Relational models and their associations with cultural orientations and personal value priorities in the Turkish cultural context
İlişki modelleri ve Türk kültürü bağlamında kültürel yönelim ve kişisel değer öncelikleri ile ilişkileri
- Tez No: 321161
- Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Psikoloji, Psychology
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 127
Özet
Bu çalışmanın amacı Türk kültürü bağlamında sosyal ilişkilerin temel modellerini ve bu modellerin yatay ve dikey bireycilik ve toplulukçuluk ve kişisel değer öncelikleri ile bağlantısını incelemektir. Fiske (1992) hemen hemen bütün sosyal ilişkilerin dört temel ilişki modeli (komünal paylaşım, yetke sıralaması, eşitlik eşlemesi ve piyasa değeri) tarafından oluşturulduğunu, motive edildiğini, düzenlendiğini, koordine edildiğini ve değerlendirildiğini öne sürmüştür. Bu çalışmanın birinci amacı için, İlişki Biçimleri Anketi (İBA) Türkçe'ye uyarlanmıştır. İkinci olarak, ilişki modelleri ile yatay ve dikey bireycilik ve toplulukçuluk ve kişisel değer öncelikleri arasındaki sistematik ilişkiler incelenmiştir. Kültürel yönelim açısından, yatay boyutların eşitlik eşlemesini ve dikey boyutların yetke sıralamasını yordayacağı, bireyciliğin piyasa değeri ile ve toplulukçuluğun komünal paylaşım ile ilişkili olacağı beklenmiştir. Kişisel değer öncelikleri açısından, özaşkınlık değerleri komünal paylaşım ile, özgenişletim değerleri yetke sıralaması ve piyasa değerleri ile ve muhafazacılık değerleri yetke sıralaması ile ilişkilendirilmiştir. Katılımcılar (N = 214) İBA, Bireycilik ve Toplulukçuluk Ölçeği (INDCOL) ve Portre Değerler Ölçeği'ni (PDÖ) tamamlamıştır. İlişki modellerinin dört faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile desteklenmiştir. İlişki modelleri ile kültürel yönelimler ve kişisel değer öncelikleri arasında öngörülen ilişkiler büyük ölçüde desteklenmiştir. Sonuçlar toplulukçuluğun komünal paylaşımı, dikey boyutların yetke sıralamasını, yatay toplulukçuluğun eşitlik eşlemesini ve dikey bireyciliğin piyasa değerini yordadığını göstermektedir. Ayrıca, özaşkınlık komünal paylaşımı ve eşitlik eşlemesi ile, özgenişletim yetke sıralaması ve piyasa değeri ile ve muhafazacılık yetke sıralaması ile ilişkili bulunmuştur. Bu bulguların teorik, metodolojik ve pratik çıkarımları önceki çalışmalar ve kültürel bağlam gözönünde bulunarak tartışılmıştır.
Özet (Çeviri)
This study aims to investigate elementary models of social relations in Turkish cultural context and to link these models with horizontal and vertical individualism and collectivism and personal value priorities. Fiske (1992) suggested that four elementary relationship models: communal sharing, authority ranking, equality matching, and market pricing motivate, organize, generate, coordinate, and evaluate almost all social relations. First, the Modes of Relationship Questionnaire (MORQ) asessing the four relational models was adopted to Turkish. Second, systematical associations of relational models with horizontal and vertical individualism and collectivism and personal value priorities were examined. It was expected that horizontal cultural dimensions would predict equality matching and vertical dimensions would predict authority ranking, individualism would be linked to market pricing and collectivism would be linked to communal sharing. For personal value priorities, self-trancendence values would be associatedwith communal sharing, self-enhancement with authority ranking and market pricing, and conservation with authority ranking. Participants (N = 214) completed the MORQ, the Individualism and Collectivism Scale (INDCOL), and the Portrait Values Questionnaire (PVQ). The four factor-structure of the relational models was supported in comfirmatory factor analyses. The hypothesized associations between relaitonal models, cultural orientations, and personal priorities were mostly supported. The results indicated that collectivism predicted communal sharing, vertical dimensions predicted authority ranking, horizontal collectivism predicted equality matching, and vertical individualism predicted market pricing. It was also found that self-trancendence predicted communal sharing and equality matching, self-enhancement predicted authority ranking and market pricing, and conservation predicted authority ranking.Theoretical, methodological, and practical implications of the findings were discussed considering previous work and cultural context.
Benzer Tezler
- Örgütsel sosyal sermaye yatırımlarının önbüro çalışanları üzerine etkisi
Effects of organizational investments in social capital on frontline employees
ESRA ÜNAL
Yüksek Lisans
Türkçe
2013
Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesiİşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. AYŞE BANU ELMADAĞ BAŞ
- Билим, илим жана маданият тармагындагы Кыргызстан менен Түркиянын кызматташтыгы (1992-2012 жж.)
Kırgız Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti arasında eğitim, bilim ve kültürel ilişkiler (1992-2012)
KADRİ AĞGÜN
Doktora
Kırgızca
2016
TarihKyrgyz State University named after I ArabaevTarih Ana Bilim Dalı
PROF. DR. TÖLÖBEK ABDRAHMANOV
- Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi
An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings
MERT ZAFER KARA
Yüksek Lisans
Türkçe
2024
Güzel Sanatlarİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. MELTEM AKSOY
DR. BİHTER ALMAÇ
- Bir müşterekleşme pratiği olarak Türkiye'de günümüz sanatı kolektifleri: Zero Movement örneği
Contemporary art collectives in Turkey as a practice of commoning: The case of Zero Movement
EZGİ CEREN TUNCAELLİ ÇAKMAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2025
Sanat Tarihiİstanbul Teknik ÜniversitesiSanat Tarihi Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. EBRU BELGİN YETİŞKİN DOĞRUSÖZ
- Kentsel kalitenin geliştirilmesi bağlamında stratejik bir yaklaşım; kentsel tasarım rehberi kavramsal model önerisi
A strategic approach in the context of developing urban quality; the conceptual model proposal of urban design guideline
MELİKE ORHAN
Doktora
Türkçe
2015
MimarlıkYıldız Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU