Geri Dön

Felsefe ve bilimlerde düşünce deneylerinin yapısı ve işlevi

Structure and functions of thought experiments in philosophy and sciences

  1. Tez No: 319449
  2. Yazar: MUSTAFA EFE ATEŞ
  3. Danışmanlar: PROF. DR. MEHMET ELGİN
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Felsefe, Philosophy
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: Türkçe
  9. Üniversite: Muğla Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Felsefe Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 91

Özet

Bu tezde amacım bilimlerde düşünce deneylerinin yapısını ve işlevini felsefi açıdan aydınlatmaktır. Düşünce deneylerinin bilimde ilk kullanılışı Pre-Sokratiklere kadar götürülebilir. Günümüzde ise bu etkili zihinsel araçlara genelde kuantum ve görelilik fiziğinde, etikte ve zihin felsefesinde sıkça başvurulmaktadır. Düşünce deneylerinin yapısını inceleyerek temel özelliklerini belirlemek, bize düşünce deneyleri ile düşünce deneyi olmayan örnekleri ayırt etmemizde yardımcı olurken, işlevini incelemek genel kullanımı ve değeri hakkında bilgi vermektedir. Düşünce deneylerinin doğası üzerine yürütülen en güncel tartışma şu soruya odaklanmaktadır: Yalnızca düşüncede yürütülen deneyler fiziksel dünya hakkında nasıl bilgilendirici olabilmektedir? Bu sorunun merkezinde dönen tartışma, klasik epistemolojide yer alan rasyonalizm-empirizm tartışmasının güncel bir türevidir. Dolayısıyla düşünce deneylerinin epistemolojik statüsüne ilişkin tartışma, aynı zamanda bilgi felsefesinin başlıca konusu olan bilginin kaynağı problemine farklı bir perspektiften yanıt aramaktadır. Tezi bu görüşlerin artı ve eksi yönlerini ele alarak sonuçlandırıyorum.

Özet (Çeviri)

In this thesis, my aim is to shed light on the structure and functions of scientific thought experiments from a philosophical point of view. The first utilization of thought experiments in science can be traced back to the age of Pre-Socratics. Mostly, in our own time, quantum mechanics, relativistic physics, ethics and philosophy of mind invoke this powerful mental tools. On the one hand, determining the fundamental features of thought experiments by investigating their structure, provides us a criterion to distinguish thought experiments from non-thought experimental examples, on the other hand investigating their functions informs us about the usage and value of them. Most recent debate on the nature of thought experiments focuses on the following question: How can such kind of imaginary cases, solely performed in thought, be able to yield new knowledge or outcomes? The debate around this question is a contemporary version of the debate between rationalism and empiricism in classical epistemology. Therefore views about the debate related with the epistemological status of thought experiments is also to seek an answer for a major problem of epistemology from a different perspective.

Benzer Tezler

  1. Making and breaking authorship, potentials in architectural design studio

    Müellifliğin inşaası ve bozulmasında mimari tasarım stüdyosunun potansiyelleri

    SEVGİ TÜRKKAN

    Doktora

    İngilizce

    İngilizce

    2016

    Eğitim ve Öğretimİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ARZU ERDEM

  2. The Magic in the laboratory of the mind: A philosophical study of thought experiments

    Akıl laboratuvarındaki gizem: Düşünce deneyleri üzerine felsefi bir çalışma

    ŞENGÜL ARSLANOĞLU

    Yüksek Lisans

    İngilizce

    İngilizce

    1999

    FelsefeOrta Doğu Teknik Üniversitesi

    Felsefe Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. ERDİNÇ SAYAN

  3. Bilim felsefesinde paradigmatik yaklaşım kapsamında sanat ve bilim ilişkisinin lisansüstü sanat eğitimi programlarında yansımaları

    The reflections of art and science relation within the paradigmatic approach in the philosophy of science on graduate art education programs

    EZGİ TOKDİL

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2020

    Eğitim ve ÖğretimDokuz Eylül Üniversitesi

    Güzel Sanatlar Eğitimi Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. TUBA GÜLTEKİN

  4. Çağdaş Türk sosyologlarında eğitim-toplum ilişkisi (Erol Güngör örneği)

    Relation of education and society in modern sociologists (Sample of Erol Güngör)

    ŞİNASİ ŞENOZAN

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1999

    SosyolojiSakarya Üniversitesi

    Sosyoloji Ana Bilim Dalı

    YRD. DOÇ. DR. M. SAİT DOĞAN

  5. Türkiye Cumhuriyeti'nde müzik kurumlaşması ve kültürel kimlik değişimi

    Musical institutionalization and cultural identity change in Turkish Republic

    GÜRSEL YURTSEVEN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2018

    MüzikYıldız Teknik Üniversitesi

    Sanat ve Tasarım Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. TURAN SAĞER