Urban sectıons:Interactıon between transportatıon ınfrastructure and ground
Kentsel kesitler:Ulaşım altyapısı ve zemin etkileşimleri
- Tez No: 323703
- Danışmanlar: PROF. DR. ORHAN HACIHASANOĞLU
- Tez Türü: Yüksek Lisans
- Konular: Mimarlık, Ulaşım, Şehircilik ve Bölge Planlama, Architecture, Transportation, Urban and Regional Planning
- Anahtar Kelimeler: Belirtilmemiş.
- Yıl: 2012
- Dil: İngilizce
- Üniversite: İstanbul Teknik Üniversitesi
- Enstitü: Fen Bilimleri Enstitüsü
- Ana Bilim Dalı: Disiplinlerarası Ana Bilim Dalı
- Bilim Dalı: Kentsel Tasarım Bilim Dalı
- Sayfa Sayısı: 142
Özet
Kentler yıllar geçtikçe büyürler ve değişirler. Kentlerin büyümesiyle, geleneksel şehirlerden metropollere doğru, ileriyi tahmin eden değişimler olmaktadır. Artan nüfusla beraber, teknolojiler ve ulaşım araçları gelişerek 20. yüzyılın sosyal ve fiziksel koşullarını etkiler. Bu bağlamda, kentler gelişip değişime ihtiyaç duydukları sürece de ulaşım altyapısı yeniden biçimlenmek için evrilir. Bunun altında yatan sebep, kentlilerin hareket etme isteklerine cevap olarak çok katmanlı ulaşım sistemlerine gereksinim duymalarıdır.Tüm bu gelişimler, günümüzde özellikle yer altı ulaşım sistemleri ile farklı seviyelerden oluşan ulaşım altyapısı algısının kentsel tasarım ve mimari ile birlikte yapısallaşmakta olduğu bir yere gelmektedir. Bu bağlamda, yeraltı ulaşım modları kentin zeminini fazlaca etkilemektedir. Kentlerin bu dinamik halleri kentsel mekan ve ulaşım altyapısını birleştiren yeni haller aramaktadır. Bu noktada altyapı strüktürlerini zeminin farkında olarak yapmak, onlara bir kimlik kazandırmak suretiyle farklı bir yol olarak görülebilir. Bu durumda ele alınan problem, kentsel mekanların ve ulaşım sistemlerinin yer altı ve yerüstündeki uzantılarıyla nasıl bir etkileşim içinde olduklarını araştırmaktır. Ortaya çıkan farklı ilişkilerin hangi sebeplerden kaynaklandığını ve nasıl farklı tipoloji yaklaşımları ortaya çıkardığını anlamaktır.Bu çalışma, zeminin ve ulaşım altyapısının ilişkisine odaklanmaktadır. Kentsel mekânların ve ulaşım sisteminin etkileşim seviyesi zemin üstü ve altına yayılmaları problem olarak ele alınmaktadır. Diğer taraftan, ulaşım bağlamının içindeki kentsel mekânlar, geleneksel merkezler ve bunların tipolojileri ile bu tipolojik yaklaşımların kent zeminini nasıl şekillendirdiği üzerine bir ilişki bulmaya odaklanmaktadır.Araştırmanın temelinde yer alan hareketlilik kavramı; kamusal mekanların ve ulaşım yollarının yüksek standartlarda ilişki kurmasını ve geliştirilmelerini sağlar. Bu durum kentlinin de hızının artmasına neden olur. 21. yüzyılın yaşam biçimi bu hızın izlerinden oluşmaktadır denilebilir. Kolaylaşan ve ekonomikleşen ulaşımla beraber bireylerin hareketlilikleri de artar, kentin sosyal ve çevresel halleri de bu durumdan etkilenir. Böylece, kent mekanlarının zemin altı ve üstü ile olan ilişkileri tasarım sürecini birebir etkilemeye başlar. Dış mekanlar ve girişler elemanlaşırlar. Kamusal mekan bu durumlara göre yeniden şekillenir. Özellikle kentin olaysallıklarını zemin kelimesiyle tasvir ederken, zemin ve yer altı kelimeleri karşımıza çıkmaktadır.Bu çalışmada pratiğe dökülen ilk başlangıç noktası, katmanlı ulaşım altyapıları ve onların mimari diyagramlarının analizleridir. Aynı durum, yeraltı mekânlarının biçimlenmeleri ve zemin seviyesi ile ilişkilendirilmeleri için de geçerlidir. Bu inceleme özellikle projelerin kesit çizimleri üzerinden yürütülmüştür. Amaç, projelerin ulaşım ve fonksiyonel katmanlarının yanı sıra, onları oluşturan strüktürlerin de kentsel çevre ile olan etkileşimlerini hem dikey hem de yatay tutumları ile kesitler üzerinden okumaktır. Bu süreçte belirlenen yöntemle incelenen örnek projeler kendilerine ulaşım modları , zemin perspektifi ve kentsel strüktür başlıklarının altında yer bulmaktadırlar. Aynı derecede önemli olan bir konuda, kent bağlamında, ulaşım strüktür tipoloji yaklaşımlarının zeminle kurdukları ilişki farklarıyla nasıl değiştiğini açıklayabilmektir. Tüm bunların yanında, bu tipolojilerin bir yaklaşım olarak literatürde yer bulabilmesi için bazı seçilmiş parametreler oluşturulmuştur. Bu parametreler, çalışma boyunca belli başlıklar altında incelenen örnek projelerin değerleri, felsefeleri ve kavramsal yaklaşım etkileşimleri üzerinden çıkarılmıştır. Aynı zamanda, yeraltı strüktürlerinin kentsel mekânlar ile olan birbirlerini etkileyici ilişkileriyle birlikte, araştırmanın değeri tüm bu yaklaşımların bütünleşmesinden gelmektedir.Etkileşimlerin kentsel kesitlere etkisi de büyük olmaktadır. Bu bağlamda kesitler kentin kamusal spotlarının kavramsal önemini de ispatlamaktadır. Zemin seviyesinde ve ulaşımın oluşturulduğu ve devam ettiği alanlarda kentsel kesit kavramı hem düşey hem de yatay düzlemde anlaşılmaya çalışılmaktadır. Kesitlerin ulaşım kavramının en önemli anlatımlarından biri olduğu düşünülürse, günlük kentleşme örnekleri üzerinden çeşitli tanımlamalar yapılabilir. Tüm bu karşılaştırılan ve incelenen örneklerin kesitsel varyasyonlarında yeni kentsel tipolojiler ortaya sunulmaktadır. Bunlar sadece fiziksel değil sosyal etkiler ve farklar olarak da okunmalıdır. Bu şekilde altı farklı ?ulaşım ilişkili kent mekânı? olarak tipoloji yaklaşımlarına isim verilmiştir. `olağan istasyonlar', `devamlı ulaşım parçası', `kamusal mekânlar', `büyük strüktürler', `ağlardaki düğüm noktaları' ve `karma kullanımlı mekanlar boyunca alanlar'. Tüm bu tipolojik yaklaşımlar, mevcut dokunun belirli bir süreç içine giröesiyle oluşmaktadır. Bağlamla başlayan bu devamlılık üzerine ölçek, from, mimari tasarım ve program parametrelerinin eklenmesiyle, öngörülen tipolojilerin gerçek aksiyon alanlarını belirler.İstanbul, literatür çalışmalarının ve tipolojik yaklaşım sürecinin üstüne örnek alanların seçildiği kent olarak çalışmada yer almaktadır. Kentsel kesitlerin yerüstü ve yeraltı ilişkiler ele alınarak tip değerlendirmeleri yapılmıştır. Gelişen istanbulun sosyal ihtiyaçları zeminlerin altyapı ile ilişki kurmasını desteklemiştir. Karma kullanımlı fonksiyonlaşma mekanların tasarımına bir girdi oluyorsa, rasyonel ulaşım sisteminin kalitesi de kamusal mekan oluşturarak artmaktadır. Ulaşım strüktürlerinin İstanbul'da kamusal alanlarla etkileşimli yerleşmesi kentin karakteristiği öne çıkarmaktadır. Bu bağlamda, farklı kentsel ve mimari ölçeklerde oluşan proje alanları İstanbul örneği içinde ele alınmıştır. Bu alanların ortak paydası ulaşım altyapısı ve zemin ilişkisinde oluşturdukları ilişki çeşitleridir. Seçilen bölgeler İstanbul'daki çok katmanlı ulaşım altyapısını ve zemin ilişkisinin kuvvetli olduğu ve kentin ulaşım ağında bulunan ana merkezler olarak seçilmiştir. Bu bölgeler çok fonksiyonlu bölgeler ya da tümüyle ulaşım amaçlı tasarlanmış olabildikleri halde her durumda da kentsel kesitlerinin farklı değerleri bulunmaktadır.Çalışmada kentsel kesitler mekansal, ölçeksel ve hız bakımından jenerik olarak ele alınmaktadırlar. Bu duruma büyük ölçek ve kara kullanımlı alanların mimari olarak yorumlanması da denilebilir. Kentin çekim noktası olarak da kentsel strüktürlere sahip olan yada olacak olan bu alanlar Yenikapı bölgesi ve Hacıosman-Şişhane metro hattıdır. İki durumda da kenti etkilemesi beklenilen strüktürler istenilen ve beklenilen nitelikli zemin arayışlarının da cevaplarını bulmaya çalışmaktadırlar. Bu iki bölge, onlara öncülük eden faktörlerin ve içerdikleri öncelikli program elemanlarının etkisiyle büyük ölçekli ve karma kullanımlı mimari formlara dönüşmektedirler. Yenikapı örneğinde, metropollerdeki erişilebilirliğin ulaşım modlarının çeşitlenmesi olarak düşünülmesi geçerlidir. Yenikapı, İstanbul metropolitan ölçeğinde kentsel bir yenileme projesi olarak görülmektedir. Bu durumda İstanbul ve Yenikapı ilişkisini sorgulamak ulaşım altyapısı ve zemin açısından önemlidir. Aynı durum Hacıosman-Şişhane metro hattı üzerindeki zeminlerin özellikle durak denilen tipolojisi farklı strüktürlerde nasıl farklılaştığının sorgulanmasını sağlar.Genel çerçevede, zemin denilen aksiyon alanlarının özellikle yer altı ulaşım sistemleri ile ilişkisi sorgulanmaktadır. Bu durum İstanbul'un Avrupa yakasındaki yer altı ulaşım haritalamasına tipolojiler üzerinden bakılmasıyla yeni bir haritalama yaklaşımı oluşturmaktadır. Ulaşım altypasının kendi strüktürünü yaratırken tek başına olmadığı, kentsel mekanların hem sosyal hem de fiziksel anlamda ve farklı ölçeklerde yapının bileşini olduğu sonucu çıkarılabilir.Bunun yanı sıra, oluşturulan tipolojik yaklaşımlardan ve İstanbul'da örnek bölgelerinin incelenmesi sonucunda, gözleme dayalı bir `tipoloji haritalaması' oluşturulmuştur. Bu şekilde İstanbul Avrupa yakasındaki genellikle yeraltı bazlı ulaşım sistemlerinin kentsel zeminler ile olan ilişkisi kentsel kesitlere verilen tipolojiler üzerinden okunabilmektedir. Ulaşım ve yenileme projelerinin kentle ve birbirleriyle kurdukları bağlar ve ilişki yöntemleri bu şekilde bir parçada olsa tanımlanabilmektedir. Böylece, tipolojilerin tasarım yaklaşımlarında bir yöntem olarak ele alınması bir yol olarak ortaya çıkarılmış olur.İstanbul ve ulaşımın kent üzerindeki etkisinde `zemin' kavramı önem kazanmaya başlar. Sonuç olarak çok katmanlı ulaşım altyapısının kentsel mekanda etkileri görülmektedir. Düşünülmüş mimari çözümler ve kentsel tasarımlar, yeraltı katmanlarını tipolojik olarak etkileyebilir ve kente hizmet etmelerini sağlayabilir. Gelecekte, özellikle Yenikapı örneğinde olduğu gibi, kentsel tasarım ve altyapı etkileşiminin çok daha içiçe geçeceğinin izlerini görmekteyiz.Zeminin farkındalığını arttırmak, ulaşım altyapısının kentsel mekanlar ve mimari dille ifadesi kentin kesitlerine bakarak mümkün olmaktadır.
Özet (Çeviri)
Cities are changing years by years. The sighted transformation from traditional city to metropolitan cities is more likely to become by the effect of the city growth. This means the transformations in technology, increasing population in 20th century and vehicle developments have directly affect the social and physical conditions. As the cities grow, need for transportation infrastructure is formed. The reason is that citizens want to move and they need more construction and more layered transportation systems. Today, the perception of layered transportation infrastructure has to be merged with the architecture and urban design. Especially the underground transportation modes affect the grounds of the city. This thesis focuses on investigating the relations of grounds and the transportation infrastructure. Exploring the interaction level of urban spaces with the transportation systems in terms of their expansions below and above the ground is the problem itself. Moreover finding a relation between urban spaces, transportation hubs and their typologies and how these typologies shaping urban grounds in the transportation context.The analysis of layered transportation infrastructures and their architectural diagrams are the main initiatives put into practice in this study. In the same way the underground space formations and their ground level relations are to be analyzed. The examination is mostly placed on section drawings of the projects. These sections are including the project transportation and functional layers and also the structures? interaction with the all urban environment in both vertical and horizontal manner. Equally important, to explain interaction levels in the city context, typologies of transportation structures are introduced with their differences in the ground relations. Nevertheless, these typology making process has certain parameters. For this, analyzed case projects? values, their philosophies and conceptual approach of interaction are used. In this case, there exist new relations and parameters. At the same time, due to the impact of relations between underground structures with urban space, the value of research coming from the attitudes of integration. These interactions have strong relations with the sectioning. Urban sections demonstrate the concept of urban public space?s significance. These sections are needed to understand the area in both directions in space. Dealing with these sections, the interactions on ground level and coexistence of transportation are shared by the urban sections responsively. Since these sections are perceived by the legends of the transportation, urban ground and users, they include definitions and examples of everyday urbanism.There appear to be six primary types of `urban in between transportation related structures?, namely; `stations as usual?, `public spaces?, `continuous transportation part?, `mega structures?, `hubs in network? and `through mixed-use spaces?.After that, İstanbul is the case area of analyzing the urban sections with respect to ground and underground relations and typologies that have examined.The selected zones of İstanbul for showing the relation between ground and transportation have the major quality of being in the networks of city transportation system. Whether they have designed multi-functional or entirely for transportation purposes, these urban structures show the urban section quality as well. One of them is Yenikapı area and the other zone is the metro line of Hacıosman-Şişhane. The urban structures have become centers of attraction, when the increasing demands of qualified ground level getting higher. These zones analyzed in terms of leading factors and their proporities of the programming that they have been transforming large-scale multi-used architectural forms. Besides all the typological approaches and the selected zones of İstanbul, the conclusion of the research ends with the `typology mapping?. Transportation and regeneration projects has taken into consideration by means of connections and relationships are principally defined in that respect. Therefore, it is a way to see defined typologies in their design approaches. By doing so, their impact on İstanbul and effectiveness on their sites makes the perception of interacting of ground and transportation respectively.
Benzer Tezler
- Sürdürülebilir kentsel ulaşımda yaya güvenliğini etkileyen fiziksel müdahalelerin İstanbul Kadıköy ilçesi örneğinde analizi
Analysis of physical interventions affecting pedestrian safety in sustainable urban transportation in the case of İstanbul Kadıkoy district
BÜŞRA MERVE DUMAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2023
Şehircilik ve Bölge Planlamaİstanbul Teknik ÜniversitesiŞehir ve Bölge Planlama Ana Bilim Dalı
PROF. DR. HATİCE AYATAÇ
- Building response to ground movements induced by tunnelling and excavation
Tünel ve şaft kazılarından kaynaklanan zemin hareketleri karşısında binaların davranışı
KORHAN DENİZ DALGIÇ
Doktora
İngilizce
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. ALPER İLKİ
- Turizm işlevinin kentsel gelişme etkileri konusunda bir araştırma-örnekleme Antalya
A Research on the impacts of tourism function on urban development Antalya sample
LAÇİN ERGENEKON
- İkiz tünel kazılarına bağlı oluşan yüzey oturmalarının tahmini
Prediction of ground surface settlement induced by twin tunnels
ZEHRA KAPUSUZ ASLAN
Yüksek Lisans
Türkçe
2018
İnşaat Mühendisliğiİstanbul Teknik Üniversitesiİnşaat Mühendisliği Ana Bilim Dalı
PROF. DR. MUSAFFA AYŞEN LAV
PROF. DR. MEHMET MUHİT BERİLGEN
- Yapılı çevrede mimari bir çözünürlük düzeyi olarak mikromorfoloji: Koşuyolu yerleşimi
Micromorphology as an architectural resolution level in built environment: The case of Koşuyolu
HASAN MURAD ADALI
Yüksek Lisans
Türkçe
2021
Mimarlıkİstanbul Teknik ÜniversitesiMimarlık Ana Bilim Dalı
DOÇ. DR. TAN KAMİL GÜRER