Orta Anadolu kışlık buğday üretim alanlarında hububat kist nematodu Heterodera filipjevi(Madzihidov, 1981) Steiner&Stelter, 1984 (Nematoda: Heteroderidae)'nin popülasyon yoğunluğu ile hassas ve dayanıklı buğday çeşitlerinde popülasyon değişimi üzerine çalışmalar
Studies on population densities of Heterodera filipjevi (Madzihidov, 1981) Steiner&Stelter, 1984 (Nematoda: Heteroderidae) in winter wheat production areas in the Central Anatolia Plateau and on population development on resistant and susceptible wheat varieties
- Tez No: 323222
- Danışmanlar: PROF. DR. SULTAN ÇOBANOĞLU
- Tez Türü: Doktora
- Konular: Ziraat, Agriculture
- Anahtar Kelimeler: Heterodera filipjevi, buğday, hassas, orta dayanıklı, RFLP, RAPD, sekans, Heterodera filipjevi, wheat, susceptible, moderate resistant, RFLP, RAPD, sequence
- Yıl: 2012
- Dil: Türkçe
- Üniversite: Ankara Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Bitki Koruma Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Belirtilmemiş.
- Sayfa Sayısı: 247
Özet
Bu çalışma ile Ankara(Haymana, Eskişehir(Merkez ve Hamidiye) ve Konya(Merkez ve Çumra)illerinde buğday yetiştirilen alanlardan toplamda 80 toprak örneği alınmış ve Heterodera filipjevi ile bulaşıklık oranı belirlenmiştir. H.filipjevi'nin kist yoğunluğunun en fazla Ankara (Haymana)'da 9,41yumurta-larva/g toprak yoğunluğunda olduğu tespit edilmişken, onu sırasıyla 1,79 yumurta-larva/g toprak yoğunluğu ile Konya (Çumra), 1,60 yumurta-larva/g toprak yoğunluğu ile Eskişehir (Merkez), 0,27 yumurta-larva/g toprak yoğunluğu ile Eskişehir (Hamidiye) ve 0,13 yumurta-larva/g toprak ile Konya (Merkez)'in izlediği belirlenmiştir.Bu çalışmada Türkiye'den 9, Çin'den 4, Tunus'tan 1 ve Fransa(INRA)'dan 5 adet olmak üzere toplamda 19 nematodpopülasyonu toplanmış ve RFLP, RAPD ve ITS bölgesinin sekanslanması yöntemleri kullanılarak moleküler olarak teşhisleri yapılmıştır. RFLP analizi için dört kesim enzimi ve RAPD analizi için ise 12 farklı RAPD primeri kullanılarak türler arasında polimorfik bantlar belirlenmiştir. Genetik yakınlık bakımından Türkiye'den alınan kistlerin yakın akrabalık ilişkisine sahip olduğu hem genetik benzerlik indeksine hemde UPGMA soyağacına göre belirlenmiştir. Sekans analizi sonucu göstermiştir ki Orta Anadolu'dan toplanan kistlerin hepsi H.filipjevi türüne aittir (%99 sekans benzerliği).Laboratuvar koşullarında hassas ve orta dayanıklı çeşitler üzerinde H.filipjevi'nin penetrsayonu ve gelişimi incelenmiş, hassas çeşit olarak Bezostaya ve Kutluk, orta dayanıklı çeşit olarak Sönmez, Katea, Silverstar ve Milan çeşitleri kullanılmıştır.Deneme tesadüf parselleri deneme desenine göre 7 tekerrürlü olarak kurulmuştur. Nematodun inokulasyonundan 4,12,24,36,48 ve 60 gün sonra kökler boyanmış ve toprak örnekleri H.filipjevi'nin farklı dönemlerinin belirlenmesi için incelenmiştir. Elde edilen sonuçlara göre hassas çeşitlerde nematod penetrasyonunun daha fazla olduğu, gelişimlerini hızlı bir şekilde tamamladıkları ve üreme oranlarının daha yüksek olduğu bulunmuştur.Diğer taraftan orta dayanıklı çeşitlerde nematod penetrasyonun daha az ve nematod gelişiminin daha yavaş olduğu gözlenmiştir.Doğa koşullarında popülasyon gelişimini belirlemek amacıyla 2008/2009, 2009/2010 ve 2010/2011 yıllarında Ankara(Haymana), Eskişehir (Çifteler ve Merkez) ve Yozgat(Yerköy)'de yürütülmüştür. H.filipjevi ile doğal olarak bulaşık alanlarda 2 hassas ve 2 orta dayanıklı çeşitler denenmiştir. Nematod popülasyonları ve buğdaydaki etkileri üretim sezonu boyunca nematodun düşük ve yüksek olan alanda takip edilmiştir. Deneme sonuçlarına göre hassas çeşitlerde nematod üreme oranı dayanıklı çeşitlere göre daha yüksek bulunmuştur. En yüksek verim kaybı Yozgat (Yerköy)`de Bezostaya çeşidinde yüksek nematod yoğunluğu olan alanda (%70,95) belirlenmiştir.
Özet (Çeviri)
In this study, totally 80 soil samples were taken from Ankara (Haymana), Eskişehir (Centre and Hamidiye) and Konya (Centre and Çumra) wheat grown areas, and identified Heterodera filipjevi densities. The highest number of H.filipjevi i.e. 9.41 egg-larva/g soil, 1.79 egg-larva/g soil, 1.60 egg-larva/g soil, 0.27 egg-larva/g soil and 0.13 egg-larva/g soil were found in Ankara (Haymana), Konya (Çumra), Eskişehir (Centre),Eskişehir (Hamidiye) and Konya (Centre), respectively.The present study comprised 19 valid Heterodera species collected from Turkey (9), China (4), Tunisia (1) and the French Institute INRA (5). Heterodera sp. were identified by using of RFLP, RAPD and sequencing of the ITS region. Four restriction enzymes and 12 different RAPD-primers produced multiple banding profiles used for identification up to species level.Turkish cysts were determined in a close family relationship by both UPGMA pedigree and genetic similarity index. BLAST search for Sequence alignment showed that the Heterodera sp.,collected from Central Anatolia, is Heterodera filipjevi (99 % sequence similarity).The penetration, monitoring and reproduction of H.filipjevi were studied in moderate resistance cultivars namely Katea, Sönmez, Milan and Silverstar, as well in susceptible cultivars i.e. Bezostaya and Kutluk under invitro condition. Each cultivar was replicated 7 times and placed in a Completely Randomized Design. After 4, 12, 24, 36, 48 and 60th day of inoculation,roots were stained and soil samples were checked for the different stages of H.filipjevi. According to our study results, more nematodes were observed on susceptible cultivars with the fast development of nematodes also reproduction factor was higher. On the other hand, a less amount of nematodes were found on moderate resistance cultivars with the slow development of nematodes.Field experiments were conducted in Ankara(Haymana), Eskişehir(Çifteler and Centre) and Yozgat (Yerköy) in 2008/2009, 2009/2010 and 2010/2011 respectively. Two susceptible and 2 moderate resistance cultivars were tested under naturally infected field conditions. Nematode populations and the ireffects on wheat were observed during the production years under low and high nematode population areas. The results of this study showed that the Reproduction Factors (RF) were found in higher number on susceptible cultivars as compared to the resistant cultivars. The highest yield lost was observed on Bezostaya cultivar under high nematode population(%70,95) in Yozgat(Yerköy).
Benzer Tezler
- Ekmeklik buğday çeşit adayı ESOGÜZF1 ve ESOGÜZ2 melezlerinin geçit bölgesi koşullarında gösterdiği tarımsal özellikler
Agronomic characteristics demostrated by variety candidate ESOGÜZ1 and ESOGÜZ2 crosses under the conditions of transitional zone
ZEKİYE BUDAK
Yüksek Lisans
Türkçe
2007
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. GÜLCAN KINACI
- Yazlık mercimek-kışlık buğday ekim nöbetinde her iki ürün için uygulanan toprak hazırlığı yöntemlerinin toprağın bazı fiziksel özellikleri ile ürünlerin agronomik karakterleri ve verimlerine etkileri
The Effect of soil management systems applied to both crops in spring lentil-wheat rotation on soil physical properties, crop agronomic characteristics and crop yields
MUZAFFER AVCI
- Orta Asya kökenli kışlık ekmeklik buğday genotiplerinin agronomik özellikleri ve Orta Anadolu Batı geçit kuşağına adaptasyonu
Agronomic characters and adaptation of Middle Asia origined winter bread wheat to Central Anatolian West transitional zone
ÖNDER TANRIKULU
Yüksek Lisans
Türkçe
2005
ZiraatEskişehir Osmangazi ÜniversitesiTarla Bitkileri Ana Bilim Dalı
PROF.DR. ENGİN KINACI
- Orta Anadolu bölgesinde uzun süreli ikili ekim nöbetsistemlerinin bazı toprak özellikleri ve karbon fraksiyonları üzerine etkisi
Effect of long- term two- crop rotation systems on some soil characteristics and carbon fractions in Central Anatolia region
BARIŞ GÖKOĞLU
Doktora
Türkçe
2023
ZiraatAnkara ÜniversitesiToprak Bilimi ve Bitki Besleme Ana Bilim Dalı
PROF. DR. GÖKHAN ÇAYCI
- Orta Anadolu bölgesi koşullarında ikili ekim nöbeti sisteminde toprakta nem ve inorganik azot formlarının belirlenmesi
Determination of soil moisture and inorganic nitrogen forms in two-year rotation systems under dryland conditions of central Anatolia
KADER MEYVECİ