Between science and religion: Ahmet Midhat's poetics and politics of reconciliation
Bilim ve din arasında: Ahmet Midhat'ın uzlaştırma poetikası ve politikası
- Tez No: 815534
- Danışmanlar: DOÇ. DR. MEHMET KALPAKLI
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Türk Dili ve Edebiyatı, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2023
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İhsan Doğramacı Bilkent Üniversitesi
- Enstitü: Ekonomi ve Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Türk Edebiyatı Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 84
Özet
Bu tez, hmet Midhat'ın bilim ve İslam'ı uzlaştırmak için kullandığı anlatı stratejilerini incelemektedir. Midhat'ın Müdafaa, Ben Neyim? Hikmet Maddiyeye Müdafaa, Niza-ı İlm ü Din, Fenni bir Roman yahud Amerika Doktorları ve Acayib-i Alem eserlerine odaklanarak, Tanzimat'ın Batılı kavram ve söylemlerin OSmanlı entelektüel alanına girmesini sağlayan bir çeviri projesi olduğunu savunur. Bir kültürel aktör olarak Midhat, Batılı düşünürlerle diyaloga girerek bilim ve din ilişkisine ilişkin materyalist söylemleri, çatışma tezini bilimsel argümanlar ve tartışma yöntemlerini uyarlamaya çalışmıştır. Bu düşünürler arasında materyalistler, Protestan misyonerler ve John William Draper gibi figürler vardır. Bilim ve İslam'ı uzlaştırma arayışında, Midhat, bu strateji ve argümanları İslam'ın hizmetine sunarak Osmanlı bağlamına uyarlamaya çalıştı. Midhat, fikirlerini daha geniş kitlelere aktardığı bir araç olan romanlarında bilimsel gelişme, uygarlık ilerlemesi ve ahlaki değerler açısından benin ötekiyle karşılaştığı soyut kronotoplar oluşturmuştur. Mikhail Bakhtin'in diyalog ve soyut kronotop kavramlarıyla beraber betimleyici çeviribilim yaklaşımlarından yararlanan bu tez, Ahmet Midhat'ı Batılı fikir ve kavramların pasif bir alıcısı ve uygulayıcısı olarak tasvir etmektedir. Bu tez, Midhat'ın Osmanlı entelektüel alanında bilim ve İslam arasındaki uzlaşmayı sağlamaktaki rolünün kapsamlı bir portresini sunmaktadır.
Özet (Çeviri)
This thesis examines the narrative strategies employed by Ahmet Midhat to reconcile science and Islam Focusing on Midhat's works, including Müdafaa, Ben Neyim? Hikmet-i Maddiyeye Müdafaa, Niza-ı İlm ü Din, Fenni bir Roman yahud Amerika Doktorları, and Acayib-i Alem, it argues that the Tanzimat was a translation project enabling transmission of Western concepts and discourses to the Ottoman intellectual field. Midhat, acting as a cultural agent, sought to appropriate materialist discourses concerning the relationship between science and religion by engaging in dialogue with his Western counterparts. These counterparts included materialists, Protestant missionaries, and figures like John William Draper. These counterparts contributed to Midhat's redefining conflict thesis and forming scientific arguments and new discussion methods. In his pursuit of reconciling science and Islam, Midhat attempted to adapt and employ these strategies and arguments within the Ottoman context, aligning them with the service of Islam. His novels, serving as a medium for conveying his ideas to a broader audience, Midhat created a literary chronotope where the self confronts the other regarding scientific development, civilizational progress, and moral values. Drawing on Mikhail Bakhtin's concepts of dialogue and abstract chronotope and approaches from descriptive translation studies, this thesis presents a portrayal of Ahmet Midhat as an active agent of cultural transfer rather than a passive receiver and implementer of Western ideas and concepts. In doing so, it offers a comprehensive portrait of Midhat's role in reconciling science and Islam within the Ottoman intellectual field.
Benzer Tezler
- John William Draper'ın History of the Conflict between Religion and Science adlı eserinin Osmanlı Türkçesine çevirisi üzerine betimleyici bir çalışma
A descriptive study on the Ottoman Turkish translation of John William Draper's History of the Conflict between Religion and Science
OSMAN ÇEVİKTAY
Doktora
Türkçe
2023
Batı Dilleri ve EdebiyatıYıldız Teknik ÜniversitesiBatı Dilleri ve Edebiyatları Ana Bilim Dalı
PROF. DR. AYŞE BANU KARADAĞ
- 19. yy'da bilim-din çatışması tartışmaları ve Ahmet Midhat Efendi'nin 'Nizâ'-ı İlm ü Dîn' adlı eserinin transkripsiyon ve değerlendirilmesi
Arguments of the conflict between science and religion in the 19. century and transcription and assessment of Ahmet Mi̇dhat Efendi̇'s book; 'Ni̇zâ'-i iİlm ü Dîn'
MUSTAFA YILDIRIM
- Ahmet Mithat Efendi'nin din-bilim ilişkisine dair görüşleri
Ahmet Mithat Efendi's views on the relationship between religion-science
ZAFER ÇAYLI
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
DinNecmettin Erbakan ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BAYRAM DALKILIÇ
- Nizâ-ı İlm ü Din? kitabının düşünce tarihi açısından tasvir ve tahlili
A description and analysis of the work ?Nizâ-i Ilm ü Din? from the point of view of the history of thought
ERKAN YAVUZ
Yüksek Lisans
Türkçe
2010
DinMarmara ÜniversitesiFelsefe ve Din Bilimleri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. İSMAİL KARA
- Ahmet Midhat Efendi'nin Nizâ-i İlm ü Din eserinde din bilim ilişkisi
The relation between religion and science in Ahmet Midhat Efendi's publication Niza-i İlm ü Din
SEMA ERMİŞ