Kapalı kapsüllü susam mutantlarının fertilite düzeylerinin karşılaştırılması
Comparison of the fertility levels of the closed capsule sesame mutants
- Tez No: 316139
- Danışmanlar: PROF. DR. M. İLHAN ÇAĞIRGAN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2011
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 57
Özet
Susam (Sesamum indicum L), endüstriyel, nutrasötik ve farmasötik alanlarda kullanılmakta olan fonksiyonel bir kültür bitkisidir. Ancak, yetiştirme ve hasat sorunları nedeniyle üretiminin yapıldığı alanlardaki yerini diğer bitkilere bırakmakta bu yüzden her yıl üretim miktarı azalmaktadır. Susamın makinalı hasadı yapılamamakta; dolayısıyla insan gücüne dayalı çalışılması maliyeti artırmakta ve geniş arazilerde yetiştirilmesini engellemektedir. Susamın tarımında başarıya ulaşmak için olgunlukta ve hasat zamanında tohum kayıplarını azaltacak kapalı kapsüllü genotipler geliştirilerek hasadının mekanize edilmesi gerekmektedir. Bu çalışmada, susamda dünyada ilk kez gama ışınlarıyla deneysel olarak elde edilmiş kapalı kapsüllü yapay mutantlar (cc'ler, 9 adet) ile doğal kapalı kapsüllü (id) mutantan geliştirilmiş bir ileri hat ve çatlayan kapsüllü iki standart çeşit (Muganlı-57 ve Birkan) kullanılmıştır. Genotiplerin fertilite düzeyleri, fertilite ile ilişkili özellikleri, morfo-fizyolojik özellikleri, verim ve verim komponentleri incelenmiştir. Genotiplerin ortalamaları ve varyans analizi sonuçlarına ait veriler ortaya konmuş ve ?kapalı grup ile açık grup? ve ?cc'ler ile id? arasında ortogonal karşılaştırmalar yapılmıştır. Değerlendirmeler sonucunda, açık grubun fertilite ve verim düzeyleri kapalı gruba göre yüksek bulunmuştur. Bu durumun kapalı kapsüllü mutantlarda negatif pleiotropik etkilerin özellikle fertiliteyi etkilemesiyle verimi düşürmesinden kaynaklandığı sonucuna varılmıştır. Bu negatif yan etkiler neticesinde kapalı grubun kapsülleri irileşememekte ve tohumları çoğunlukla gelişemeyip kavuz kalmaktadır. Elde ettiğimiz verilerde genotiplerin toplam kapsül sayısı bakımından yakın değerler göstermesine rağmen kapalı grubun çok az sayıda iri kapsüle sahip olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca, kapalı grubun kapsüllerinin az sayıda tohum tutabildiği ve fertil tohum yüzdesi bakımından ancak açık gruba yetişebildikleri bulunmuştur. Günümüze kadar yoğun çabayla geliştirilebilmiş id/id ileri hattından daha iyi değerler gösterebilen ham mutant genotiplerin (cc-3'-qu ve cc-6) varlığı fertilite sorunu çözülebildiği takdirde makineli hasatta kullanılabilecek daha avantajlı hatlar elde edilebilineceğine işaret etmektedir.
Özet (Çeviri)
Sesame (Sesamum indicum L), is a functional cultivated crop which has an extended usage to industrial, nutraceutical and pharmaceutical areas, recently. But, there are problems in its cultivation, specifically in the harvest; therefore it is replaced with the other crop plants that are unchallenging at harvest. As consequence, sesame cultivation is decreased year by year since sesame harvesting could not be mechanized and manual harvest costs high preventing also its extented cultivation. To succeed sustainably the sesame cultivation, seed loss in maturity and harvest has to be reduced by devoloping close capsule mutants which could make the mechanized harvesting possible. In this research, 9 closed capsule induced mutants of sesame (cc?s), obtained for the first time through induced mutagenesis for the first, one id improved line developed from the natural id/id mutant and two shattering open capsule standart varieties (Muganlı-57 and Birkan) were used. The fertility levels, the fertility related traits, morpho-physiological traits, yield and yield components of the genotypes were investigated comparatively. The data obtained subjected to analysis of variance the genotypes were compared by the orthogonal contrasts described previously i.e. ?the close capsule group versus open group? and ?the cc group versus the id genotype?. As a result of the assessments, the open group?s fertility and yield levels were found higher than the closed group. It was concluded that this inforiority of the closed capsule mutants resulted from the negative pleiotropic effects that have a special impact to fertility causing yield reduction. As a results of these negative side effects of the mutation, the close group?s capsules could not grow bigger and most of the seeds could not developed properly. In spite of the availability of the cc mutants showing similarities in terms of the total number of the capsules with the open capsule standart varieties, the close capsule group had low shares of large capsules in the total capsules. Furthermore, it was found that close capsule group?s capsules had low number of the seeds and it is hardly reachable to the open group in the terms of the fertile seed percentage. However, the presence of the cc mutants (cc-3?-qu ve cc-6) showing better performances than the id genotype, which has been developed by the intensive efforts to date from its discovery in 1943, indicates more adventages over the id for modificaton and thus using them in mechanized harvest if the fertility problems of the induced cc mutants could be solved.
Benzer Tezler
- Bazı susam (Sesamum indicum L.) mutantlarının yağ içeriklerinin ve yağ asitleri kompozisyonlarının belirlenmesi
Determination of oil content and fatty acid compositions in some sesame (Sesamum indicum L.) mutants
ÇİĞDEM ARSLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. BÜLENT UZUN
- Gelişimsel kalça displazilerinde pemberton perikapsüler osteotomisinin erken dönem sonuçları
Short term results of pemberton pericapsular osteotomy for the treatment of developmental dysplasia of the hip
MUAMMER KOCATÜRK
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2009
Ortopedi ve TravmatolojiKocaeli ÜniversitesiOrtopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. KAYA MEMİŞOĞLU
- Gelişimsel kalça displazilerinde tönnis lateral asetabuloplastisinin erken ve orta dönem sonuçları
Başlık çevirisi yok
ÖMER YONGA
Tıpta Uzmanlık
Türkçe
2017
Ortopedi ve TravmatolojiKocaeli ÜniversitesiOrtopedi ve Travmatoloji Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. KAYA MEMİŞOĞLU
- Endüstriyel dağılmayan kızılötesi (NDIR) metan (CH4) gaz sensörü tasarımı
Design of an industrial non-dispersive infrared (NDIR) methane (CH4) gas sensor
DİLAN YALÇIN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Fizik ve Fizik Mühendisliğiİstanbul Teknik ÜniversitesiMekatronik Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. SERHAT İKİZOĞLU
- Synthesis and characterization of magnesium tetraborate-based multifuntional flame retardants and their application for flame retardancy of polyurethane
Magnezyum tetraborat bazlı çok işlevli alev geciktiricilerin sentezi ve karakterizasyonu ve poliüretanın alev geciktiriciliği için uygulaması
MUZAFFER GENÇAY ÇELİK
