Yayın tarihimizde Türk Yurdu Dergisi ve derginin dil konulu makalelerinin içerik analizi (1928-1931)
Başlık çevirisi mevcut değil.
- Tez No: 32070
- Danışmanlar: YRD. DOÇ. DR. EDİBE SÖZEN
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Gazetecilik, Türk Dili ve Edebiyatı, Journalism, Turkish Language and Literature
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 1994
- Dil: Türkçe
- Üniversite: İstanbul Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Tanıtım ve Halkla İlişkiler Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 94
Özet
SONUÇ - ÖZET Yayın hayatına 1911' de başlayan Türk Yurdu Dergisi, ilk olarak Türk Derneği' nin daha sonra da Türk Ocakları' nın yayın organı olarak çıkarıldı. Türk Yurdu Dergisi' nin ağırlıklı olarak Türk Ocağı' nın faaliyetlerini duyuran, Türklük dünyasından haberler veren bir dergi olduğu ve yoğunlukla“Lisan, edebiyat, tarih, hukuk, iktisat, din, spor”gibi konulardaki yazıları kapsadığı görüldü. Geçmişten geleceğe, Türk tarihini her yönüyle yeni nesillere aktarmak amacını güden dergi, bu doğrultuda“mazi-hal-istikbal”şiarını kendisine slogan edinmiştir. Derginin en fazla önem verdiği konulardan birinin“Türk Dili”olduğu gözlendi. Bir milletin en önemli varlığı dilidir. Dil yaşadıkça ve sürekli geliştikçe milletin var olması da mümkün olacaktır. Kendi öz dilini unutan milletler yok olmaya ve sömürge haline gelmeye mahkum olurlar. Burdan çıkan sonuç dil konusunun, milliyetçilik düşüncesinin de önemli unsurlarından olduğudur. Bu tezde, Türk Yurdu Dergisi' nin dil konulu makaleleri sistematik bir bakış açısı ve objektif bir yaklaşım için İçerik Analizine tabi tutuldu. Bunun sonucunda incelenen makalelerinin aşağıdaki konulara ağırlık verdiği tesbit edildi: İnkılabın oluşumu, - - Dilde sadelik ve Türk Dilinin, eski kelimelerden arındırılması çalışmaları, - - Harf, okuma - yazma ve eğitim seferberliği, - - Türk Lehçelerinin tanıtılması ve Türk dil birliği, - - Macar Dil İnkılabının örnek gösterilmesi.Harf İnkılabı' nın yapıldığı dönem, derginin dil konusuna bakışını sergilemektedir. Bu yıllarda Hasan Cemil, Necip Asım (Yazıksız), Celal Nuri, Hamit Zübeyr (Koşay) gibi dil konusunda otorite olan yazarların makalelerine sıklıkla rastlandı. Esasen“Türk Yurdu”nda alfabe meselesi 1912 yılından itibaren ele alınmıştır. Dergideki yazarların, Harf İnkılabından önceki görüşleri aynı doğrultuda gelişir. Harf İnkılabından sonra, Türk Ocaklarının izlediği yol Türk Yurdu nun görüşlerini değiştirmiş olarak karşımıza çıkmaktadır. İnkılaptan önce, alfabe değişikliğini, kültüre bağlı olarak düşünen yazarlar, Latin alfabesinden yana görünmezler, imlanın deştirilmesi yeniden düzenlenmesi ve alfabenin İslah edilmesi tartışılır. İnkılaptan sonra Türk Ocaklarının bu yeniliği benimsemesi ile birlikte Türk Yurdu Dergisi de konu ile alakalı olarak çalışmalarına başlar.(64) 1928 senesinin ilk Türk Yurdu Dergisi' nin girişinde yeni harfler müjdelendiği ve bazı örneklerin halka takdim edildiği görüldü. Ayrıca, bu makalelerde inkılabın dilimizin gelişmesinde önemli bir rol oynayacağı anlatılıyor. Yeni harflerin Türk Dili' ndeki kullanımı uygun görülüyor. Derginin 1929 senesine kadar Osmanlıca olarak çıkarılmaya devam ettiği ve bu yıllarda Arap harfleri ile Latin harflerinin karşılıklı örneklerinin verilmek sureti ile okurlara tanıtıldığı aşağıdaki örneklerde izlendi: L= J m = f mefhum = fe^f... münhal =..^f^f. 64) Hüseyin Tuncer,“Türk Yurdu' nun Harf inkılabına Bakışı”, Milli Kültür Dergisi. °C IX, 64 (1988),Dilde sadelik konusu Türk Yurdu Dergisi' nin üzerinde önemle durduğu bir konudur. Böylelikle halk ve aydın kesim birbirini daha iyi anlayabilecektir. Çok ağır, günlük konuşma dilinde fazla kullanılmayan Arapça ve Farsça kelimeler kaldırılarak yerlerine Türkçe karşılıkları bulunmalıdır. Bu durum, yeni alfabeye geçişten sonraki makaleler incelendiğinde gözlendi. Her eski kelimenin Türkçesi bulundukça, okur tarafından anlaşılması amacı ile, parantez içinde eski halinin yazıldığı bölümlere rastlandı: Doğu (= Şark) Dil (= Lisan) Kullanım (= İstimal) Üye (= Aza) Bazı makalelerden, sadeliğe gidilecek diye kelime icatçılığı yapılmasının da yararlı olmayacağı, dilimize birşey kazandırmayacağı sonucuna varıldı. Çünkü bu tur kelimeler, yalnız eski kelimelerin atılması gayesi ile, apar topar ve acele olarak bulunursa, neticede gramer yapımıza uymayan ve aslında Türkçe ile de ilgisi olmayan kelimeler ortaya çıkabilir. Bunların da benimsenmesi güç olabilir. Atatürk' ün, 9 Ağustos 1928 günü akşamı Sarayburnu da yapmış olduğu Harf İnkılabını başlatan konuşması ile yurt çapında başlatmış olduğu“Harf Seferberliği”çerçevesinde halk dershaneleri ve kurslar açılarak yeni harflerin öğretilmesi çalışmalarına Türk Yurdu Dergisi' nin de aynı tarihlerde başladığı görüldü.“1928 senesi Türk lisanı için bir doğuş senesidir”sözleri Türk Yurdu Dergisi' nin inkılabı en samimi bir şekilde karşıladığının özetle ifadesidir. Bu kanaate, inkılabın yapıldığı tarihi takip eden günlerde yazılan makalelerin okunması sonucunda varıldı. (65) 65) Hüseyin Tuncer, a. g. m."Türk Yurdu Dergisi, Türk dünyasına bir bütün olarak baktığı için, ortak bir dilin ve dolayısı ile alfabeni kullanılmasından yana olmuştur. Bu bakımdan, Türklük aleminde dilde birlik anlayışını prensip olarak benimsemiş ve çalışmalarını bu doğrultuda yürütmüştür. (66) Burdan hareketle, Türk Lehçelerinin birliği ve sistematik bir gruplama ile ele alınmalarının gereğini anlatan yazılara da sık sık yer verildiği görüldü. Ayrıca, Türkçenin temelini teşkil eden Orhon Kitabelerinin de makalelerde örnek olarak yer aldığı gözlendi. Bunun yanı sıra, başka yabancı diller yerine diğer Türk Lehçelerinden uygun kelimelerin güncelleştirilerek dilmize kazandırılması inancı tesbit edildi. Bu da, zaten Türk dil birliği gerçekleştiği zaman kendiliğinden oluşacaktir Derginin önemli yazarlarından Hamit Zübeyr (Koşay)' in, Macar Dil İnkılabı' nın içerik olarak bizimkine benzediğini ve örnek alınabileceğini sık sık dile getirdiği izlendi. Koşay' in, Macar İnkılabı' nın oluşumunu bizzat yerinde gördüğü ve Macar Dil Yenileşme Nazariyesi' ni Türkçeleştirdiği makaleler de incelendi. Tüm bu yazılarda ana fikir, Türk Dili' nin sadeliği, birliği, gelişmesi ve inkılabın dilimize kazandırdıklarıdır. Bu inkılap sayesinde dilimize canlılık gelmiş, yurt çapında bir eğitim seferberliği başlatılarak, herkesin okur - yazar olması amaçlanmıştır ve o ilk yıllarda inkılap çeşitli yayın organlarının da çabalarıyla benimsenmiştir. Bunda Türk Yurdu Dergisi' nin rolü de unutulmamalıdır. Makalelerin anlatımında tarafsız bir politikaya sahip olduğu görülmektedir. Her Türk vatandaşının dilini güzel bir şekilde konuşarak, birbirlerini anlaması ve birlik oluşturmaları güdülen amaçtır. Ne yazık ki o yıllardaki okunabilirlik oranı, okur köşeleri ve anketleri olmadığı için tam olarak anlaşılamadı. 66) Hüseyin Tuncer, a. g. m. s.İnkılabın o yıllardaki etkisi günümüze nasıl yansımıştır? İlk yıllarda benimsenen yeniliklerin günümüzde tam olarak amacına ulaşamadığı gözlenmektedir. O yıllar için Arapça' nın etkisinde kalan Türk Dili, bugünde Batı dillerinin çok fazla etkisine maruz kalmaktadır. Ayrıca, bazı Türkçe kelimelerin de yanlış kullanımı söz konusudur, örneğin, argo dilin yaygınlaşması gibi. Aslında bir dilin, sürekli olarak başka dillerle alış - veriş halinde olması, onun yaşayan bir dil olduğunun göstergesidir. Ancak bizde hiç almadan vermek söz konusu olmaktadır. Bu da yavaş yavaş dilin zayıflaması demektir. Bu konuda Türk Yurdu Dergisi' ne ve benzeri tüm yayın organlarına önemli görevler düşmektedir. Türk Dili' nin güzel bir biçimde kullanılıp, başka dillerde de Türkçe kelimelerin varlığının gözükmesi ve kültür, sanat ve bilim dillerinin Türkçeleşmesi ve eski eserlerimizin yeni harflerle yazılarak günümüz Türkçesi' ne kazandırılması dilimizin geliştiğinin kanıtı olacaktır. Türk Dili' nin gelişmesi de, Türk Sanatı' nın, Türk Edebiyatı' nın, kısacası Türk Kültürü' nün gelişimi demektir.
Özet (Çeviri)
Özet çevirisi mevcut değil.
Benzer Tezler
- Türk Milli Mücadele Dönemi aydın halk ilişkisine bir örnek: Hasan Basri Çantay
An Example to the relationship of intellectual and people in Period of Turkish Indipendence War Hasan Basri Çantay
ABDÜLLATİF CİHAN
- Batı Anadolu Türk Ocakları 1923 - 1931
Mediterranean Turk Ocaks 1923 - 1931
EZGİ TUNA
Yüksek Lisans
Türkçe
2015
TarihAdnan Menderes ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
YRD. DOÇ. DR. GÜNVER GÜNEŞ
- Bilecik Milletvekili Dr. Fikret (Onuralp) Bey'in (1887-1946) hayatı ve siyasi faaliyetleri
Life and political activities of Bilecik Deputy Dr. Fikret (Onuralp) Bey (1887-1946)
SERKAN DALGIÇ
Yüksek Lisans
Türkçe
2022
TarihBilecik Şeyh Edebali ÜniversitesiTarih Ana Bilim Dalı
DR. ÖĞR. ÜYESİ DİLARA USLU
- Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde Türk basını ve Yeni gazete (R.1334/M.1918 tarihli 1565[1]-1579.[15] sayılarının transkripsiyonu ve fihristi)
Turkish press and Yeni gazete in the last periods of Ottoman Empire (Dated R.1334/M.1918, number transcription and ındex of 1565[1]-1579[15].)
İLKAY DURMUŞLU