Geri Dön

Spatio-temporal ecology, habitat use and population size of brown bears (Ursus arctos) in Yusufeli, Turkey

Yusufeli?nde bozayıların (Ursus arctos) uzamsal-zamansal ekolojisi, habitat kullanımı ve populasyon büyüklüğü

PDF İndir

  1. Tez No: 318817
  2. Yazar: HÜSEYİN AMBARLI
  3. Danışmanlar: DOÇ. DR. C. CAN BİLGİN
  4. Tez Türü: Doktora
  5. Konular: Biyoloji, Zooloji, Biology, Zoology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Biyoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 140

Özet

Türkiye'de en büyük memeli türü olan bozayı Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgelerinde geniş bir yayılışa sahiptir. Türün Türkiye'deki ekolojisi neredeyse bilinmemektedir ve hakkında oldukça az çalışma bulunmaktadır. Bu çalışma Türkiye'de ilk defa Kaçkar dağlarındaki bozayıların (Ursus arctos) uzamsal-zamansal ekolojisi, habitat kullanımı ve Özgüven ve Yusufeli'nde populasyon büyüklüğünü tespit etmeyi amaçlamıştır. Çalışma alanı esasen ibreli ormanlar ve meşe toplulukları ile, Akdeniz iklimi etkisi altındaki düşük rakımlar ise karışık çalılarla kaplıdır. Bu çalışmada 7 bozayının (5 erkek ve 2 dişi) GPS-GSM telemetri ile izlenmesi temel arazi yöntemidir. Ayrıca yavrulu dişilerin sayılması, fotokapan çalışmaları, doğrudan gözlemler diğer yöntemleri oluşturur. Bu çalışmada yedi bozayı GPS-GSM tasması ile 3-603 gün arasında izlenmiştir. Ortalama gezinme bölgesi %95 en küçük dışbükey çokgen (MCP) ve Kernel alan tahmin yöntemleri kullanılarak üç farklı örnekleme sayısı için hesaplanmıştır.Bütün noktalar kullandığında % 95 MCP alan büyüklüğü dişiler için 19,91 ± 8,89 km2 ve erkekler için 130,68 ± 102,95 km2'dir. Ortalama olarak erkekler saatte 199 m hareket ederken dişiler 129 m hareket etmektedir. Dişilerin kış uykusu 150 gün kadarken erkekler 140 gün civarında daha yüksek rakımlarda yatmaktadırlar. Fotokapan sonuçlarına göre bozayılar alacakaranlıkta hareketli olup tasma aktivite kayıtları, takip edilen ayılar için fotokapandan farklı sonuçlar vermiştir. Bozayıların gece yarısında da dinlendiği Türkiye'de ilk defa türün dinlenme deseni ortaya konularak gösterilmiştir. Yusufeli için hesaplanan populasyon yoğunluğu 100 km2'de Fcub yöntemi kullanarak 24,50 ± 1,74 birey ve işaretle-yenidengör yöntemi kullanarak 23,85 ± 2,51 birey bulunmuştur. Bozayılar habitat kullanımında rastgele olmayan bir dağılım sergileyerek, üretken tarım alanlarını ve çalılıkları diğer habitat tiplerinde daha çok seçmektedir.Bozayıların Kaçkarlar'daki gezinme bölgesi büyüklüğü birçok ülkeye göre oldukça düşüktür. Erkek ve dişi gezinme bölgeleri arasındaki fark muhtemelen dişilerin kuzey ülkelerine kıyasla köylülerin ayıları müsamahasıyla kendilerine özel alanları seçebilmelerine, ayıların çokeşli çiftleşme sistemlerine, yüksek populasyon yoğunluğuna, eşeysel farklılığa ve sert kabuklu tohumları besin olarak kullanmalarına bağlıdır. Diğer ülkelerde birincil üretim populasyon yoğunluğunu ve gezinme alanı büyüklüğünü açıklamak için kullanılsa da çalışma alanındaki düşük üretim bunları açıklayamamaktadır. Bu çalışmada elde edilen sonuçlar, Türkiye'deki bozayıların yönetimi ve korunması için gerekli bilimsel temeli oluşturacaktır.

Özet (Çeviri)

Brown bear is the largest mammal in Turkey and its main distribution lies in the Black Sea and Eastern Anatolia Regions. Its basic ecology is almost unknown in Turkey, except for a limited number of studies. This study aims to determine the spatio-temporal ecology and habitat use of brown bears in the Kaçkar Mountains, and to estimate their population size in the Özgüven Valley and Yusufeli, both firsts for Turkey. The study area is primarily covered with conifer and oak stands, but sparse mixed shrubland occurs in the Mediterranean climate influenced lower parts. GPS-GSM telemetry on seven captured bears (5 males and 2 females) was the main field technique used in this study. Other methods include monitoring via camera trapping, visual direct observations, and counting cubs of the year. Bears were fitted with GPS-GSM collars and tracked for 3 to 603 days. Mean home range size (HRS) was calculated by 95% kernel and MCP estimators for three different samples sizes.95% MCP for all positions produced a home range size of 19.91 ± 8.89 sq. km. for females, and 130.68 ± 102.95 sq.km. for males. On average, males and females move at rates of 199 m/h and 129 m/h, respectively. Males hibernate around 140 days whereas females around 150 days and at lower elevations than males. According to camera trapping results, bears are generally active at twilight whereas activity data loggers produced disparate results for tracked bears. Resting patterns showed that bears may also rest at midnight. Estimated population density per 100 km2. is 24.50 ± 1.74 individual using the Fcub method and 23.85 ± 2.51 using the mark?resight method. Captured bears indicated nonrandom distribution on habitat use and selected productive croplands and shrublands than other types of vegetation.Brown bear HRS in the Kaçkars is smaller than reported from most countries. The large female-male HRS difference is probably due to polygamous mating system, sexual dimorphism, hard mast availability, high population density, and female?s habitat exclusivity as a result of high tolerance by the local people in contrast with most northern countries. Although primary productivity is used to explain high population density and small HRS in other countries, the low productivity in the study area cannot explain the observed density and HRS difference. These findings will construct a scientific basis for brown bear management and conservation in Turkey.

Benzer Tezler

  1. Tez No

    895230

    Invasive species distribution modeling under climate change

    İklim değişikliği altında istilacı tür dağılım modellemesi

    OĞUZHAN KANMAZ

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2023

    Biyolojiİstanbul Teknik Üniversitesi

    İklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HASAN NÜZHET DALFES

  2. Tez No

    170698

    Temporal and spatial changes of ostracoda (Crustacea) in lake Aladağ (Bolu, Turkey)

    Aladağ gölünde (Bolu, Türkiye) ostrakod (Crustacea) türlerinin mevsimsel ve yerel değişimleri

    FARUK YILMAZ

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    2005

    BiyolojiAbant İzzet Baysal Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    DOÇ.DR. OKAN KÜLKÖYLÜOĞLU

  3. Tez No

    392731

    Adana ilinde sağlık önemi olan kum sineklerinin (Diptera:Psychodidae) zaman-mekansal dinamikleri ve biyo ekolojileri

    Spatio-temporal dynamics and bio-ecology of vector sand fly species (Diptera:Psychodidae) in Adana

    GİZEM OĞUZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    BiyolojiHacettepe Üniversitesi

    Biyoloji Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. SALİH BÜLENT ALTEN

  4. Tez No

    133075

    Kuzeydoğu Marmara denizi ve Güneybatı Karadeniz üst tabaka zooplanktonunun zamana bağlı değişimi ve çevresel şartlarla ilişkisi

    Spatio-temporal variations in upper layer zooplankton of Southwestern Black Sea and Northeast Marmara Sea's and influence of environmental factors

    İZZET NOYAN YILMAZ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2002

    Su Ürünleriİstanbul Üniversitesi

    Fiziksel Oşinografi ve Deniz Biyolojisi Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. AHSEN YÜKSEK

  5. Tez No

    335395

    Artımlı karışık-sürü mekân-zamansal eş-oluşum örüntü madenciliği

    Incremental mixed-drove spatio-temporal co-occurrence pattern mining

    RAMAZAN TERZİ

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Bilgisayar Mühendisliği Bilimleri-Bilgisayar ve KontrolErciyes Üniversitesi

    Bilgisayar Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. METE ÇELİK

Geri Dön