An optimality theoretic analysis of focus in Turkish
Türkçede odağın en uygunluk kuramına göre incelenişi
- Tez No: 314905
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EMİNE YARAR
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Dilbilim, Türk Dili ve Edebiyatı, Linguistics, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Hacettepe Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: İngiliz Dilbilimi Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 155
Özet
Diller arası bakış açısıyla, iletişimsel içeriğe sahip önermeler sözdizim, sesbilim ve edimbilimin birçok biçiminde algılanır ve yorumlanır ve bu da Bilgi Yapısı'nın (BY) yapısal algılanışını sağlar. Bir bilgi yapısı birimi olarak yeni bilgiyi veren öge konumundaki odak, farklı yaklaşımlar getirilerek ele alınmaktadır. Odağın ve bilgi yapısının açıklanışında (i) sözdizimsel, (ii) bürünsel ve (iii) sözdizim-sesbilim arayüzü yaklaşımları benimsenerek getirilen bu betimlemeler, dilbilgisi çerçevesinde birbirleri ile çatışma içerisindedir.Türkçenin bilgi yapısı üzerine alanda verilen çalışmalar, odağın (i) konumu ve (ii) algılanışı bakımından tartışmaya sahiptir. Odağın konumu üzerindeki tartışmalar, odağın eylem önünde mi yoksa eylem öncesinde mi gerçekleştiğini içermektedir. Odağın algılanışına yönelik getirilen tartışmalar ise odak algılanışında sözdizim, sesbilim ya da sözdizim-sesbilim arayüzünden hangisinin daha baskın olduğuna yöneliktir. Alanda Türkçenin bilgi yapısı üzerine verilen çalışmalarda ortaya çıkan bu tartışmaları incelemelerle değerlendirmek amacıyla bu çalışmada En Uygunluk Kuramı (EUK) benimsenmiştir. Bu bakıma alanda Türkçenin dilbilgisi temelinde verilen konum ve algılanış betimlemeleri, çalışmada ele alınan evrensel ve ihlal edilebilir sınırlılık içerikleri olarak belirlenmiştir. Bununla birlikte, sınırlılık etkileşimini Türkçenin sözdiziminde incelemek amacıyla her bir (i) özne odak, (ii) nesne odak, (iii) eylem odak ve (iv) tüm odak durumları için altı farklı sözcük dizilişi denenmiştir. Daha belirgin bir şekilde belirtmek gerekirse, bu dizilimler ne- soru yapıları ile gelen dar ve geniş odak bağlamlarında ele alımış ve odak algılanışına yönelik betimlemeler getirilmiştir. EUK'yi alanda verilen çalışmalar bağlamında ele alarak sözdizim, sesbilim ve sözdizim-sesbilim arayüzünde sınırlılık tabanlı EUK incelemesi gerçekleştirilmiş ve bu da sınırlılık aşamasının elde edilmesini sağlamıştır. Tüm bunlara ek olarak çalışma, Türkçe gibi ÖNE dizilişli bir dile odak algılanışına yönelik tipbilimsel bir betimleme getirmiştir.Çalışma Türkçenin bilgi yapısına bilimsel bir yaklaşım getiren EUK çerçevesini temel aldığından dolayı inceleme sonuçları, odak algılanışına yönelik ileride gerçekleştirilecek kuramsal ve deneysel çalışmalara olanak sağlamaktadır.
Özet (Çeviri)
In a cross-linguistic perspective, propositions bearing communicative content are realized and interpreted in various forms of syntax, phonology and pragmatics, and this gives rise to structural realization of Information Structure (IS). Focus, as an information structural component which gives new information, takes different accounts from various perspectives. The three different accounts, which propose their own content based on grammars of languages, are in conflict with each other: (i) Syntactic constraints, (ii) prosodic constraints and (iii) syntax-prosody interface constraints on the realization of focus.In the studies given on the Information Structure of Turkish, there are debates on (i) the position and (ii) structural realization of focus. The former, which includes proposals on the position of focus, argues that it is whether immediately preverbal or any preverbal position that hosts the focus. The latter, which hold arguments on the structural realization of focus, prime such structural realizations as syntactic, prosodic or both. In order to deal with all these proposals on the IS of Turkish, the framework offered by Optimality Theory is employed. Thus, in this study, positional and structural descriptions, which have been given on wide range of grammatical properties of focus in Turkish, form the constraint contents which are universal and violable. Furthermore, six different word order permutations for each of (i) subject focus, (ii) object focus, (iii) verb focus and (iv) all focus constructions have been generated in a simple declarative form and these structures are tested on constraints. Specifically, narrow and broad scope of focus realizations are included in analyses which are given as answers to wh- questions and this yields to descriptions on focus realization. Implementing OT into previous proposals given in the literature, a constraint based OT analysis is conducted and constraint hierarchy, which employs syntactic, prosodic and syntax-prosody mapping forms, are attained. Further, this study also yields a cross-linguistic typology of focus realization concerning Turkish, which is a SOV language that allows six different word order permutations.Since this study is based on theoretical framework brought by OT which provides this study with scientific basis on the IS of Turkish, results of the analyses show that further theoretical and empirical inquiries on the realization of focus is possible.
Benzer Tezler
- Adaptive discontinuous Galerkin methods for convection dominated optimal control problems
Konveksiyon ağırlıklı eniyilemeli kontrol problemlerinin uyarlamalı kesintili Galerkin yöntemleriyle çözümü
HAMDULLAH YÜCEL
Doktora
İngilizce
2012
MatematikOrta Doğu Teknik ÜniversitesiBilimsel Hesaplama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. BÜLENT KARASÖZEN
- Veri zarflama analizi ve bankacılık sektöründe bir uygulama
Data envelopment analysis and an application in the banking sector
İBRAHİM İLERİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TUFAN V. KOÇ
- Tedarik süreçlerinde döngüsel sefer sistemlerinin yol ve kapasite ölçütlerine dayalı modellenmesi ve uygulanması
Optimization of milk run systems based on distance and capacity criteria
MEHMET YAHYA DURAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MEHMET BÜLENT DURMUŞOĞLU
- Yerel yönetimlerde stratejik planlama sürecinde karşılaşılan yönetsel ve kültürel sorunlar: Bursa İli örneği
The managemental and cultural problems that are faced during strategic planning process in local governments: The case of Bursa Province
AHMET KURT
- GT yöntemlerinin sınıflandırması, performans ölçütleri, üretimle ilgili verileri kullanan yeni yöntemlere örnekler ve genetik algoritmalar
Taxonomy of GT methods, performance measures,some new GT methods that is able to incorporate pertinent manufacturing data and genetic algorithms
HATİCE DERİCİ
Yüksek Lisans
Türkçe
1997
Endüstri ve Endüstri Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiEndüstri Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. M. BÜLENT DURMUŞOĞLU