Ailelerce sunulan sosyal öykülerin otistik spektrum bozukluğu olan ergenlerin sosyal becerilerine etkileri
Family delivered scoial stories on teaching social skills to youth with autism spectrum disorders
- Tez No: 315456
- Danışmanlar: PROF. DR. ELİF TEKİN İFTAR
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Eğitim ve Öğretim, Education and Training
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Anadolu Üniversitesi
- Enstitü: Eğitim Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Özel Eğitim Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 184
Özet
Bu araştırmada, geliştirilen Aile Eğitimi Programı'nın ergenlik dönemindeki OSB tanısı bulunan çocuğa sahip aile üyelerinin sosyal öyküleri uygulama bilgi ve becerisi kazanmaları ve programı tamamlayan aile üyeleri tarafından sunulan sosyal öykülerin ergen bireylerin hedef sosyal becerileri öğrenmeleri, uygulama sona erdikten bir ve dört hafta sonra korumaları, farklı kişi ve ortamlara genellemeleri üzerindeki etkilerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada ayrıca aile üyelerinden öznel değerlendirme, ergen bireylerden ise sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla sosyal geçerlik verisi toplanmıştır.Bu çalışma Ankara ilindeki özel eğitim ve rehabilitasyon merkezlerine devam eden, OSB tanısı bulunan, yaşları 12-16 arasında değişen üç ergen ile bu ergenlerden birinin ablası ve diğer iki ergenin anneleriyle gerçekleştirilmiştir. Aile üyelerine sosyal öyküleri nasıl yazacakları ve öğretecekleri küçük grup düzenlemesiyle ve el kitabını sunma, model olma, deneme, geri bildirim sunma, öğretimi planlama akışı içinde öğretilmiştir. Aile üyeleri altı saatte sosyal öykü yazma bilgi ve becerisini edinmişler; yöntemi güvenilir bir biçimde uygulamayı öğrenmişlerdir.Araştırma karışık desen ile tasarlanmış; karışık desen tasarımında araştırmanın birinci kısmında tek-denekli araştırma modeli, ikinci kısmında ise betimsel model kullanılmıştır. Aile üyeleri tarafından sunulan sosyal öykülerin ergen katılımcıların ilgili sosyal becerileri öğrenmeleri üzerindeki etkisini değerlendirmek amacıyla tek-denekli araştırma modellerinden ?yoklama evreli çiftler (ergen-aile üyesi) arası çoklu yoklama modeli?, aile üyelerinin sosyal geçerliğe ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesinde, üzerinde çalışılan konunun tanımlanmasını amaç edinen, betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırmada sosyal karşılaştırmaya ilişkin ise nicel değerlendirme yapılmıştır.Araştırma bulguları, aile üyelerinin sosyal öyküleri %100 doğru olarak yazma ve yüksek düzeyde güvenilir olarak uygulama bilgi ve becerisi edindiğini, edindiği bu becerileri koruduklarını ve farklı becerilerin öğretimine ilişkin öykü yazımına genellediklerini göstermiştir. Sosyal öykü yazma ve uygulama becerisini edinen aile üyeleri tarafından sunulan öğretim sonrasında ise ergen bireylerin hedef sosyal becerileri edindikleri, edindikleri sosyal becerileri araştırma sona erdikten bir ve dört hafta sonra korumaya devam ettikleri, farklı ortamlara ve kişilere genelledikleri görülmüştür. Aile üyelerinden öznel değerlendirme yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik verileri aile üyelerinin hedef becerilere, sosyal öykülere ve araştırmanın sonuçlarına ilişkin görüşlerinin olumlu olduğunu, sosyal karşılaştırma yaklaşımıyla toplanan sosyal geçerlik verileri ise ergen bireylerin hedef becerilere ilişkin performansının normal gelişim gösteren ergen bireylerin performansıyla benzerlik gösterdiğini ortaya koymuştur.Bu bulguların ileri araştırmalarla desteklenmesine ve sosyal öykülerin aile üyeleri, alanda çalışan uzmanlar ve öğretmenler tarafından sosyal beceri öğretiminde kullanımının yaygınlaştırılmasına gereksinim olduğu düşünülmektedir.
Özet (Çeviri)
The present study was designed to investigate the effects of Parent Education Program on teaching family members who have children with autism spectrum disorders to develop and implement social stories. The effects of social stories delivered by family members on teaching social skills to youth with autism were also investigated. Moreover, maintenance and generalization effects of social stories were tested. Last but not least, social validity of the study was examined through subjective evaluation and social comparison.Three youths with autism whose ages are 12 to 16 years old and their mothers and older sister participated in this study. Small group arrangement was designed to teach family members how to develop and implement social stories to their children with using parent manual, modeling, practicing, and feedback sequence. Learning to develop social stories and implement it reliably took 6 hours.Mixed design was used in the study including single subject research and descriptive design. The effects of social stories on teaching social skills to youths with autism was investigated by using multiple probe design with probe conditions across parent-youth dyads. Social validity of the study was examined by using descriptive design.Findings of the study showed that family members learned to write social stories with 100% accuracy and delivered social stories to their children with high reliability. Also, it is seen that family members were able to maintain the acquired skills and generalized it to the novel situations. The results of the study showed that youths with autism were able to acquire their target skills, and maintain and generalized the acquired target skills. Social validity findings of the study were positive. Family members reported their opinions about the social validity of the study positively and social comparison results showed that after the intervention the performance of the youth autism spectrum disorders were same as their peers with normal development on targeted social skills.Further research are needed to support these findings and parents, teachers and other experts should widely use social stories on teaching social skills.
Benzer Tezler
- Kardeşler aracılığıyla sunulan sosyal öyküler: Bir koçluk uygulaması örneği
Social stories delivered by siblings: An intervention example of coaching
YASEMİN GİZEM YAPICI
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimAnadolu ÜniversitesiUygulamalı Davranış Analizi Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ELİF TEKİN-İFTAR
- Tablet bilgisayar uygulamalarını kullanarak hazırlanmış etkinlik çizelgelerinin otizm spektrum bozukluğu gösteren bireylerin serbest zaman becerilerine etkisinin incelenmesi
Examining the effect of lesiure skills with prepared activity schedule by using tablet applications on individuals with autism spectrum disorders
ÜNVER DİREM
Yüksek Lisans
Türkçe
2019
Eğitim ve ÖğretimNecmettin Erbakan ÜniversitesiÖzel Eğitim Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HAKAN SARI
- 18- 61 yaş arasındaki kişilerin Bireysel Emeklilik Sistemine yönelik tutumlarının değerlendirilmesi: Dalaman, Ortaca, Köyceğiz örneği
Between 18- 61 age evalution of attitudes towards Individual Retirement System of people: Dalaman, Ortaca, Köyceğiz example
MELTEM GÜNER GÜN
Yüksek Lisans
Türkçe
2016
SigortacılıkMuğla Sıtkı Koçman Üniversitesiİşletme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ERDOĞAN GAVCAR
- Sosyal ve ekonomik destek alan ailelerde yoksulluk, sağlık ve yaşam kalitesinin değerlendirilmesi: Konya örneği
Evaulation of poverty, health and quality of life of families who get social and economic support: Konya sample
MEHMET KIRLIOĞLU
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
Sosyal HizmetlerSelçuk ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MUSA ÖZATA
- Almanya'da çocukları koruma altına alınan göçmen ailelere yönelik koruma hizmetlerinin incelenmesi
An examination of protection services provided to children in care from immigrant families in Germany
FİKRET YAMAN
Doktora
Türkçe
2018
Sosyal HizmetlerHacettepe ÜniversitesiSosyal Hizmet Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TARIK TUNCAY