Geri Dön

Relational models and their associations with cultural orientations and personal value priorities in the Turkish cultural context

İlişki modelleri ve Türk kültürü bağlamında kültürel yönelim ve kişisel değer öncelikleri ile ilişkileri

  1. Tez No: 321161
  2. Yazar: İLKER DALĞAR
  3. Danışmanlar: PROF. DR. NEBİ SÜMER
  4. Tez Türü: Yüksek Lisans
  5. Konular: Psikoloji, Psychology
  6. Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
  7. Yıl: 2012
  8. Dil: İngilizce
  9. Üniversite: Orta Doğu Teknik Üniversitesi
  10. Enstitü: Sosyal Bilimler Enstitüsü
  11. Ana Bilim Dalı: Psikoloji Ana Bilim Dalı
  12. Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
  13. Sayfa Sayısı: 127

Özet

Bu çalışmanın amacı Türk kültürü bağlamında sosyal ilişkilerin temel modellerini ve bu modellerin yatay ve dikey bireycilik ve toplulukçuluk ve kişisel değer öncelikleri ile bağlantısını incelemektir. Fiske (1992) hemen hemen bütün sosyal ilişkilerin dört temel ilişki modeli (komünal paylaşım, yetke sıralaması, eşitlik eşlemesi ve piyasa değeri) tarafından oluşturulduğunu, motive edildiğini, düzenlendiğini, koordine edildiğini ve değerlendirildiğini öne sürmüştür. Bu çalışmanın birinci amacı için, İlişki Biçimleri Anketi (İBA) Türkçe'ye uyarlanmıştır. İkinci olarak, ilişki modelleri ile yatay ve dikey bireycilik ve toplulukçuluk ve kişisel değer öncelikleri arasındaki sistematik ilişkiler incelenmiştir. Kültürel yönelim açısından, yatay boyutların eşitlik eşlemesini ve dikey boyutların yetke sıralamasını yordayacağı, bireyciliğin piyasa değeri ile ve toplulukçuluğun komünal paylaşım ile ilişkili olacağı beklenmiştir. Kişisel değer öncelikleri açısından, özaşkınlık değerleri komünal paylaşım ile, özgenişletim değerleri yetke sıralaması ve piyasa değerleri ile ve muhafazacılık değerleri yetke sıralaması ile ilişkilendirilmiştir. Katılımcılar (N = 214) İBA, Bireycilik ve Toplulukçuluk Ölçeği (INDCOL) ve Portre Değerler Ölçeği'ni (PDÖ) tamamlamıştır. İlişki modellerinin dört faktörlü yapısı doğrulayıcı faktör analizi ile desteklenmiştir. İlişki modelleri ile kültürel yönelimler ve kişisel değer öncelikleri arasında öngörülen ilişkiler büyük ölçüde desteklenmiştir. Sonuçlar toplulukçuluğun komünal paylaşımı, dikey boyutların yetke sıralamasını, yatay toplulukçuluğun eşitlik eşlemesini ve dikey bireyciliğin piyasa değerini yordadığını göstermektedir. Ayrıca, özaşkınlık komünal paylaşımı ve eşitlik eşlemesi ile, özgenişletim yetke sıralaması ve piyasa değeri ile ve muhafazacılık yetke sıralaması ile ilişkili bulunmuştur. Bu bulguların teorik, metodolojik ve pratik çıkarımları önceki çalışmalar ve kültürel bağlam gözönünde bulunarak tartışılmıştır.

Özet (Çeviri)

This study aims to investigate elementary models of social relations in Turkish cultural context and to link these models with horizontal and vertical individualism and collectivism and personal value priorities. Fiske (1992) suggested that four elementary relationship models: communal sharing, authority ranking, equality matching, and market pricing motivate, organize, generate, coordinate, and evaluate almost all social relations. First, the Modes of Relationship Questionnaire (MORQ) asessing the four relational models was adopted to Turkish. Second, systematical associations of relational models with horizontal and vertical individualism and collectivism and personal value priorities were examined. It was expected that horizontal cultural dimensions would predict equality matching and vertical dimensions would predict authority ranking, individualism would be linked to market pricing and collectivism would be linked to communal sharing. For personal value priorities, self-trancendence values would be associatedwith communal sharing, self-enhancement with authority ranking and market pricing, and conservation with authority ranking. Participants (N = 214) completed the MORQ, the Individualism and Collectivism Scale (INDCOL), and the Portrait Values Questionnaire (PVQ). The four factor-structure of the relational models was supported in comfirmatory factor analyses. The hypothesized associations between relaitonal models, cultural orientations, and personal priorities were mostly supported. The results indicated that collectivism predicted communal sharing, vertical dimensions predicted authority ranking, horizontal collectivism predicted equality matching, and vertical individualism predicted market pricing. It was also found that self-trancendence predicted communal sharing and equality matching, self-enhancement predicted authority ranking and market pricing, and conservation predicted authority ranking.Theoretical, methodological, and practical implications of the findings were discussed considering previous work and cultural context.

Benzer Tezler

  1. Örgütsel sosyal sermaye yatırımlarının önbüro çalışanları üzerine etkisi

    Effects of organizational investments in social capital on frontline employees

    ESRA ÜNAL

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2013

    Mühendislik Bilimleriİstanbul Teknik Üniversitesi

    İşletme Mühendisliği Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. AYŞE BANU ELMADAĞ BAŞ

  2. Eve ototopografik bir bakış: Evin yaratıcı kayıtlarla film düzleminde yeniden üretimi

    An autotopographical look at home: The filmic reproduction of home through creative recordings

    MERT ZAFER KARA

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2024

    Güzel Sanatlarİstanbul Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DOÇ. DR. MELTEM AKSOY

    DR. BİHTER ALMAÇ

  3. Kentsel kalitenin geliştirilmesi bağlamında stratejik bir yaklaşım; kentsel tasarım rehberi kavramsal model önerisi

    A strategic approach in the context of developing urban quality; the conceptual model proposal of urban design guideline

    MELİKE ORHAN

    Doktora

    Türkçe

    Türkçe

    2015

    MimarlıkYıldız Teknik Üniversitesi

    Mimarlık Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. ÇİĞDEM POLATOĞLU

  4. Mobilya tasarımında tasarım ve zanaat ilişkisi üzerinden kültürel sürdürülebilirlik ve Türkiye'de durum

    Designer and craftsmanship in furniture design relations through sustainability of culture and situation in Turkey

    İREM SENEMOĞLU

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    2019

    İç Mimari ve DekorasyonMimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi

    İç Mimarlık Ana Bilim Dalı

    DR. ÖĞR. ÜYESİ ŞEBNEM BAŞARAN UZUNARSLAN

  5. Su elemanlarının kentsel mekanlarda ve yeşil alanlarda kullanımı

    Başlık çevirisi yok

    AYSUN CENDERE

    Yüksek Lisans

    Türkçe

    Türkçe

    1998

    Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik Üniversitesi

    Şehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı

    PROF. DR. HALE ÇIRACI