Nohutta (Cicer arietinum L.) çift baklalılık özelliğinin geçiş yeteneği ve görünme derecesi
Penetrance and expressivity of double podding characteristic in Chickpea (Cicer arietinum L.)
- Tez No: 316227
- Danışmanlar: PROF. DR. CENGİZ TOKER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Akdeniz Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 50
Özet
Dünyada kültürü yapılan nohut (Cicer arietinum L.) türlerinin çoğu çiçek salkımında tek çiçek ve bakla meydana getirmesine rağmen, bazı nohut türleri çift çiçek ve bakla meydana getirmektedir. Çift bakla meydana getiren nohutlar tek bakla meydana getiren nohutlara göre % 18'e varan verim avantajına sahiptir. Ancak, çift bakla oluşumunu sağlayan 's' veya 'sfl' geni gelecek jenerasyonlarda ve melezlerde kendini tam gösteremez. CA 2969 (Kabuli çift baklalı nohut, ?) x ICC 4969 (Desi tek baklalı nohut, ?) ve ICC 4969 (?) x CA 4969 (?) melezlerinin F2 generasyonlarında çift baklalık özelliğinin geçiş yeteneği ve görünme derecesi çalışıldı. Çift bakla oluşumu, gövdenin pigmentli olması ve çiçek rengi kalıtımı da F1 ve F2 generasyonlarında çalışılmıştır. F2 generasyonlarında melezlerin; bitki boyu, ilk bakla yüksekliği, taç genişliği, ana dal sayısı, tek ve çift bakla sayısı, çift baklalık özelliğinin geçiş yeteneği ve görünme derecesi, biyolojik ve dane verimleri, 100 dane ağırlıkları anaçlarla karşılaştırılmıştır. Bitki başına dane veriminin ölçülen karakterlerle ilişkileri incelenmiştir.F1 generasyonunda, bütün döllerin her çiçek sapında tek baklalı, mor çiçekli ve pigmentli (antosyanlı) olması bu özelliklerin sırasıyla çift baklalılık, beyaz çiçeklilik ve pigmentsizliğe (antosyansız) baskındır (dominant) olduğu sonucuna varılmıştır. F2 generasyonlarında; tek:çift çiçek; mor:beyaz çiçek rengi; pigmentli:pigmentsiz gövde açılımının 3:1 oranında olması bu özelliklerin çekinik (resesif) bir gen çifti tarafından kontrol edildiğini ortaya koymuştur. Çift bakla oluşumunu sağlayan genin geçiş yeteneği ve görünme derecesi CA 2969 (?) x ICC 4969 (?) melezinde % 3 ile % 11 arasında; ICC 4969 (?) x CA 2969 (?) melezinde % 3 ile %12 arasında bulunmuştur. Melezler en iyi ebeveynle karşılaştırıldığında transgresif açılımlar bulunmuştur. Çift baklalı transgresif açılma gösteren döller sadece en yüksek verime sahip olan döller değildi, bunlar aynı zamanda tek baklalı anaç genotip ICC 4969'dan % 290 ve çift baklalı anaç genotip CA 2969'dan % 283 daha fazla verim kabiliyetine sahiptiler. Tek bitki dane verimi ile bitkide bakla sayısı ve biyolojik verim arasında istatistiki açıdan önemli ve olumlu ilişkiler bulunmuştur.Sonuçlar kültürü yapılan nohutta dane verimi ve diğer morfolojik-tarımsal özelliklerin açık bir şekilde desi x kabuli veya tersi melezlemeler yapılarak çift bakla özelliği için transgresif açılmış melezlerin seçilerek artırılabileceği kanısına varılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Nohut, Cicer arietinum, çift baklalılık, görünme derecesi, geçiş yeteneği, kalıtım
Özet (Çeviri)
Although most of the cultivated chickpeas (Cicer arietinum L.) in the word bear only one flower and one pod per the peduncle, some of the cultivated chickpeas bring about double flowers and pods. Double podding chickpeas possess yield advantages up to 18% over single podding chickpeas. However, double podding gene 's' or 'sfl' is not uniformly expressed in the next generations and flials. Penetrance and expressivity of the double podding were studied in F2 generation obtained between AC 2969 (Kabuli chickpea, ?) x ICC 4969 (Desi chickpea, ?) and ICC 4969 (?) x AC 4969 (?) crosses. Inheritance of double podding gene, stem pigmentation and flower color were explained in F1 and F2 generations. In F2 generation, the flials were compared to their parent genotypes for plant height, the first pod height, canopy width, number of main stem, pod, and seed per plant, penetrance and expressivity of double podding, biological and seed yield per plant and 100-seed weight. Relationships between the characters and seed yield per plant were studied.In F1 generation, all flials had a single pod at each peduncle, pink flower color and pigmented stem indicating that single pod, pink flower and pigmented stem were dominant over double podding, white flower and pigmentless stem, respectively. In F2 generation, the flials segregated in a ratio of 3:1 for single:double flower; pink:white flower color; and pigmented:pigmentless stem. Segregations in F2 generation clearly indicated that double podding, white flower color and pigmentless in the cultivated chickpea were governed by a single recessive gene. Expressivity and Penetrance of the double podding gene were found as 3% and 11% in flials between AC 2969 (?) x ICC 4969 (?) crosses, and 3% and 12% in flials between ICC 4969 (?) x AC 2969 (?) crosses. The transgressive segregated flials were found when the flials were compared to the best parents. The transgressive segregated flials having double pod had not only the highest seed yield but they had also produced 290% more seed yield than that of the parent ICC 4969 and 283% more seed yield that that of the parent AC 2969. Seed yield per plant was statistically, significantly and positively correlated with the number of seed and pod per plant, and biological yield.Results clearly showed that seed yield and the other morpho-agronomical characteristics in the cultivated chickpea could be improved selecting transgressive segregated flials for double podding characteristic between kabuli x desi crosses or vice versa.KEYWORDS: Chickpea, Cicer arietinum, double podding, expressivity, penetrance, inheritance
Benzer Tezler
- Nohutta (Cicer arietinum L.) dane iriliği ve çift baklalılık özelliklerinin birleştirilmesi
Pyramiding of extra large seeded and double podded traits in chickpea (Cicer arietinum L.)
KAMİLE GÜL KIVRAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ TOKER
- Nohutta iri daneli, çift baklalı ve markör destekli seleksiyonla yanıklık [Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)] hastalığına dayanıklı ideal bitki ıslahı
Ideotype breeding in kabuli chickpea: extra large-seeded, double-podded and resistant to ascochyta blight [Ascochyta rabiei Pass. (Labr.)] via marker assisted selection
TUBA EKER
Yüksek Lisans
Türkçe
2020
ZiraatAkdeniz ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF. DR. CENGİZ TOKER
- Nohutta yaprak galeri sineği (Liriomyza cicerina Rond.)'ne dayanıklılıkla ilişkili biyokimyasal seleksiyon kriterlerinin belirlenmesi
Determination of biochemical selection criteria for resistance to leaf miner in chickpea (Liriomyza cicerina Rond.)
NESRINE CHRIGUI
- Suriye ve Türkiye'de mercimek ve nohut hasadında mekanizasyon olanaklarının belirlenmesi üzerine bir araştırma
Research on lentil and chickpea harvest mechanization in syria and Turkey
YAHYA EL SALEH
Doktora
Türkçe
2000
ZiraatÇukurova ÜniversitesiTarım Makineleri Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MEHMET TUNÇ ÖZCAN
- Nohutta (cicer arietinum L.) yapay mutasyon spektrumu ve frekansı üzerinde araştırmalar
Investigations on spectrum and frequency of induced mutation in chickpea (cicer arietinum L.)
CENGİZ TOKER