması gerektiğini savunduğumuz üçüncü bölümde, bilim ve din eleştirisi yaptık. Değişen geleneksel bilimsel paradigmanın ortaya çıkardığı olgular üzerinde düşünmeye çalıştık. Postmodern bilim eleştirilerini analiz ettik. Bilimsel yöntemin temel argümanları olan rasyonalizm ve amprizme dinsel bakış açısının imkânını sorguladık. Bilimsel araştırmaların ve kutsal metinlerin, ideolojik okuma olmaksızın birbirlerine epistemik destek sağlayacağını göstermeye çalıştık. Tarihsel olarak klasik bilimsel anlayışın ortaya koyduğu, determinizm, zorunluluk ve şans gibi kavramlardaki kırılmayı göstererek bunların yerine indeterminizm, indirgenemezlik, ve akıllı tasarım gibi yeni bilimsel bakış şekillerinin imkanı üzerinde sorgulamalar yaptık.
Özet (Çeviri)
In this study, we argue that, being a topic historically handled as a relation between religion-philosophy, reason-revelation; the relation between religion-science, with the arguments of modern science, can be revisited with a reconciling approach, parallel to the developments in natural sciences in modern era especially after Renaissance and the Enlightenment. In this context, we defined the concepts whose scope has changed over time related to religion and science. In the first section, we studied development and interaction of science, in the context of its relation to religion, in the east (Islam) and the west. In the second section, we carried out a methodology research regarding re-evaluation of Scriptures by linking them to science. In the methodology research, we discussed the contemporary theories of interpretation science and their possible contributions to scientific interpretation of the Scriptures. Regarding the concepts of reading, comprehension and interpretation, we tried to develop an especially the Holy Qur?an-centered interpretation methodology. We concluded this section with an evaluation of the criticisms by the scientific commentary. In the third section, where we argued that science and religion should be re-evaluated in a rational-theological way and should be reconstructed, we made a criticism of science and religion. We tried to reflect on the phenomena brought about by the changing conventional scientific paradigm. We analyzed postmodern commentaries on science. We questioned the possibility of a religious perspective on rationalism and empiricism which are the main arguments of scientific methodology. We tried to illustrate that scientific researches and sacred scriptures, without ideological reading, will provide each other with epistemic support. By showing the downfall in such concepts as determinism, necessity and chance put forward historically by the classical scientific approach, we questioned the possibility of such new scientific perspectives in their stead as indeterminism, irreducibility and intelligent design.
Benzer Tezler
- Carl Sagan'a göre din-bilim ilişkisi
The relation of religion and science according to Carl Sagan
RIDVAN KÖSE
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
DinUşak ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ MAHMUT AVCI
- Between science and religion: Ahmet Midhat's poetics and politics of reconciliation
Bilim ve din arasında: Ahmet Midhat'ın uzlaştırma poetikası ve politikası
ASLINUR MEMİŞ
Yüksek Lisans
İngilizce
2023
Türk Dili ve Edebiyatıİhsan Doğramacı Bilkent ÜniversitesiTürk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Maneviyat algısı ve diğerkâmlıkla ilişkisi: Kan bağışı örneğinde Türkiye ve Amerika karşılaştırmalı nitel bir araştırma
The perceptions of spirituality and its relationship to altruism: A qualitative and comparative research on blood donation in Turkey and the United States
SEVDE DÜZGÜNER
Doktora
Türkçe
2013
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ABDÜLKERİM BAHADIR
- Osmanlı'da 'yöneten-yönetilen' ilişkisi: Başlıca yaklaşımlar ve Şerif Mardin
The Relationship between 'the ruler-the ruled' in the Ottoman: Main approaches and Şerif Mardin
ADEM ÇAYLAK
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Kamu YönetimiKırıkkale ÜniversitesiKamu Yönetimi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. HİKMET ÖZDEMİR